حرف "که" در کتاب های دستور فارسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در جملات انواع گوناگون و کاربرد های متنوعی دارد، از این رو شناسایی معادل های آن و ترکیبات حاصل از آن در زبان عربی تأثیر به سزایی در ترجمه درست آن ها توسط دانشجویان دارد و در کاهش بسیاری از خطاهای شایع آنان در انتخاب معادل برای این حروف کمک می کند. در نتیجه به دلیل اهمیت و نقش عمده و تأثیر معنایی این حرف و ترکیبات حاصل از آن در پیوند جمله ها و به ویژه جمله های مرکب، جا دارد ترجمه این حروف به زبان عربی و خطاهای دانشجویان در ترجمه آن ها در رساله ای مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا ضمن معرفی مهمترین انواع "که" در زبان فارسی، سعی شده است معادل هایِ پرکاربرد موجود برای حرف مذکور و کلماتی که از ترکیب با آن ساخته می شوند، به صورت دقیق تر و جامع تر نسبت به کتاب های مختلف فن ترجمه و مقالاتی که در این زمینه نوشته شده است معرفی گردد. این مهم پس از فصل اول که به کلیات بحث اختصاص دارد، در دو فصل دوم و سوم گنجانده شده است. فصل چهارم به روند ترجمه دانشجویان از ترم سه به هفت مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور چهل جمله مشتمل بر حرف "که" انتخاب و برای ترجمه به عربی، به دانشجویان داده شد. در این آزمون فقط خطاهای مربوط به ترجمه حرف "که" به عربی مورد توجه قرار گرفته و از دیگر خطاهای آنان در ترجمه چشم پوشی شده است. تجزیه و تحلیل جمله های انتخابی با استفاده از آمار توصیفی-تحلیلی(anova) و به کمک نرم افزار spss است. با توجه به بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که دانشجویان در معادل یابی حرف "که" ضعیف عمل کرده، غالبا با پیشرفت تحصیلی آنها، ترجمه آنان چندان تغییری نمی کند بدین گونه که هر سه ترم تقریبا یکسان عمل کرده اند. در این پژوهش با تحلیل خطاهای دانشجویان در ترجمه حرف "که" و ترکیبات حاصل از آن، علت های عمده خطاهای دانشجویان در ترجمه حروف مذکور را می توان در موارد زیر خلاصه کرد: 1- تقابل زبان مادری با زبان خارجی و تأثیر زبان مادری در ترجمه دانشجویان. 2- عدم توجه به خصایص زبانی و ساختار جمله ها. 3- عدم اطلاع از انواع مختلف "که" در زبان فارسی و عدم فهم و شناخت ژرف ساخت جمله. 4- عدم شناخت کافی نسبت به زبان دوم. 5- تدریس مباحث نحوی به شکل غیر کاربردی و در قالب محفوظات. کلید واژه ها: "که"، ترجمه، آموزش، معادل یابی، عربی، فارسی.

چکیده تولید مواد آموزشی با استفاده از علم برنامه ریزی درسی صورت می گیرد. از آنجا که در نظام های آموزشی و تربیتی و به ویژه در نظام تعلیم و تربیت کشور ما کتاب درسی در کلیه سطوح تحصیلی، وسیله اصلی یادگیری به حساب می آید؛ لازم است تا این ماده آموزشی به شکل مناسبی تولید گردد. در میان عناصر اصلی برنامه ریزی درسی یعنی اهداف، محتوا ، راهبردهای یاددهی ویادگیری و ارزشیابی، محتوا به عنوان عنصر اصلی و هسته مرکزی برنامه های آموزشی همواره مورد توجه بوده است. این توجه ناشی از این حقیقت است که هر اندازه هم که اهداف تعلیم و تربیت عالی بوده ، دقیق هم مشخص شده باشند؛ بدون داشتن محتوایی خوب و مناسب، امکان تحقق این اهداف وجود نخواهد داشت. در آموزش رسمی کشور ما در همه مقاطع تحصیلی توجه عمده به محتوا معطوف است. محتوای مفید آن است که بر اساس مجموعه ای از معیارهای مناسب انتخاب شده باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی می باشد که ابتدا به بررسی معیارهای انتخاب محتوا در برنامه ریزی درسی پرداخته و آنها را در سه محور عمده خلاصه نموده است. این سه محور عبارتند از: 1- تناسب محتوا با نیازها و ارزشهای جامعه. 2– تناسب محتوا با ویژگیها و نیازهای یادگیرندگان. 3- تناسب محتوا با قانونمندیهای برنامه درسی. با توجه به اهمیت آموزش زبان عربی در ایران، برای بررسی تناسب محتوای کتابهای عربی عمومی دبیرستان با این سه معیار، پرسشنامه ای توسط محقق آماده شده، در اختیار دبیران و دانش آموزان شهرستان سبزوار قرار گرفت. پس از جمع آوری و تحلیل داده های بدست آمده، مشخص گردید تناسب محتوای کتابهای عربی عمومی دبیرستان با معیارهای انتخاب محتوا در برنامه درسی از نظر هر دو گروه دبیران و دانش آموزان، پایین تر از سطح متوسط بوده است. کلمات کلیدی: معیارهای انتخاب محتوا ، آموزش زبان عربی، کتابهای درسی عربی عمومی دبیرستان ، نیازهای جامعه ، نیازهای یادگیرندگان ، قانونمندیهای برنامه درسی.

این رساله به بررسی حیات حضرت زهرا در خلال قصائد پنج تن از شعرای معاصر عراق یعنی شیخ محمد کاظم ازری، شیخ هادی کاشف الغطا، شیخ احمد وائلی، سید مرتضی قزوینی، و حاج محمد علی حاج حسین می پردازد. بدین صورت که پس از شرح مختصری از ابیات به بررسی آیات و روایاتی می پردازدکه با آن ابیات مرتبط است. اهمیت این بحث از چند جهت است از جمله: بررسی اشعار فاطمی شعرای معاصر عراق، آشنایی خواننده با شعر دینی معاصر و نیز با جوانب مختلف شخصیت حضرت زهرا. در پایان بحث به ویژگی ها و اسالیب شعری این شعرا اشاره می شود.

المترجم یجب علیه أن یدرک النصّ أو الکلام کقارئ حتی یستطیع أن ینقله من لغه إلی أخری، ثمّ یترجمه حسب أصول خاصه، مراعیا للقواعد السائده للغه الهدف فی ترکیب المفردات. و المعنی لا یحصل إلا بالعنایه بالمستویات الثلاثه للمعنی وهی المعنی الوظیفی، المعنی المعجمی، والمعنی الاجتماعی. تحصیل المعنی هو الخطوه الأولی فی الترجمه ولا یضمن توفیق المترجم کلّ التوفیق. فیجب علیه التعرف علی عوامل توثر فی إقامه التکافو فی الترجمه و رعایتها و هی: 1- المفردات اللغویه أو الوحدات اللغویه 2- البناء أو الترکیب 3- سیاق الکلام 4- معنی الجمله ومعنی الکلام 5- الأصناف اللغویه 6- التأثیر الأدبی 7- التأثیر الإدراکی 8- المعلومات السابقه. أزمعنا فی هذه الرساله ترکیزا علی العاملین الأولین دراسه التکافو فی المفردات اللغویه والترکیبی فی ترجمه «زقاق المدق» لنجیب محفوظ. حصل لنا بعد الدراسه أن مترجم «زقاق المدق» قد استطاع تحقیق التکافو المفرداتی والترکیبی فی کثیر من الجمل، عنایه بالعناصر الموثره فی تحقق التکافو فی الترجمه، منها: الانتباه للسیاق، الانتباه لاختلاف اللغات فی استعمال الکلمات، زیاده الکلمات، تحویل الجمله المرکبه إلی الجمل البسیطه، و... و من جانب آخر أن عوامل کعدم الانتباه لاختلاف معنی المفردات المشابهه فی اللغتین و عدم الالتفات إلی الجمل الرئیسیه و التابعه و الاستبدال بینهما دون أی تبریر و الغفله عن دور المفردات النحوی والتماسک اللغوی و...أدت إلی عدم تحقق التکافو فی بعض الجمل. من حیث إنّه لا یمکن تحقق التکافو التام فی الترجمه بسبب وجود "النسبیه اللغویه" فالمقصود هنا من التکافو فی الترجمه هو التکافو النسبی فیها.

زبان مهم ترین ابزار بشر برای ارتباط با جوامع دیگر است و همگام با پیشرفت علم در حال تغییر و تحول است. توسعه و گسترش علم زبان شناسی نیاز دانش پژوهان و علاقه مندان این علم، بویژه در حوزه ی رشته های مترجمی عربی و زبان های خارجی دیگر بیش از پیش به اصطلاحات و معادل های عربی آشکار ساخته است. به همین دلیل بر آن شدیم تا همراه با یکی دیگر از دانشجویان کارشناسی ارشد با هدف برطرف کردن نیاز دانشجویان عربی در زمینه ی ترجمه ی اصطلاحات زبانشناسی، به روز کردن معلومات دانشجویان زبان عربی در گرایش ترجمه و اثبات این نکته ی مهم که زبان عربی مانند سایر زبان ها قابلیت فراوانی برای بیان مفاهیم تمام موضوعات علمی ازجمله زبانشناسی را دارد، چنین مجموعه ای را تدوین نماییم. گفتنی است که در این راه کوشش های فراوانی از سوی مترجمان و مولفان و زبان شناسان عرب بویژه در دو دهه ی اخیر صورت پذیرفته است. با این که تاکنون هیچ فرهنگ لغت فارسی به عربی یا عربی به فارسی تخصصی زبان شناسی تالیف نشده است، اما معدودی از اصطلاحات معروف و شناخته شده ی زبانشناسی به طور پراکنده در فرهنگ های عربی- فارسی وجود دارد و در این زمینه فرهنگ و مجموعه هایی به زبان عربی- انگلیسی و انگلیسی- فارسی نیز تالیف شده است. به همین سبب برای ترجمه ی واژه ها از این فرهنگ ها استفاده شده است. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش می توان به این نکته اشاره کرد که زبان عربی در حوزه معادل یابی اصطلاحات زبان شناسی در مقایسه با زبان فارسی موفق تر بوده ولی با اذعان خود ادبای عرب، این زبان علاوه بر این که در معادل یابی اصطلاحات علوم جدید احساس کمبود می کند، در علم زبان شناسی که دارای زمینه ی گسترده تری است، به دو دلیل نتوانسته در معادل یابی موفق باشد. 1-کثرت اصطلاحات این علم در سطح های آواشناسی و صرفی و نحوی و معنا شناسی 2-عدم سازگاری اصطلاحاتی که از دانشمندان قدیم از این علوم به جای مانده است، با اصطلاحات جدید.

