تحقیق حاضر در راستای بررسی و تحلیل ساماندهی کشاورزی با تاکید بر منابع آب و یافتن راهکاری برای استفاده بهینه از منابع آب موجود در دشت داراب، ضمن این که به نقـش مـنابع آب در سـاماندهی و توسـعه کشـاورزی منطـقه می¬پردازد، یک الگوی بهینه کشـت متناسب با میزان آب مـوجود منطقه ارائـه مـی¬دهد. دشـت داراب شامل یک بخش، 8 دهسـتان و 358 نقـطه روسـتایی است، که 158 روستـای آن دارای سکـنه و بقیه خالی از سکـنه است. این منطقه با برخورداری از اراضی وسیع زراعی، دارای اقتصادی برپایه کشاورزی است و حدود 38/08 درصد شاغلین آن در بخش کشاورزی فعالیت دارند. در مطالعه حاضر هدف ساماندهی کشاورزی و تعیین بهترین سطح زیرکشت در منطقه با توجه به میزان آب موجود می¬باشد. به منظور بهینه سازی الگوی کشت منطقه، از مدل پنمن¬-¬مانتیث برای برآورد نیاز آبی گیاهان و از مدل هیدرومدولِ آبیاری برای تعیین بهترین سطح زیر کشت استفاده شده است. داده¬های نیاز¬آبی گیاهان مورد¬مطالعه به صورت ماهانه و از منابع مختلف و برمبنای خروجی نرم¬افزارcropwat به دست آمد، پس از پردازش نهایی داده¬ها، الگوی بهینه برای منطقه مدل سازی شد. در الگوی کشت بهینه به دست آمده، سطح زیر کشت محصولات انتخاب شده در طرح در کل با افزایش همراه بوده که این نتیجه براساس میزان آب موجود در منطقه است. نتیجه فوق می¬تواند در برنامه ریزی¬ها و سیاستگذاری¬های منطقه نقش تعیین کننده¬ ای ایفا نماید، که در نهایت به حفظ منابع آب و توسعه و ساماندهی کشاورزی می انجامد.

چکیده: خشکسالی، یک پدیده تکرار شونده هر اقلیمی است و به عنوان یک عارضه موقت هر چند سال یک بار رخ می دهد و در نتیجه مشکلات موجود را حادتر می کند و معمولاً به انواع اقلیمی، کشاورزی و هیدرولوژی تقسیم می شود. حوضه آبی قره بلاغ درجنوب استان فارس و شهرستان فسا قرار گرفته است. به منظور مطالعه و بررسی خشکسالی های حوضه آبی قره بلاغ از داده های بارش 4 ایستگاه بارانسنجی فسا، درب قلعه،قره بلاغ و گوزون با دوره آماری 30 ساله (1387-1358) استفاده شده است. برای بررسی کمیت و کیفیت آبهای زیر زمینی از داده های چاه های پیزومتری و چاه های مشاهده ای دشت قره بلاغ در دوره آماری 1372 تا 1387 مورد استفاده قرار گرفته است. وسعت حوضه آبریز قره بلاغ 31/959کیلومتر مربع است که 4/146 کیلومتر مربع از آن دشت و بقیه را ارتفاعات تشکیل می دهد و محیط آن 31/126 کیلومتر می باشد. ارتفاع متوسط دشت از سطح دریا 1390 متر است. در این تحقیق از نرم افزار spss جهت تحلیل آماری و از نرم افرار gis جهت تهیه نقشه ها و میانیابی خشکسالی، تراز آب و کیفیت آب استفاده شده است. با استفاده از روش بارش استاندارد شده spiویژگی خشکسالی شامل؛ فراوانی وقوع، شدت و تداوم و دوره های آن ارزیابی شده و سالهای 1379 و 1387 به عنوان سالهای شاخص خشکسالی مشخص شدند. جهت بررسی تأثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی، تغییرات سطح ایستابی چاههای پیزومتر و تغییرات کیفی چاههای مشاهده ای در طی دوره آماری مطالعه و مشخص شد که سطوح پیزومتر محدوده دشت قره بلاغ از سال 1372 تا 1387؛ 32/24 متر و در هر سال بطور متوسط 52/1 متر افت کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در طول دوره آماری جهت جریان آبهای زیرزمینی به شدت دچار تغییر شده است که ناشی از دو عامل خشکسالی و برداشتهای بی رویه از