نقد جامعه شناسی به عنوان یکی از رویکردهای نقد ادبی، به دلیل خاصیت ذاتی خود از یک سو به ادبیات و از دیگر سو به جامعه شناسی پیوند می خورد. در میان جامعه شناسان ادبیات، لوسین گلدمن با استفاده از آموخته های مکتب لوکاچ، توانست شیوه ای جدید به نام «ساخت گرایی تکوینی» معرفی کند؛ این شیوه در عین پرداختن به محتوای اثر از صورت آن نیز غافل نمی ماند. یکی از اتفاقات مهم در جامع? بعد از انقلاب ایران جنگ تحمیلی است. با وقوع جنگ بسیاری از ساختارهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جامع? ایران تغییر کرد. از آن جمله می توان به پیدایش گونه ای از رمان به نام «رمان جنگ» اشاره کرد. با توجه به اینکه این آثار به لحاظ جامعه شناسی کمتر مورد بررسی قرار گرفته اند؛ در این پژوهش از میان آثار منتشر شده در زمین? جنگ به تحلیل چهار رمان آداب زیارت از تقی مدرسی، سفر به گرای 270 درجه از احمد دهقان، طوفان دیگری در راه است از سید مهدی شجاعی و شب ملخ از جواد مجابی می پردازیم. تحلیل جامعه شناختی حاضر در پی یافتن دلیل تفاوت بازتاب این واقعیت اجتماعی در رمان های منتخب است. در پایان نیز بررسی ها نشان داد که با وجود شباهت های جامعه شناسانه این آثار به دلیل پرداختن به موضوع واحد، جواد مجابی و تقی مدرسی بنا بر جهان بینی و خاستگاه اجتماعی خاص خود، بر کارکردهای منفی جنگ تأکید دارند در حالی که هدف دهقان و شجاعی ثبت جنگ و پیامدهای آن با تکیه بر کارکردهای مثبت آن است.

چکیده این پایان نامه در پی مطالعه ی تأثیر جنسیت شاعر بر انتخاب واژه ها و عبارت هایی است که در شعرهای ایشان به کاررفته است. به این منظور، با عنایت به فرانقش اندیشگانی زبان ,واژه های به کاررفته در شعر چهارشاعر برجسته ی معاصر (احمد شاملو، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی) بررسی شد تا میزان استفاده ی آن ها از فرایندها(مادی, ذهنی,رابطه ای, رفتاری, وجودی و کلامی) وحوزه های معنایی خاص مشخص گردد. هم چنین بهطور خاص واژه های جنسیت گرا در شعر آن ها بررسی شد. به دلیل مرگ فروغ فرخزاد و سهراب سپهری شعرهای این شاعران تا سال 57 بررسی شدهاست. با مقایسه ی فعل های امر و منفی و پس از آن بررسی فرایندهای به کاررفته، مشخص شد تفاوت چشم گیری بین مردان و زنان وجود ندارد. در آخر دوازده حوزه ی معنایی در اسم های موجود در پیکره ی شعری طبقه بندی و از نظر جنسیت شاعران و فراوانی آن ها در شعرشان بررسی شد. در این بخش نیز تفاوت اندکی میان کاربرد حوزه های معنایی عینی و ذهنی مشاهده گردید. از جمله تفاوت های موجود می توان به این موارد اشاره کرد که زنان از اسم هایی که در حوزه های معنایی «شراب و می» و «عشق و دوستی» طبقه بندی می شوند بیش تر استفاده کرده اند,در حالی که مردان از اسم هایی که در حوزه های معنایی «جانوران» و «مکان ها» قرار می گیرند بیش تر استفاده کرده اند. البته از نظر آماری این تفاوت هابسیارناچیز است.

در این پژوهش، تلاش شده تا با بیان مشترکاتی در موسیقی بیرونی و درونی غزل های حافظ و حزین، اثبات شود که حزین در سرودن غزل هایش، از خواجه شیراز الهام گرفته و از او تبعیت کرده است. بدین منظور، مشابهت های ظاهری غزل های هر دو شاعر بررسی شده است. البتّه در این قسمت، غزل هایی انتخاب گردیده است که حزین در آنها به استقبال غزل های حافظ رفته و آنها را بر وزن و قافیه و ردیف غزل های او سروده است. در ادامه، تضمین های حزین از حافظ، برخی کلمات، اصطلاحات، ترکیبات محاوره ای، ترکیبات اضافی و وصفی مشترک که حزین از غزل های حافظ اقتباس کرده، آمده است. سپس سطوح موسیقایی اعم از موسیقی بیرونی (اوزان و بحور) و موسیقی کناری (ردیف و قافیه) در کلّ غزل های این دو شاعر بررسی شده است. نتیجه ی تحقیق این که: بحر هایی را که حزین در غزل هایش استفاده نموده، مشابه بحوری است که حافظ نیز از آنها در غزل هایش استفاده کرده است، هر چند که درصد به کارگیری این بحور در غزل های دو شاعر با هم متفاوت است ( درصد 4 بحر پرکاربرد مورد استفاده حزین و حافظ به ترتیب عبارتند از: رمل( 50/16 و 30/36)، هزج (83/47 و 61/15)، مضارع ( 91/18 و 86/18) و مجتث (91/8 و 54/24). همچنین غزل های حافظ و حزین از نظر قافیه (با بالاترین بسامد قافیه اسمی) و ردیف ( غالب غزل ها مردّف فعلی) نیز به یکدیگر شباهت زیادی دارند. بررسی موسیقی درونی و معنوی (تکرار، اعنات و جناس با بیشترین تأثیر) در غزل های منتخب و ارتباط و پیوستگی آرایه های لفظی، معنوی (ایهام و تلمیح) و فنون بیان (مجاز، تشبیه، استعاره و کنایه) با موسیقی شعر (به منظور غنی کردن آن و انسجام بخشی به متن) مورد توجّه بوده است. کلمات کلیدی: حافظ، حزین، موسیقی شعر.

چکیده ندارد.