در تمامی جهان، به ویژه در غرب بیش از پنج دهه است که ضرورت نقد علمی ترجمه مورد توجه قرار گرفته و نتیجه آن ارائه نظریات و روش های مختلف در جهت علمی کردن نقدهاست، زیرا نقد ترجمه اگر صحیح، منصفانه و علمی انجام پذیرد، مترجمان را از ارتکاب اشتباهات مکرر مصون کرده، آموزش ترجمه را سامان می بخشد و زمینه رشد و بالندگی ترجمه را فراهم می کند؛ به عبارت دیگر ارتقاء ترجمه در گرو نقد صحیح و علمی است. در همین راستا این پژوهش را جهت تبیین روش های نقد ترجمه انجام داده، آن را در پنج فصل تنظیم کرده ایم. فصل نخست به کلیات پژوهش از جمله شرح و بیان مسأله پژوهشی، تاریخچه، ضرورت و روش پژوهش پرداخته است. در فصل دوم با بازنمایی وضعیت کلی ترجمه و نقد آن در ایران و جهان و معرفی صاحب نظران و منتقدان نامی ترجمه و با پرداختن به ویژگی های یک منتقد ترجمه، سعی شده مباحث نظری نقد ترجمه مورد بررسی قرار گیرد، و از آنجا که سنجش کیفیت ترجمه بر پایه نظریات ترجمه استوار است و محورهای نقد علمی چیزی جز محورهای ترجمه نیست، برآنیم بر همین اساس محورهای صحیح نقد را معرفی نماییم. در این فصل همچنین رویکردها، دیدگاه ها و الگوهای نقد ترجمه مورد بررسی قرار گرفته، مثال هایی از ترجمه های صورت پذیرفته بین زبان های عربی و فارسی و نقد آن ها ارائه شده است. نقد ترجمه انواع متون، از جمله متون ادبی، مقدس و کاربردی، هریک فصول جداگانه ای از این پژوهش را به خود اختصاص داده اند، روش های نقدی معرفی شده در این فصول در واقع همان محورهای ترجمه این گونه متون هستند و ارائه نمونه هایی از نقد ترجمه بین فارسی و عربی، این محورها را به فضای نقد ترجمه بین این دو زبان نزدیک کرده است.

حظی السیف والقلم بنصیب وافر فی الأدبین العربی والفارسی، شعراً ونثراً ، حیث یصلح الموضوع لدراسات مفصله متعمقه. واهتمام فریق من الشعراء بالسیف وأثره فی الحروب والفتوح والمعارک جعلهم یولونه تقدیراً خاصاً ویشیدون به ، ویفضلونه علی القلم من حیث التأثیر والأهمیه ولکن فریقاً آخر من الشعراء لم یرض ذلک ، فقام یدافع عن القلم ویفضله علی السیف فانتقل هذا الأمر إلی النثر الذی کان له أثره فی ذلک ، وصنّف الأدباء مناظرات نثریه طویله بین السیف والقلم ، یدلی فیها کل منهما بحججه ، ویفضل نفسه علی صاحبه ، ویستشهد بأقوال الآخرین فی مآثره وفضائله . وقد کثرت هذه الظاهره فی العصر المملوکی، فمن أمثلتها رساله "حلیه الفضل وزینه الکرم فی المفاخره بین السیف والقلم" لصاحبه أبی العباس أحمد بن علی بن أحمد القلقشندی (756_821هـ). لقد اهتمّ هذا البحث بدراسه الرساله المذکوره وشرحه بصوره شامله تستوعب أفکار المولّف ومضامینه کما قام بدراسه تناصیه لهذا العمل الأدبی الصغیر فی حجمه والکبیر فی معناه لیوضّح مدی تأثّر الکاتب من مقروءه الثقافی کأمثال العرب وأشعارهم والآیات القرآنیه والحکم القیّمه. وتمکّن القلقشندی فی رسالته من الجمع بین خصمین متضادّین متباینین فی صفاتهما، متقاربین متفافسین فی المجد والشرف، فأظهر کل واحد منهما خواصه فی نصرته لنفسه وفند مزاعم غیره بأدلّه رفعت بشأنه وحطّت من مقام منازعه. ومن السمات البارزه لرساله السیف والقلم والمودیه إلی رفع المستوی الأدبی للنص، حضور التراث بأشکاله المختلفه من الدینیه والأدبیه والتاریخیه. وخصص القلقشندی مجالاً أوفر للتناصّ الدینی، والقرآنی کما اهتمّ بالتنمیق الکلامی والسجعات المتتالیه، فجاء نصّه مزیّناً بزخارف البدیع وزاخره بصور البیان من التشبیهات والاستعارات والکنایات.

هذه الدراسه تشرح مئه وثمانیه أبیاتٍ من الشواهد الشعریه الوارده فی معجم مفردات الفاظ القرآن الکریم للراغب الإصفهانی من ماده «حفّ» إلی ماده «سجر»، وتُبیّن مَواضیعها النحویه والصرفیه بصوره موجزه وتذکر موضع الإستشهاد بهذه الأبیات، مشیره إلی ذکر قائلیها مُکمّلهً الأبیات الناقصه. المولف قد استشهد بالأشعار الجاهلیه والأمویه والعباسیه لتبیین معانی الآیات لکنه لم یشرحها ولم یبین مفرداتها اللغویه ومواضیعها الصرفیه والنحویه فکان من الضروری توضیح وشرح هذه الأشعار نحواً وصرفاً ولغهً ومعنیً لکی یفهم القرّاء هذا المعجم فهماً جیّداً. النتائج الحاصله من البحث نافعه للباحثین من جهتین: الأول: تبیین المواضیع الصرفیه والنحویه واللغویه للأبیات. الثانی: شرح الأبیات باللغه العربیه وذکر الأسناد المتصله بقائلی الأبیات ما أمکن والإتیان بالأبیات بصوره کامله بعد التقصی الکثیر عن باقیها فی الکتب المختلفه. إنَّ لغه القرآن هی قریبهٌ من اللغه العربیه فی الجاهلیه من حیثُ معانی المفردات وعلی هذا شرح هذه الشواهد الشعریه یَجعل فهم الآیات أوضح وأبین.

چکیده: برقراری ارتباط با ملل و اقوام گوناگون، راهها و ابزارهای مختلفی دارد که ترجمه یکی از آسان ترین و نزدیک ترین این راههاست. از این رو ترجمه در طول تاریخ همواره مورد توجه عام و خاص بوده و در توضیح نظریات و روش های آن تألیفات زیادی به زبان های مختلف صورت پذیرفته است. از جمله این تألیفات کتاب "کیف تترجم" از محمد حسن یوسف است که به بررسی ماهیت ترجمه، مسایل و مشکلات آن می پردازد. این کتاب مشتمل بر دو فصل است. در فصل اول به ماهیت و کیفیت پرداخته شده، مباحث جنبه نظری دارند و در فصل دوم برخی از مشکلات ترجمه با تکیه بر زبان عربی و انگلیسی، بررسی شده است. می توان گفت در این کتاب ضروری-ترین مسائل نظری، به صورت کاربردی و بدون اطناب بیان شده است. در این کتاب راهکار هایی برای دست یافتن به ترجمه-ای مطلوب ارائه شده است و سعی شده با بررسی ویژگی های دو زبان مبدأ و مقصد، مطابقت میان دو متن به نزدیک ترین حالت برسد. از ویژگی های دیگر این کتاب وجود اصطلاحات ترجمه به زبان انگلیسی و عربی است. از آنجا که این کتاب حاوی مطالبی ارزنده و جالب توجه درباره ترجمه است که دانستن آن برای هر مترجمی مفید است، این کتاب را به شیوه ای ارتباطی به زبان فارسی ترجمه کردیم و آنگاه که برخی از موضوعات کتاب گویا نبوده، سعی کرده با آوردن توضیحاتی در زیرنویس آن را برای خواننده فارسی زبان ملموس تر کنیم تا از این گذر موضوعات کتاب به مسایل ترجمه میان دو زبان عربی و فارسی هم تعمیم پذیر شوند. در پایان فهرستی سه زبانه از اصطلاحات موجود در کتاب ارائه می دهیم. ترجمه این کتاب راه را برای مقایسه ساختارهای سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی باز می کند. امکان یادگیری زبان انگلیسی و آشنایی با ساختارهای آن را از طریق مقایسه با ساخت های عربی و فارسی فراهم می آورد. ضمن آن که ترجمه این کتاب، اطلاعات درخور توجهی درباره ویژگی های زبان عربی در مقایسه با زبان انگلیسی در اختیار خواننده قرار می دهد. واژگان کلیدی: ترجمه، تحشیه، محمد حسن یوسف، زبان فارسی، زبان عربی، زبان انگلیسی.

زبان مهمترین ابزار بشر برای ارتباط با جوامع دیگر است و همگام با تحولات جامعه در حال تغییر و تحول است. توسعه و گسترش علم زبان شناسی نیاز دانش پژوهان و علاقه مندان این علم، بویژه در حوزه رشته های مترجمی عربی و زبان های خارجی دیگر را بیش از پیش به اصطلاحات و معادل های عربی آشکار ساخته است. به همین دلیل بر آن شدیم تا همراه یکی دیگر از دانشجویان کارشناسی ارشد با هدف برطرف کردن نیاز دانشجویان عربی در زمینه ترجمه اصطلاحات زبان-شناسی و به روزکردن معلومات دانشجویان زبان عربی در گرایش ترجمه، چنین مجموعه ای را تدوین نماییم. البته در این راه کوشش های فراوانی از سوی مترجمان و مولفان و زبانشناسان عرب بویژه در دو دهه اخیر صورت پذیرفته است. با این که تاکنون هیچ فرهنگ لغت فارسی به عربی و عربی به فارسی تخصصی زبان شناسی تألیف نشده است، اما معدودی از اصطلاحات معروف و شناخته شده زبانشناسی به طور پراکنده در فرهنگ های عربی ـ فارسی وجود دارد و در این زمینه فرهنگ و مجموعه هایی به زبان (عربی ـ انگلیسی) و (عربی ـ انگلیسی) نیز تألیف شده است. به همین سبب برای ترجمه واژه ها از این فرهنگ ها استفاده شده است. ازجمله نتایج حاصل از این پژوهش می توان به این نکته اشاره کرد که زبان عربی در حوزه معادل یابی در مقایسه با زبان فارسی موفق تر بوده، ولی به اذعان خود أدباء عرب، این زبان علاوه بر این که در معادل یابی اصطلاحات علوم جدید احساس کمبود می کند، در علم زبا نشناسی که دارای زمینه گسترده تری است، به دو دلیل نتوانسته در معادل یابی موفق باشد : 1- کثرت اصطلاحات این علم در سطوح آواشناسی، صرفی، نحوی، و معنا شناسی 2- عدم سازگاری اصطلاحات به جای مانده از دانشمندان قدیم از این علوم با اصطلاحات جدید

ملت های مختلف برای داشتن ارتباط مسالمت آمیز باهم، باید فرهنگ و خصوصیات هم را بشناسند. این شناخت زمانی میسر می شود که با آثار فرهنگی از جمله کتاب های یکدیگر آشنا شوند. ترجمه، نقش بسیار مهمی در نیل به این هدف دارد و افق دید مردم را وسعت می بخشد. دو ملت عرب و ایرانی هم از این قاعده مستثنی نیستند. بخصوص که این دو ملت در بسیاری از ویژگی ها و شاخص های فرهنگی به هم شبیهند. بر همین اساس، موضوع این رساله، ترجمه کتاب «مرایا للالتقاء و الارتقاء بین الأدبین العربی و الفارسی» از دکتر حسین جمعه است که به بررسی ارتباط متقابل ایرانیان و عرب ها و تأثیرپذیری آنان از یکدیگر می پردازد. هدف از این رساله، آشنایی خواننده با چگونگی و میزان این تأثیر متقابل و شناخت آثار عربی و فارسی و تأثیرپذیری برخی آثار ادبی غربی از آن هاست. یکی از ویژگی های مهم کتاب مرایا، مطرح شدن برخی دیدگاه ها از جانب یک عرب زبان است و می تواند توجه همه علاقمندان به ادبیات، حتی عرب های متعصب را به خود جلب کرده، با اقبال عمومی مواجه شود. در ترجمه این کتاب، هرچند واژگان ابتدا به وسیله فرهنگ لغت معادلیابی شده است، اما در قدم بعدی سعی شده متناسب با زبان مقصد، با تکیه بر روش مخاطب مدار همسان با متن، ترجمه ای روان و قابل فهم از آن ها ارائه گردد. اما در ترجمه رباعیات خیام که به زبان عربی برگردان شده، به اصل این رباعیات استناد شده است. این ترجمه می تواند در زدودن احساس کینه و تعصب بیجا و عمیق تر شدن پیوند محبت و دوستی بین دو ملت موثر باشد و راه را برای انجام تألیفات و تحقیقات گسترده تر درباره ارتباط دو ادبیات عربی و فارسی هموارتر کند.

ترجمه قرآن کریم از مهمترین امور مورد توجه غیر عرب زبانان است؛ از آنجایی که ما ایرانی ها در گروه هوا خواهان چشمه های قرآنی هستیم، برای ما مهم است که ترجمه ضعیف را از خوب تشخیص دهیم و ترجمه های متعددی که در پیش روی پژوهشگران قرار دارد، انتخاب بهترین ترجمه را برای آنان سخت می کند. با این رویکرد که ترجمه ای که در اختیار خواننده قرار می گیرد باید از نظر زبانی اصیل و از نظر رسایی قوی باشد، به همین جهت در این پژوهش بهترین ترجمه ها را انتخاب کرده ایم تا به پژوهشگران و مسلمانان فارسی زبان ارائه دهیم. با اشاره به این اهمیت، هدف پایان نامه بررسی تطبیقی بین هفت ترجمه در زبان فارسی از طریق انتخاب واژگان عربی قرآن کریم همراه با بررسی این واژگان در فرهنگ لغت های عربی، سپس بررسی مرادف های فارسی آن ها در فرهنگ لغت های فارسی است، تا به این ترتیب میزان تلاشی که مترجم برای انتخاب بهترین مرادف به کاربرده روشن شود. اگر واژه ترجمه شده از عربی به فارسی وارد شده باشد، هیچ نمره ای به آن تعلق نمی گیرد، به این ترتیب مرادف های فارسی را با نمراتی که به آن ها می دهیم به نسبت رسایی آن ها ارزیابی می کنیم. علاوه برآن هدف ما رسیدن به میزان توانایی زبان فارسی در آوردن مفاهیم عربی قرآن کریم است. در پایان این پژوهش به گردآوری داده ها بر روی نمودار می پردازد که این نمودارها میزان کاربرد کلمات عربی و میزان موفقیت مترجمان در کاربرد بهترین معادل را نشان می دهد. واژه های کلیدی: قرآن کریم، ترجمه، معادل های فارسی، طبری، بخاری، نسفی، کاشانی، دهلوی، قمشه ای، فولادوند

یکی از پرکاربردترین ومتنوع ترین واژه های زبان عربی، واژه «ما»ست. در اهمیت این واژه همین بس که در قرآن کریم قریب به 2616 مورد از آن یافت می شود. این واژه به دلیل گوناگونی در حالت (اسم و حرف، معرفه و نکره، صدارت طلب و غیر صدارت طلب، عامل و غیر عامل و...)، تعدّد در نقش (فاعل، مبتدا، خبر، مفعول به، مفعول فیه، مفعول مطلق، تمییز و...) و تنوّع در مفهوم (ابهام، نفی، پرسش، وصف، شرط، تأکید، دلالت بر غیر عاقل و...) در میان سایر واژگان زبان عربی، واژه ای ممتاز و ویژه گردیده است. واژه ای که شناخت هریک از انواع آن، پژوهشی نو و نگاهی متمایز می طلبد تا با ارائه راهکارها و شیوه های مناسب، دانش پژوه را در تشخیص هر یک از آن ها یاری دهد. نیز ترجمه هر نوع از «ما» با توجه به اسلوب های خاصی که در کلام دارد، معادل هایِ متناسب با مفهوم را طلب می کند؛ بدین روی این پژوهش بر آن است تا در فصولی چند، با بررسی انواع مختلف «ما» از منظر علوم مختلف صرف، نحو، بلاغت، ترجمه، به این مهم دست یابد. شیوه نگارش این پژوهش بدین صورت است که ابتدا ویژگی های مربوط به هر قسم از «ما»، آنگاه، نقش های دستوری آن، راه های تشخیص، نکات بلاغی و بالاخره ترجمه آن ارائه می شود. البته بخشی نیز به ترجمه یکی از اسلوب-های «ما»ی موصوله اختصاص داده می شود و در پایان نتایج حاصل از این تحقیق ارائه می شود.

مسلّم است که برای تحقق یک ترجمه مطلوب، شناخت سطوح مختلف زبانی که در متن مبدأ به کار رفته، بایسته است. یکی از این سطوح سطح بلاغی (در اینجا علم «معانی») است که اگر مترجم از پیچ و خم آن آگاه نباشد، در بیان مراد گوینده/نویسنده به خطا خواهد رفت. بنا بر این علم معانی با فن/علم ترجمه پیوندی تنگاتنگ دارند. در این رساله که شامل یک مقدمه و چهار فصل است، نخست و در مقدمه به اهمیت مباحث بلاغی به ویژه مباحث «علم معانی» پرداخته شده؛ همچنان که از نوع و سبب تقسیم بندی مباحث علم معانی نیز سخن رفته است. آنگاه در فصل اول حالات اِسناد خبری و مسند الیه بیان شده است. فصل دوم از احوال مسند و متعلقات فعل و در فصل سوم از شیوه های قصر/حصر و نیز انواع کلام انشائی و ترجمه آنها به فارسی سخن گفته است؛ و نهایتاً فصل چهارم به مباحث فصل و وصل و ایجاز و اطناب و مساوات پرداخته شده است. در پایان هر بخش و هر فصل نیز نتیجه گیری آمده است. روش تحقیق چنین بوده که نخست احوال مختلف عارض بر کلام ـ که نمود آن در اجزای آن یعنی: مسندٌ الیه، مسند و متعلقات فعل است ـ بیان گشته و سپس با بیان چگونگی ترجمه هر یک از این موارد، نظریه مطرح شده، بر مثال هایی که خطیب قزوینی و تفتازانی به ترتیب در تلخیص المفتاح و مختصر المعانی زده اند، تطبیق گشته است. همچنین طرق حصر که بسیار هم پرکاربرد است، نخست در زبان عربی و سپس فارسی بیان شده، آنگاه شیوه ترجمه هر کدام، با تطبیق بر مثال های این دو کتاب و آیات قرآن ذکر گردیده است. انواع مختلف کلام انشائی نیز به همین گونه مطرح و مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و نهایتاً مبحث فصل و وصل، همچنین ایجاز و اطناب و مساوات در عربی بیان شده و با تطبیق آن با فارسی، در قالب نمونه های مطرح شده در این دو کتاب و تکیه بر آیات قرآنی، شیوه ترجمه هر کدام ذکر گردیده است. نتیجه ای که این پایان نامه به آن رسیده آن است که به سبب مشابهت مباحث علم معانی در زبان عربی و فارسی، بیشنیه مطالب مطرح در بخش معانی، قابل ترجمه به فارسی است. تنها چند مورد از این مباحث، به سبب متفاوت بودن ساختار زبان فارسی از عربی، قابلیت انتقال ندارد. به عبارت دیگر، ساختارهای فارسی در این موارد، مشابه با عربی نیست. این مباحث عبارتند از: التفات، قلب، کَلّا، ایجاز حذف، ضمیر شأن و قصه، بدل اشتمال. در این موارد ناگزیر یا باید ساختار را تغییر داد یا افزوده های ترجمه ای بسیار آورد.

شعر یکی از مهم ترین انواع ادبی است که باتوجه به ویژگی های زبان شعر ترجمه ی آن غالباً با دشواری های مختلفی روبرو است. شعر از آغاز با دو دیدگاه ترجمه پذیری و ترجمه ناپذیری روبرو بوده اما به هر حال ترجمه ی شعر از زبانی به زبان دیگر پیوسته انجام شده و جایگاه ویژه ای یافته است. یکی از مهم ترین شاخصه ها ی شعر به عنوان یک اثر ادبی تأثیر گذاری است و حفظ این ویژگی تنها از رهگذر ترجمه خوب امکان پذیر است. اما بسیاری از متون ادبی ترجمه شده دچار کاستی ها-یی هستند. ترجمه ی شعر عربی به فارسی پیشینه ی دیرینه ای دارد. اما از بین شاعران معاصر عرب، اشعار نزار قبانی شاعر پر آوازه ی سوری مورد استقبال مترجمان ایرانی قرار گرفته است. این پژوهش به نقد و بررسی دو مجموعه از ترجمه ها ی فارسی اشعار نزار قبانی، «صد نامه ی عاشقانه» ترجمه ی رضا عامری و «بلقیس و عاشقانه ها ی دیگر» ترجمه موسی بیدج می پردازد. تغییرات موجود در ترجمه ها در دو بخش یکی انواع تغییر شامل حذف، افزودن، جابجایی و دیگری حوزه ی تغییر شامل واژگان و ساختار مورد بررسی قرار گرفتند و با مقایسه ی ترجمه ها با اصل عربی اشعار به ذکر مثال ها یی پرداخته شده است امید است این تحقیق بتواند باعث ارتقا ی سطح کیفی ترجمه های اشعار نو از عربی به فارسی بشود.

چکیده پژوهشگر در این رساله، به ترجمه کتاب دمشق الحرائق (از آغاز تا صفحه 115) پرداخته است. این کتاب، نه تنها عاملی است برای آشنایی خوانندگان با ادبیات داستانی سوریه بلکه آنان را با فضای جامعه نویسنده نیز آشنا می سازد. در ترجمه این اثر سعی شده علاوه بر پایبندی به سبک داستانی نویسنده، ترجمه ای روان ارائه گردد. همچنین ضرورت آشنایی دانشجویان را با داستان کوتاه به عنوان یک گونه ادبی نوظهور نباید فراموش کرد. در ترجمه این داستان ها، مترجم ابتدا به تحلیل محتوا پرداخته تا بتواند به نوعی هم حسی با نویسنده برسد و در نتیجه تا حدّ امکان تعادل سبکی را در ترجمه برقرار نماید. زبان روایت داستان و گفتگوها، بسته به محاوره ای یا فصیح بودن متن مبدأ متغیر است. تفاوت های ساختاری دو زبان فارسی و عربی ـ به گونه ای که بتوان ایجاز موجود در زبان عربی را در متن فارسی هم پیاده نمود ـ و شیوه نگارش نویسنده ـ که مشتمل بر جملات پیچیده و فضاسازی سوررئال و بدبینانه است ـ از مهمترین دشواری های فرارو در ترجمه حاضر بودند که مترجم کوشیده است بر آنها چیره شود. لازم به ذکر است که در پایان این رساله، فهرستی دوزبانه از اصطلاحات استخراج شده از کتاب دمشق الحرائق ارائه شده که برای دانشجویان زبان عربی مفید است. کلید واژه ها: ترجمه، ادبیات داستانی سوریه، زکریا تامر، دمشق الحرائق.

زبان های فارسی و عربی دو زبان زنده دنیا هستند که علی رغم انتساب به دو خانواده زبانی ناهمگون، به دلایل مختلف، مشترکاتی با یکدیگر دارند. این اشتراک در حوزه های مختلف زبان از جمله دستور یا همان نحو نیز مشاهده می شود. اما به استناد نسبیت زبانی، تفاوت هایی نیز در مقوله های دستوری بین آن دو وجود دارد که طرح و بررسی آن ها در فراگیری زبان و ترجمه حائز اهمیت است. از جمله این مقولات دستوری، فعل است که در دستور هر دو زبان از ویژگی های منحصر به فردی نسبت به دیگر اعضای جمله برخوردار بوده و در ارتباط زبانی و ترجمه بسیار تعیین کننده است. بدین روی بررسی آن نیاز به مجال علمی وسیعی دارد که در این پژوهش بخشی از آن مجال فراهم آمده است. بر این اساس پایان نامه حاضر که تحقیقی تحلیلی تقابلی است، به بررسی تطبیقی فعل از چهار منظر ساختار، مفعول، فاعل و وجه در دستور زبان های فارسی و عربی می پردازد، تا پس از مقایسه، وجوه افتراق و اشتراک قواعد دستوری فعل در دو زبان روشن شود. این پایان نامه شامل 7 فصل است. در فصول اصلی آن نخست به تعریف فعل و ویژگی های آن جداگانه در هر زبان پرداخته می شود. پس از آن آرای مختلف دستور پژوهان قدیم و جدید پیرامون قواعد دستوری آن فعل در دو زبان مطرح و بعضاً نقد می شود و این امر توأم با ذکر مثال هایی از هر دو زبان است که برگرفته از متون قدیم و جدید و نیز جملاتی رایج در زبان عامیانه است که از فصاحت برخوردارند. سپس بر اساس آرای مختلف دستور نویسان و دستور پژوهان دو زبان، به تطبیق دستوری فعل مورد نظر در دو زبان پرداخته شده و وجوه اشتراک و افتراق معرفی شده و در صورت امکان قاعده یا قواعدی کلی در این باره عنوان گردیده است. از جمله دستاورهای پژوهش حاضر آن است که از میان پنج مقوله مطرح شده در این تحقیق، چهار مقوله ناقص و ربطی، وجه فعل، لازم و متعدی و معلوم و مجهول در هر دو زبان وجود دارد و افعال دو زبان در این مقولات دارای وجوه اشتراک قابل توجهی است. تنها مقوله ساختار مرکب است که تاکنون در زبان عربی مطرح نشده است و این پژوهش اثبات می کند چنین مقوله ای در زبان عربی نیز وجود دارد. در باره فعل مجهول نتایج پژوهش حاکی از آن است که این نوع فعل را می توان از دو جنبه نحوی و معنوی بررسی کرد و در موارد بسیار این دو جنبه با یکدیگر همراه نیستند. همچنین در هر دو زبان ساختارهایی برای مجهول وجود دارد که بر سر آن اختلاف نظر است. میان افعال ربطی فارسی و ناقص عربی مشابهت های بسیار وجود دارد. در موارد بسیاری میان وجوه فعل در زبان فارسی و وجوه افعال عربی، هرگاه با اعراب آن ها سنجیده شود، تفاوت است

بازشناسی کنیم و تا جایی که ممکن است به یک تقسیم بندی کامل از آن دست یابیم و همه ناگفته های این مقوله دستوری را تا حد امکان بیان کنیم و پس از این بازشناسی، معادل آن را در زبان عربی پیدا و معرفی نماییم. هر چند بر اساس جستجوهای متعدد، به این مهم دست یافتیم که اصطلاحی تحت عنوان «المتممات المنصوبه و المتممات المجروره» در آموزش زبان عربی به خود عرب زبانان وجود داردکه شامل چند مقوله مهم دستوری در نحو عربی می شود، ولی این متممات تا اندازه ای با متمم فارسی متفاوت است و در اکثر موارد به جنبه معنایی و لغوی متمم که همان تمام کننده و تکمیل کننده معنیست، توجه داشته است. با وجود این، مواردی وجود دارد که تا اندازه ای مشابه متمم فارسی است. این تشابهات بیشتر در زمینه متممات مجرور خود را نشان می دهد و با تعریف متمم فارسی تحت عنوان گروه اسمی به همراه حرف اضافه تقریباً هم خوانی و تناسب دارد؛ و حتی در بسیاری موارد موجب اشتباه مترجم و زبان آموز می شود. از این جهت که زبان آموز در وهله اول تصور می کند چون متمم در فارسی معمولاً با حرف اضافه همراه است، پس در عربی هم باید همیشه به همراه حرف جر بیاید؛ به خصوص همان حرفی که در فارسی کاربرد دارد. هدف ما در این پایان نامه، رفع این مشکلات و بررسی مقوله «متمم» زبان فارسی و معادل های آن در عربی است. هر زبانی ساختار ویژه و منحصر به خود دارد. این امر تعلیم زبان دوم را سخت کرده، فراگیران آن را با مشکلاتی مواجه می سازد. با مقایسه زبان های مختلف متوجه می شویم تفاوت های میان آن ها غالباً به ساختار دستوری متفاوت آن ها مربوط می شود. یکی از این عناصر ساختاری در زبان فارسی، متمم است که بسیار کاربرد دارد و از عناصر موثر تغییر معنی در جمله محسوب می شود. بدین مفهوم که وجود متمم در بسیاری از موارد، معنای جمله را تحت تأثیر قرار داده، مفهومی اضافی و تازه به آن می دهد. علاوه بر این متمم در دستور فارسی، یک موضوع خلافی و بحث برانگیز تلقی می شود و بر اساس یافته های پژوهش حاضر، آراء صاحب نظران در این باره متعدد و تقریباً متفاوت از هم است؛ حتی بعضی مواقع دستورنویسی، نظر دستورنویس دیگر در مورد متمم و انواع آن را نقض، و دیدی جدید در مورد این نقش دستوری ارائه داده است. هم چنین در تقسیم بندی متمم و ذکر انواع مختلف آن تفاوت های عمده ای است و کمتر دستورنویسی توانسته به یک تقسیم بندی کلی از متمم دست یابد. به همین جهت خواستیم که ابتدا متمم را یک بار دیگر در زبان فارسی

ترجمه نقش بسیار مهمی در ارتباط ملت های مختلف و شناخت آنها از یکدیگر دارد و در انجام تحقیقات در زمینه ادبیات تطبیقی از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا ادبیات تطبیقی به بررسی ارتباط میان ملت ها از جنبه های مختلف می پردازد. از جمله کتاب هایی که به این امر اهتمام ورزیده کتاب «نحن و تراث فارس» نوشته یوسف حسین بکار استاد دانشگاه یرموک اردن است. وی در این کتاب به بررسی جنبه های ارتباط متقابل میان دو ملت فارسی زبان و عرب زبان می پردازد به همین دلیل و نیز به خاطر این که کتاب مذکور، خواننده را از تأثیر ادیبان و شاعران برجسته فارسی زبان و آثار آنان بر عرب زبانان آشنا می سازد و نسبت به مطالعات ادبی میان فارسی و عربی ایجاد انگیزه می کند، آن را شایسته ترجمه به فارسی دانستیم و به ترجمه آن همت گماردیم. کتاب حاضر در اغلب موارد با نثری ساده و روان نگاشته شده است. از این رو ما نیز با گزینش معادل های ساده تلاش نمودیم تا هم سبک نویسنده را رعایت کرده و هم معنای قابل فهمی از متن ارائه دهیم. از آنجا که نویسنده به متون تاریخی و ادبی نیز استناد کرده بود، در ترجمه این متون سعی شد تا سبک متناسب با آن ارائه گردد. از جمله ویژگی های این متن که مترجم باید آن را مد نظر قرار دهد می توان به چند معنایی واژگان و وجود واژگان هم شکل ولی متفاوت المعنا در دو زبان اشاره کرد که ترجمه صحیح این واژگان دقت و هوشیاری مترجم را می طلبد. روش ما در ترجمه روشی مخاطب مدار است. به منظور رفع ابهام و فهم بیشتر مخاطب از متن پی-نوشت هایی را به آن افزودیم. در پایان ترجمه نیز فهرستی از واژگان موجود در متن ارائه دادیم. در طول انجام این ترجمه دریافتیم که مترجم در گذار از متن مبدأ به مقصد با محدودیت هایی روبرو می گردد که در روند گزینش های وی اثر می-گذارد از جمله اینکه انتخاب های مترجم تحت تأثیر سبک نویسنده و نیز با توجه به فضای حاکم بر متن صورت می گیرد و در مقابل نیز دارای اختیاراتی است که جهت رسایی متن ترجمه می تواند از آنها بهره گیرد از جمله اعمال برخی حذف و اضافات جزیی که در الفاظ صورت می گیرد نه در مفاهیم.

الملخص : إن ترجمه القرآن الکریم من أهم ما یهمّ غیر الناطقین بالعربیه،و بما إنّنا نحن الإیرانیین نتحمّس للینابیع القرآنیه فیهمّنا أن نمیز الغث من الثمین فی التراجم. والتراجم المختلفه التّی تظهر أمام الباحثین الفرس و المسلمین تصعب علیهم الطریق لاختیار أفضلها. و نظراً إلی أنّ الترجمه التّی تقدّم للقاری لابدّ أن تکون ناجحه فی اللغه و فی إیصال المطلوب،فلهذا قمنا فی هذا البحث باختیار أفضل التراجم لتقدیمها إلی الباحثین و المسلمین الفرس. و انطلاقاً من هذه الأهمیه، تهدف رسالتی إلی مقارنه بین سبع تراجم فی اللغه الفارسیه (لکل قرنین ترجمه) من خلال استخراج الکلمات العربیه من القرآن الکریم ثمّ معالجتها فی المعاجم العربیه، مقارنه بدراسه مرادفاتها فی المعاجم الفارسیه لإیضاح ما بذله المترجم الفارسی من جهد مکثف لاختیارأفضل المرادفات .إذا کانت الکلمه المترجمه وردت من العربیه إلی الفارسیه لا أعطیها أیه درجه. فتأسیسأعلی ذلک، أقوّم المرادفات الفارسیه بإعطاء درجات لهاعلی أساس نسبه إیصال المطلوب . إضافه إلی ذلک، نرید التعرف علی نسبه مقدره اللغه الفارسیه علی الإتیان بالمفاهیم العربیه للقرآن أما بالنسبه إلی الغرابه فی التراجم، فاستخدام المولف الألفاظ العربیه، لا ینمّ عن ضعفه فی الترجمه، إذ إنّه یعیش فی عصره الخاص و بإمکانه أن یدخل الکلمات الشائعه فی عصره.و لو تعتبر هذه الألفاظ غریبه للأجیال القادمه و فی النهایه، یقوم البحث بجمع المعلومات علی الموشرات التی توضّح نسبه استخدام الکلمات العربیه أولأ و نسبه نجاح کل مترجم فی استخدام المرادفات ثانیأ. المفردات الرئیسیه: القرآن الکریم، الترجمه، الطبری، النسفی، البخاری، الکاشانی، الدهلوی، القمشه ای، فولادوند.

عنوان یا برچسب مدخلی است که مخاطب را ترغیب می کند به سمت اندیشه ی نویسنده حرکت کند ودر واقع پلی است که می تواند مخاطب را به کنه مطلب رهنمون شود . بنابراین عناوین نقش بسیار موثر و کلیدی را دارا هستند چرا که ذهن خواننده را آماده ساخته ، باعث سهولت در پردازش اطلاعات می شوند و درک بهتری از آن به خواننده می دهند. به ویژه در آثار ادبی و هنری مانند شعر، فیلم، داستان و....که در آن ها مسأله ی تأثیر گذاری بر مخاطب مطرح است. .دراین پژوهش برآن شدیم تا ضمن ارائه مباحث تئوری ترجمه عنوان به نقد نمونه هایی از عناوین ترجمه شده ی کتب علمی و ادبی، فیلم و روزنامه بپردازیم و در نهایت اسلوبی را برای ترجمه برخی ارائه دهیم پس از نقد ترجمه عناوین به این مهم دست یافتیم که لغزش مترجمان در این امر ناشی از عدم توجه به حیطه واژگانی، ساختاری و سبک شناسی و یا آزادانه ترجمه کردن بیش از اندازه است، به طوری که هیچ ارتباطی بین عنوان و ترجمه آن ملحوظ نباشد. از جمله راهکار های پیشنهادی این تحقیق، رعایت سبک و نوع عبارت عنوان اعم از استعاری، تشبیهی، کنایی و اعمال برخی تغییرات در عناوین خبری است. ?

شوقی ومطران آثار جاودانی در ادبیات عربی باقی گذاشتند. شهرت آن ها آفاق کشور های عربی را در نور دید وبه کشور های دیگر رسید چنان که شوقی به "امیر الشعراء" ومطران به "شاعر الأقطار العربیه" (شاعر سرزمین های عربی) ملقب شدند. این رساله در پی بررسی مقایسه ای اشعار این دو شاعر جهت روشن نمودن ابعاد نوآوری در شعر آن هاست، در عین حال میزان همگامی دو شاعر را با مسائل روز آنها بررسی می کند چه، این دو شاعر هم عصر بوده ودر یک کشور نیز (مصر) زندگی می کردند، همچنان که هر دو چند سالی را در فرانسه به سر برده و از ادبیات اروپایی بهره بردند. در این رساله علاوه بر بعضی موضوع های مشترک در شعر آن ها، قالب و سبک شعری دو شاعر را نیز بررسی کرده ایم تا در خلال آن، به میزان موفقیت دو شاعر در نوآوری وخلاقیت یا پای بندی آن ها به تقلید از گذشتگان پی ببریم و موضوعات و قالب شعری دو شاعر را با یکدیگر مقایسه کنیم. این رساله مبتنی بر شیوه توصیفی ـ تحلیلی در حوزه آثار شعری دو شاعر تدوین شده است انجام این مقایسه سوالاتی را به همراه دارد که در صدد یافتن پاسخ آن ها هستیم، مهم ترین آن ها عبارتند از: برخی از نتایج حاصل از این پژوهش عبارت است از: ـ شوقی در جنبش احیاء نقش مهمی دارد، همچنان که در نوآوری نیز گام های مهمی برداشته مانند شعر نمایشی و ابداع اوزان عروضی جدید. مطران نیز در عین حال که به ارتقاء سطح شعر می اندیشد نقش اساسی در نوآوری دارد مانند شعر داستانی و انتقال از یک وزن عروضی به وزن دیگر در یک شعر که زمینه ای است برای رهایی از قید وزن و قافیه. ـ شوقی در حمایت جدی از جنبش های سیاسی ـ اجتماعی زمان خود گاه از استواری کافی برخوردار نیست و اگر با آن ها همراهی کند تنها نقش یک اندرزگو دارد در حالی که مطران نه تنها در حمایت وهمراهی این جنبش ها رادمردی به خرج داده بلکه با نقش روشنگرانه ای که دارد نوعی رهبری را در این زمینه به عهده گرفته است. _ با آن که شوقی ومطران هر دو به ضرورت رعایت وحدت عضوی یا اندام وارگی در شعر پی برده بودند اما شعر شوقی عاری از این ویژگی است، در حالی که این ویژگی در شعر مطران که بیانگر نوآوری او در شعر است به بهترین وجه رعایت شده است.

ابونواس شاعر فارسی الاصل وشیعی، از شعراء ونوابغ بزرگ ادبیات عرب به شمار می آید، چنانکه آثار وپژوهشهای بسیاری تاکنون در باره او به رشته تحریر در آمده ، اما نکته قابل توجه اینکه در بیشتر این آثار تاکید بر شخصیت شاعر است بر اساس آنچه که در کتب ومنابع مختلف تاریخی درباره او نقل شده ومهمتر اینکه در بیشتر این نوع پژوهشها گویی سعی بر خدشه دار کردن شخصیت ابونواس وتاکید بر فساد وبی بند باری او بوده وچه بسیار اشعار مبتذلی که در طی دورانها به وی منتسب نشده، به حدی که شخصیت حقیقی شاعر چنان در پس این قال وقیلها مستور مانده است که بسی نام بردن از ابونواس در حوزه ادبیات تداعی کننده فساد وبی بندباری این شاعر بوده است این پایان نامه بر آن است تا شعر ابونواس را مورد بررسی وتحلیل قرار دهد- صرف نظر از اینکه درباره شخصیت تاریخی اوچه ها گفته ویا نوشته شده است .در این پژوهش سعی بر آن بوده تا حتی الامکان از قضاوتهای سطحی وگذرا در باره آنچه که در جامعه عباسی رخ می داده بپرهیزد ودر عوض، از زاویه ای نقدی بدان نگرد که با آنچه در بیشتر مطالعات وپژوهشهای مرتبط با شعر ابونواس انجام پذیرفته است متفاوت باشد. وبر این ادعاست که حقیقت ابونواس در بیشتر موارد غیر از آن چیزی است که شاعر بدان اذعان داشته ووانمود می کرده است، زیرا اوبه حکم شاعر بودن ? یقولون ما لا یفعلون?، مضافاً بر اینکه او شاعری است شیعی که وقوف تام به شرایط سیاسی واجتماعی حاکم بر زمانه خود داشته است ودر روزگاری می زیسته است که خلفاء عباسی در رأس حکومت با اهل البیت علیهم السلام وشیعیان سر ستیز داشته اند، وچنین بود که ابونواس تهتک ولا ابالیگری را چون نقابی بر چهره زد تا پرده از اسرار وفضائحی بر دارد که کسی جرأت افشای آن را نداشت، وجای هیچ شک وتردیدی نیست که مذهب تشیع اودر اتخاذ چنین موضعی در زندگی اجتماعی وادبی اوتاثیری شگرف بر جای نهاده است.ابونواس در شعرش به عنوان نماینده ای است که از سوی عموم مردم جامعه اش برگزیده شده وگامهای بلندی در جهت افشای فساد طبقات حاکم بر جامعه وطبقات پایین ترجامعه که تحت تاثیر مقامات بالاتر قرار می گیرند بر داشته، به علاوه اینکه شاعر از شیوه شعری گذشتگان سر بر می تابد وانقلابی در حوزه شعر وادبیات عربی بر می انگیزد، که او شعر عربی قدیم را مظهر استبداد حاکم بر ادبیات می دانسته وبیشتر اشعارش به ویژه باده سراییهایش از گرایشات مردمی او خبر می دهد. واین پژوهش شعر ابونواس را با رویکرد اجتماعی، با نگاهی انتقادی مورد بررسی قرار می دهد ، ضمن اینکه مباحث وبرخی بررسیهای لغوی واسلوبی نیز به فراخور بحث مورد نظر قرار می گیرد. کلید واژگان ابونواس، باده سراییها ، علم جامعه شناسی ادبیات، برخورد تمدنها، جامعه عباسی، رویکرد اجتماعی.

چکیده هر زبان علاوه بر واژگانی که دارای معنای مشخص است، ساخت های زبانی دیگری دارد که در بیشتر موارد ترجمه لفظی آن ها وافی به مقصود نیست. تعبیرهای اصطلاحی نیز چون مثل ها و اصطلاحات از آن جمله بوده و همواره یکی از دشواری های ترجمه به شمار می رود. رساله حاضر با ترجمه قسمت «الف» از کتاب «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیه المعاصره» تألیف دکتر محمد محمد داود که در سال 2003، منتشر گردیده است، و با معادل یابی تعبیرهای آن، سعی دارد گامی هرچند کوچک در جهت کاستن از دشواری های ترجمه برداشته و نیاز دانشجویان و مترجمان را در زمینه ترجمه تعبیرهای اصطلاحی متداول در زبان روزمره عربی، برآورده سازد. این رساله در ادامه تلاش های کسانی است که از دیرباز تا کنون در جهت ترجمه فرهنگ های لغت عربی و نیز فرهنگ های اختصاصی این زبان، صورت گرفته است. تدوین این رساله با شیوه تحلیل محتوایی_کاربردی در سه فصل صورت گرفته است: فصل اول شامل کلیات پژوهش است. فصل دوم به ترجمه قسمت «الف» از کتاب مذکور و معادل یابی تعابیر اختصاص داده شده است. فصل سوم نیز به بررسی تحول معنایی مختصری از تعابیر این بخش پرداخته است، و در نهایت نیز تعابیر و معادل فارسی آن ها را در جدولی ضمیمه رساله قرار داده ایم. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش آن است که تعبیرهای اصطلاحی زبان عربی و فارسی، در بیشتر موارد مضمون و موضوع مشترک دارند و حتی در مواردی، تعبیر عربی عینا از نظر لفظی نیز در زبان فارسی به کار می رود؛ این پدیده بیشتر در مورد تعبیرهایی به کار می رود که برگرفته از آیات قرآن و احادیث شریف نبوی است. اشتراک مضامین واژه ها در عربی و فارسی حکایت از روح مشترک انسانی و فرهنگ نسبتا متقارب عربی و فارسی است.

می توان گفت اکثر کتاب هایی که در رشته زبان و ادبیات عرب برای تدریس فن ترجمه در دوره لیسانس به رشته تحریر در آمده اند دارای روش یکسانی هستند. نویسندگان این کتاب ها برای ترجمه ساختارهای نحوی وبرخی اصطلاحات، فرمول هایی ارائه داده اند، که تصور می شود پیروی از آنها در بیشتر مواقع منجر به ترجمه های قابل قبولی خواهد شد و دانشجویان می توانند آنها را سر لوحه کار خود قرار دهند. در این پایان نامه روش های پیشنهادی برای ترجمه برخی از عناصر منصوب مانند، مفعول مطلق، تمییز، حال و مفعول له و همچنین شیوه ترجمه زمان ها و افعال ناقصه وافعال مقاربه و همچنین فعل مجهول در برخی از این کتاب ها را مورد مطالعه قرار داده وبا راهکارهای که بعضی از مترجمان برای ترجمه این ساختارها نحوی بکار برده اند مقایسه نمودیم. در این مقایسه اختلاف زیادی بین روش مترجمان و راهکارهای های ارائه شده در کتاب های فن ترجمه مشاهده شده است. همچنین به نظر می رسد روش های پیشنهادی در کتاب های فن ترجمه همیشه نمی تواند کار ساز باشد و متد تجوزی نمی تواند شیوه کاملا درستی برای تدریس ترجمه باشد، و در پایان پیشنهاداتی برای اصلاح تدریس ترجمه در رشته زبان وادبیات عرب ارائه شده است

هر زبان علاوه بر واژگانی که دارای معنای مشخص است، ساخت های زبانی دیگری دارد که در بیشتر موارد ترجمه لفظی آن ها وافی به مقصود نیست. تعبیرهای اصطلاحی نیز چون مثل ها و اصطلاحات از آن جمله بوده و همواره یکی از دشواری های ترجمه به شمار می رود. رساله حاضر با ترجمه قسمت «باء، تاء، ...، زاء» از کتاب «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیه المعاصره» تألیف دکتر محمد محمد داود که در سال 2003 منتشر گردیده است، و با معادل یابی تعبیرهای آن، سعی دارد گامی هرچند کوچک در جهت کاستن از دشواری های ترجمه برداشته و نیاز دانشجویان و مترجمان را در زمینه ترجمه تعبیرهای اصطلاحی متداول در زبان روزمره عربی، برآورده سازد. این رساله در ادامه تلاش های کسانی است که از دیرباز تا کنون در جهت ترجمه فرهنگ های لغت عربی و نیز فرهنگ-های اختصاصی این زبان، صورت گرفته است. تدوین این رساله با شیوه تحلیل محتوایی_کاربردی در سه فصل صورت گرفته است: فصل اول که شامل کلیات پژوهش است. در فصل دوم به ترجمه قسمت «باء، تاء، ...، زاء» از کتاب مذکور و معادل یابی تعابیر اختصاص داده شده است. در فصل سوم نیز به بررسی روند تغییر معنایی در اصطلاحات مورد پژوهش پرداخته ایم، و در نهایت نیز تعابیر و معادل فارسی آن ها را در جدولی ضمیمه رساله قرار داده ایم. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش آن است که تعبیرهای اصطلاحی زبان عربی و فارسی، در برخی موارد چه از نظر مضمون و موضوع مشترک هستند و در مواردی، تعبیر عربی عینا از نظر لفظی نیز در زبان فارسی به کار می رود.

هر زبان علاوه بر واژگانی که دارای معنای مشخص است، ساخت های زبانی دیگری دارد که در بیشتر موارد ترجمه لفظی آن ها وافی به مقصود نیست. تعبیرهای اصطلاحی نیز چون مثل ها و اصطلاحات از آن جمله بوده و همواره یکی از دشواری های ترجمه به شمار می رود. تعبیرهای اصطلاحی مجموعه کلماتی است که معنای آن غیر از معنای لغوی تک تک کلمات تشکیل دهنده آن باشد. این معنای تعبیر با اتفاق نظر اهل آن زبان به وجود می آید. رساله حاضر با ترجمه قسمت «سین، شین، ...، قاف» از کتاب «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیه المعاصره» تألیف دکتر محمد محمد داود که در سال 2003 منتشر گردیده است، و با معادل یابی تعبیرهای آن، سعی دارد گامی هر چند کوچک در جهت کاستن از دشواری های ترجمه برداشته و نیاز دانشجویان و مترجمان را در زمینه ترجمه تعبیرهای اصطلاحی متداول در زبان روزمره عربی، برآورده سازد. تدوین این رساله با شیوه تحلیل محتوایی_کاربردی در سه فصل صورت گرفته است: فصل اول که شامل کلیات پژوهش است. فصل دوم به ترجمه قسمت «سین، شین، ...، قاف» از کتاب مذکور و معادل یابی تعابیر اختصاص داده شده است که برای معادل یابی آن ها به فرهنگ واژگان و کنایات و اصطلاحات و مثل های فارسی مراجعه کرده ایم. در فصل سوم نیز به بررسی نمادهای موجود در تعابیر این بخش از کتاب پرداخته ایم و بر حسب بیشترین کاربرد نمادها را طبقه بندی کرده ایم. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش آن است که تعبیرهای اصطلاحی زبان عربی و فارسی، در بیشتر موارد مضمون و موضوع مشترک دارند و حتی در مواردی، تعبیر عربی عینا از نظر لفظی نیز در زبان فارسی به کار می رود؛ این پدیده بیشتر در مورد تعبیرهایی به کار می رود که برگرفته از آیات قرآن و احادیث شریف نبوی است. در تعابیر این بخش از کتاب، نماد اشیاء نسبت به نماد انسانی و یا حیوانی بیشتر از بقیه نمادهاست؛ که بر حسب بسامد کاربردشان عبارتند از: نماد رنگ ها، نماد عناصر طبیعی (باد، گل، جنگل، شکوفه)، نماد اعداد و نماد حیوانات. البته کاربرد رنگ سفید نسبت به دیگر رنگ ها بیشتر است.

چکیده هر زبان علاوه بر واژگانی که دارای معنای مشخص است، ساخت های زبانی دیگری دارد که در بیشتر موارد ترجمه لفظی آن ها وافی به مقصود نیست. تعبیرهای اصطلاحی نیز چون مثل ها و اصطلاحات از آن جمله بوده و همواره یکی از دشواری های ترجمه به شمار می رود. تعبیرهای اصطلاحی مجموعه کلماتی است که معنای آن غیر از معنای لغوی تک تک کلمات تشکیل دهنده آن باشد. این معنای تعبیر با اتفاق نظر اهل آن زبان به و جود می آید. رساله حاضر با ترجمه قسمت «کاف،لام، ...،یاء» ازکتاب «معجم التعبیرالاصطلاحی فی العربیه المعاصره» تألیف دکتر محمد محمد داودکه در سال 2003 منتشرگردیده است، و با معادل یابی تعبیرهای آن، سعی دارد گامی هر چند کوچک در جهت کاستن از دشواری های ترجمه برداشته و نیاز دانشجویان و مترجمان را در زمینه ترجمه تعبیرهای اصطلاحی متداول در زبان روزمره عربی، برآورده سازد. تدوین این رساله با شیوه تحلیل محتوایی _کاربردی درسه فصل صورت گرفته است: فصل اول که شامل کلیات پژوهش است. فصل دوم به ترجمه قسمت «کاف،لام، ...،یاء» ازکتاب مذکور و معادل یابی تعابیر اختصاص داده شده است. که برای معادل یابی آن ها به فرهنگ واژگان و کنایات و اصطلاحات و مثل های فارسی مراجعه کرده ایم . درفصل سوم نیز به بررسی عناصر فنی مشترک در اصطلاحات موردپژوهش پرداخته ایم. ازجمله نتایج حاصل ازاین پژوهش آن است که تعبیرهای اصطلاحی زبان عربی و فارسی در بیشتر موارد مضمون و موضوع مشترک دارند و حتی در مواردی، تعبیر عربی عیناً ار نظر لفظی نیز در زبان فارسی به کار می رود؛ این پدیده بیشتر در مورد تعبیرهایی به کار می رود که برگرفته ار آیات قرآن و احادیث شریف نبوی است.در تعابیر این بخش از کتاب اصطلاحات استعاری یا کنایی یافتیم که درمواردی عینا از نظرلفظی و معنایی شبیه زبان فارسی است؛ که این پدیده به دلیل روابط ایرانیان و عربها، تبادل فرهنگی، و دین مشترک است. کلیدواژه ها: «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیه المعاصره»، معادل یابی، ترجمه، زبان عربی، زبان فارسی

چکیده دوران معاصر شاهد تغییرات بنیادین در دو کشور مصر و ایران بود. از مهمترین آنها جنبش مشروطیت است که در زندگی و دوران جدید این دو کشور ظهور کرد و از این حیات، دوران ادبیِ زیبایی شکل گرفت که پیش از این شاهد آن نبودند. در این میان ادیبان و شاعران نیز با وقایع زمانه و رقم زدن سرنوشت ملت خود همگام شدند. از برجسته ترین شاعران این دوره "محمود سامی بارودی" و "ملک الشعراء بهار" است که در چارچوب ادبیات تطبیقی و با بازخوانی اشعار سیاسی و اجتماعی آنان برآن شدیم بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی ضمن بازتاب جنبش مشروطه در شعرشان، موضوعات مشابه شعری و عوامل اختلاف تعبیر بین آنان را تبیین نموده، اشعار این دو شاعر معاصر را از نظر شکل و مضمون مورد بررسی قرار دهیم. به همین منظور رساله در هشت (8 ) فصل تنظیم گردیده است: فصل اول به کلیات تحقیق و فصل دوم به شرایط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی دو کشور در دوره مورد نظر اختصاص دارد. فصل سوم و چهارم به مختصری از زندگی ادبی و شعر دو شاعر پرداخته است و فصل پنجم ادبیات تطبیقی و مکاتب مختلف آن در کشورهای مختلف را معرفی می نماید. از فصل ششم تا فصل هشتم وارد اصل موضوع شده، به موضوعات مشابه و متفاوت شعر مشروطه و ویژگی ها و صور شعری نزد دو شاعر می پردازیم. از جمله نتایجی که در این رساله حاصل شد، تشابه مضامین شعری در دیوان دو شاعر است. مانند: وحدت و همدلی، جلوه های حضور مردم و حاکمان، عدالت ورزی، درخواست مشارکت مردم، آزادی، دعوت به علم و عمل، وفاداری، فقر و فساد است. از ویژگی های مشترک بین دو شاعر ارتباط دین و سیاست و تأثیرپذیری در لفظ و معنا از قرآن کریم، تجلی مام وطن، فراخوانی تاریخ گذشته. و نیز تشابه در شکل شعری مانند انتخاب شیوه کلاسیک بیان و سبک ادبی قدیمی، وحدت موضوعی، صراحت بیان، خطاب حماسی در فخر به وطن و یاد آوری غفلت مردم، و زیبایی تصویرگری است. دو شاعر موضوعات خاصی نیز دارند که دلتنگی برای وطن، توصیف آثار باستانی مصر، به تصویر کشیدن جنگها و نیز مشورت از موضوعات ویژه شعر بارودی و توجه به زن، بیداری مردم مشرق زمین و پرداختن به اختلافات حزبی از موضوعات خاص شعر ملک الشعراء بهار است. علاوه بر این بارودی و بهار در محدوه ساختار لغوی از الفاظی مانند طبیعت، بیداری و انقلاب، حزن و اندوه، وحدت و سیاست استفاده کرده، با بهره مندی از عناصر بلاغیِ رمز و مجاز، مفهوم جدیدی به آن لغات داده، آنها را در مضامین سیاسی و اجتماعی به کار برده اند. همچنان که در صور شعری مانند تشبیه، تکرار، استفهام و امر و نهی با بهره گیری از این عناصر، سعی کرده اند مضامین سیاسی و اجتماعی را به ذهن مخاطب نزدیک تر کنند یا موضوعات را در قالب تصویری به طور غیر مستقیم برای خواننده به تصویر کشند و یا اهمیت موضوع را بیان نمایند. کلید واژه ها: ملک الشعراء بهار، ادبیات تطبیقی، جنبش مشروطه، شعر سیاسی و اجتماعی.

شیخ کاظم أزری بغدادی از بزرگترین شعرای قرن دوازده واوایل قرن سیزدهم هجری در عراق است. این شاعر بزرگ در موضوعات مختلف شعری از جمله مدح، رثا، غزل ودیگر موضوعات، آثار ارزشمندی از خود بر جای نهاده است. در مدح اهل بیت (ع) شهرتش فزون تر است. مهمترین اثر شعری او قصیده ی گرانسنگی است که به ألفیه ی أزری، هائیه أزری، ألفیه هائیه وقصیده أزریه معروف گشته است. از این قصیده که در حدود هزار بیت بوده است متأسفانه فقط حدود 580 بیت بر جای مانده وبقیه از بین رفته است. در این قصیده بعد از غزلی دلنشین به مدح فخر کائنات خاتم پیامبران حضرت محمّد مصطفی (ص) گریز زده وبعد از آن به مدح امیر المومنین علی (ع)، جنگ های آن حضرت، قضیه غدیر، سقیفه ومطاعن خلفا وعائشه، احتجاج حضرت صدیقه طاهره (س) در مورد غصب خلافت وفدک وبیان مظلومیت های آن حضرت می پردازد. در این رساله پس از گزارشی مستند درباره زندگی وآثار شاعر در ابتدا به شرح لغوی مفردات، سپس اشاره ها ونکات قرآنی، حدیثی، تاریخی، فلسفی ودر آخر به ترجمه روان ابیات پرداخته شده است.

یکی از مشکلات زبان¬آموزان در یادگیری زبان دوم که غالباً باعث اختلال در روند یادگیری آن ها می¬شود، مربوط به خطاهای نحوی زبان¬آموزان است که در گفتار و نوشتار رخ می¬دهد. به همین منظورتحقیق حاضردر چارچوب رویکرد تحلیل خطا به دنبال بررسی و تحلیل انواع خطاهای نحوی فارسی¬آموزان عرب¬زبان است. در این راستا خطاهای نحوی زبان¬آموزان را براساس سه منشأ درون¬زبانی، بینا¬زبانی و مبهم مورد بررسی قراردادیم. در این پژوهش با بهره¬گیری از روش میدانی و از طریق تحلیل محتوا، متون نوشتاری 105 نفر از فارسی¬آموزان عرب¬زبان را از نظر انواع خطاهای نحوی بررسی کردیم. نمونه ی تحقیق حاضر را زبان¬آموزان با میانگین سنی 22 تا 26 سال در سه سطح زبان¬آموزی مبتدی، متوسط و پیشرفته تشکیل می¬دهند که براساس روش تصادفی ساده از محل مرکز آموزش زبان فارسی مدرسه المهدی قم انتخاب شدند. در پژوهش حاضر به کمک نرم افزارspss16 از مجموع خطاهای زبان¬آموزان از نظر منشأ بینا¬زبانی، درون¬زبانی و مبهم، اجمالاً 18 نوع خطا شناسایی شد و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل خطاها بیانگر این است که بیش ترین درصد خطاها در کلیه سطوح سه گانه زبان¬آموزی (مبتدی، متوسط، و پیشرفته) در حوزه ی«خطای نحوی مربوط به فعل» می¬باشد و در میان خطاهای فعلی، خطای عدم مطابقت فعل با فاعل بیش ترین بسامد خطاها را به خود اختصاص می¬دهد. بعد از آن «خطاهای مربوط به حروف اضافه» بیش ترین درصد خطا را شامل می¬شود. در بررسی و توصیف وضعیت خطاهای زبان¬آموزان از نظر منشأ، اکثریت خطاها «درون¬زبانی»(29/48 درصد)هستند و سپس خطاهای«بینازبانی»(53/33 درصد)و در آخر کمترین درصد خطاها «مبهم» هستند(18/18 درصد).

جهان امروزی جهانی فن آورانه است و امروزه ما در زندگی از فن آوری های زیادی استفاده می کنیم. ازجمله این فن آوری ها، ترجمه رایانشی است که باید از آن در راه تولیدات علمی و فرهنگی در همه زمینه ها از زبان فارسی و بالعکس استفاده کنیم. استفاده از فن آوری در زمین ترجمه یک مطلب ضروری است؛ کما اینکه انتقال تولیدات علمی جهان به زبان فارسی و بالعکس نیازمند ترجمه مستمر دانش های بشری است. در این کتاب، نویسنده ضمن بیان اهمیت ترجمه رایانشی و تاریخچه و انواع آن و همچنین انواع سازواره¬های ترجمه رایانشی، اشاره هایی به اهمیت این موضوع در جهت رسیدن به پیشرفت های علمی نموده است. مطالعه ترجمه این کتاب توسط خوانندگان، به خصوص کسانی که درزمینه ترجمه و تهیه نرم افزارهای رایانه ای فعالیت می کنند باعث می شود که در راستای طراحی و ساخت سازواره¬های ترجمه رایانشی که بتواند نیازهای زبان فارسی را در ترجمه به زبان های دیگر و بالعکس برآورده کند، اقداماتی انجام دهند؛ و نیز آن ها به این نتیجه برسند که شاید یکی از علت هایی که کشور ما با توجه به ظرفیت هایی که در آن وجود دارد، نتوانسته همپای سایر کشورها محصولات صنعتی، فرهنگی و علمی خود را به جهان معرفی کند، عدم توجه به ترجمه رایانشی است.

تحظی الدراسات اللغویه التقابلیه بأهمیه کبیره فی تطویر المناهج والأسس العلمیه الصحیحه التی تسهم فی تذلیل الصعوبات والحواجز المعوقه لعملیه التعلیم والترجمه, من هذا المنطلق یقوم هذا البحث بدراسه تقابلیه بین اللغتین العربیه والفارسیه فی جانب من جوانبهما اللغویه علی المستوی الترکیبی؛ ألا وهو الشرط وذلک بالبحث فی أوجه التشابه والاختلاف فیما بینهما باتباع المنهج الوصفی التحلیلی والمنهج التقابلی, لیکشف عن دقائق هذا المبحث ولطائفه العلمیه فی اللغه العربیه والفارسیه بإلقاء نظره فاحصه وعمیقه علی أهم الأحکام والقضایا المتعلقه به. فکان من الضروری للوقوف علی أبعاد هذا الأسلوب اللغوی فی کل من اللغتین أن یجمع ما تناثر فی الکتب والدراسات النحویه واللغویه من الملاحظات والقواعد التی ترتبط بأسلوب الشرط وکیفیات استخدامه فی اللغتین, وأن یقارن بین أصولهما الترکیبیه والدلالیه فی هذا الجانب اللغوی الذی حظی بأهمیه کبیره فی الدرس النحوی, فی فصول یبدأ کل منها بما یتعلّق باللغه العربیه ثم الفارسیه. وقد دللت الدراسه علی وجود الکثیر من أوجه الاختلاف فی أصول وقوانین النظام المبنوی المعبّر عن الشرط بین کل من العربیه والفارسیه لأنهما تنتمیان إلی عائلتین لغویتین مختلفتین, ولا بدّ أن یفضی إجراء تحلیل تقابلی بینهما إلی الکشف عن اختلافات بنائیه کثیره علی المستویات اللغویه. ومن أهم ما تتمیز به اللغتان العربیه والفارسیه فی مبحث الشرط أن «اگر» فی اللغه الفارسیه تودّی المعنی الشرطی الذی یودّیه أکثر من أداه فی اللغه العربیه فهی الأصل فی إفاده معنی الشرط فی الفارسیه إذ إنها تستعمل فی الدلاله علی المعانی التی خصّصت لکل منها أداه محدده فی العربیه, کما أن التراکیب الشرطیه فی اللغه الفارسیه تمتاز بتنوع الأبنیه الفعلیه أکثر من العربیه حسب تضمُّن التراکیب المعانیَ المقطوع بحصولها والمحتمله الوقوع والمستحیله والممتنعه.

در این پژوهش به بررسی ترجم? بخش دوم کتاب نحن و تراث فارس پرداخته شده است.این بخش شامل ترجم? سه مقاله از دکتر غلامحسین یوسفی است.این پژوهش به شیو? تحلیلی مقابلهای نوشته شده و شامل سه فصل می باشد.بخش اول کلیات پژوهشو بخش دوم تئوریهای ترجمهو بخش سوم با عنوان چالشها و راهکارها در ترجم? نیم? دوم کتاب نحن و تراث فارس به ارائه الگوهایی در ترجمه با توحه به متن ترجمه شده پرداخته شده است.در پایان برخی خطاهای مترجم مشخص و طبقه بندی شده است که به حدود 18 مورد خطا اشاره شده است . در نتیجه ذکر شده است که تغییر در ترجمه جز< ضرورتهای ترجمه است و به رعایت امانت در ترجمه خللی وارد نمی شود

زبان مهم ترین پل ارتباطی میان انسان هاست و همگام با آن، ترجمه نیز نقش اساسی در برقراری این فرآیند ایفا می کند. توسعه و گسترش علم زبان شناسی، نیاز دانش پژوهان و علاقه مندان این علم به ویژه در حوزه رشته های مترجمی را بیش از پیش به آشنایی با پیچ و خم های این علم برای دستیابی به ترجمه ای مطلوب آشکارتر می سازد. بنابراین با توجه به اهمیت علم زبان شناسی و نقش آن در ترجمه، رساله حاضر به ترجمه نیمه نخست کتاب مدخل الی علم اللغه نوشته ابراهیم محمود خلیل، همت می گمارد. گفتنی ست که در این راه کوشش هایی از سوی مترجمان صورت گرفته است، ولی با این وجود، این کمبود در گرایش مترجمی زبان عربی محسوس است. نتایج حاصل از این پژوهش به دو دسته تقسیم می شود: نخست نتایج مربوط به مطالعهء کتاب، از جمله اینکه زبان عربی در حوزه زبان شناسی به ویژه روش معنایی نسبت به غربی ها موفق تر بوده و کتاب های موجود گواه این مدعاست؛ و به اذعان خود ادبای عرب، آنان در زمینه فرهنگ نویسی تاریخی کم رنگ عمل کرده اند. و دسته دوم نتایج حاصل از ترجمه، که شامل ضرورت در نظر گرفتن اصول ترجمه برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب و دقیق همگام با اهداف نویسنده است. پس دریافتیم که بدون در نظر گرفتن پدیده های نوین زبان شناختی مانند: روساخت، ژرف ساخت، روابط همنشینی و جانشینی، سبک و محیط فرهنگی نمی توان به ترجمه ای درست و دقیق دست یافت؛ چرا که علم زبان شناسی ثابت کرده که بدون شناختن لایه های پنهان موجود در زبان و یافتن معادل های مناسب، مقصود و هدف واقعی نویسنده به مخاطب به طور دقیق و کامل منتقل نخواهد شد. واژگان کلیدی: درآمدی بر زبان شناسی، ابراهیم خلیل، زبان شناسی، ترجمه، زبان فارسی

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.