آبهای زیرزمینی است. علاوه بر تأثیر خشکسالی بر جهت جریانها؛ کیفیت سفره های آب زیر زمینی نیز تحت تأثیر خشکسالی ها قرار گرفته است؛ این تأثیر از طریق همبستگی بین بارش با ph اسیدیته و کلر مشخص شده است. مقدار بارش با اسیدیته سفره های آبهای زیرزمینی رابطه مستقیم و با میزان کلر آبها رابطه معکوس دارد. به علت وجود سازند های کارستی و عدم وجود منابع تغذیه کننده نمک(گنبد های نمکی) رابطه معناداری بین مقدار بارش و هدایت الکتریکی سفره های آب زیرزمینی وجود ندارد. نتایج حاصله نشان می دهد که وقوع خشکسالی ها در طی سالهای آماری 1372تا 1387 باعث تشدید افت آبهای زیرزمینی و تغییر در کیفیت آب شده اما به تنهایی عامل بحران آب و کاهش سطح آبهای زیرزمینی نمی باشد بلکه بهره برداری بی رویه از منابع آب بخصوص در سالهای پایانی دوره آماری عوامل مهم افت سطح آب زیرزمینی می باشد. در سالهای آینده خشکسالی و بهره برداری بی رویه باعث اثرات نامطلوب بر منابع آب و بحران آب در منطقه خواهد شد. کلمات کلیدی: خشکسالی، قره بلاغ،spi ، پیزومتری، مشاهده ای

نوسانات اقلیمی در یک منطقه اثرات شدیدی بر منابع آب و خاک می گذارد. امروزه پذیرفته شده که بروز هر گونه تغییر در سیستم اقلیمی در مدیریت منابع آب و خاک مهم است. چرخه هیدرولوژیکی در اثر تغییر اقلیم تغییر می نماید که نتیجه آن افزایش شدت بارندگی و رواناب حاصل از آن و افزایش نیاز رطوبتی خاک می-باشد. حوضه آبریز رودخانه کاجو در محدوده مختصات جغرافیایی 60 درجه و 19 دقیقه تا 61 درجه و 20 دقیقه طول شرقی و 25 درجه و 30 دقیقه تا 26 درجه و 48 دقیقه عرض شمالی قرار دارد. این حوضه، بخش غربی حوضه آبریز بزرگ باهوکلات را تشکیل می دهد. رودخانه کاجو یکی از شاخه های اصلی رودخانه باهوکلات در جنوب استان سیستان و بلوچستان است. این رودخانه از قسمت انتهایی رشته کوه زاگرس مشهور به کوههای مکران سرچشمه می گیرد و با طی مسیر خود در جهت جنوبی به دریای عمان و خلیج گواتر می ریزد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و شناسایی رابطه و تأثیر نوسانات عناصر اقلیمی (دما و بارش) بر تغییرات دبی رودخانه کاجو و اثرات آن بر کشاورزی منطقه است. جهت تعیین دوره های تر و خشک از میانگین متحرک 5 ساله استفاده شده است. همچنین جهت بررسی وضعیت خشکسالی و ترسالی منطقه مطالعاتی، از شاخص استاندارد (spi) استفاده شده است. جهت بررسی رابطه بین نوسانات عناصر اقلیمی و دبی رودخانه از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و رگرسیون درجه سوم استفاده شده است. برای تعیین رابطه بین نوسانات عناصر اقلیمی و سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و همچنیین رابطه آن با تولید سالانه محصولات کشاورزی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی به کار گرفته شده است. در نهایت جهت بررسی رابطه بین دبی رودخانه و سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و همچنیین رابطه آن با تولید سالانه محصولات کشاورزی، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شده است. در منطقه مورد مطالعه رابطه معناداری بین بین نوسانات عناصر اقلیمی و دبی رودخانه وجود داشته است. رابطه بین دبی و کشاورزی(سطح زیر کشت و تولید سالانه) نیز رابطه معناداری است. بین نوسانات عناصر اقلیمی و کشاورزی(سطح زیر کشت و تولید سالانه) هیچ گونه رابطه ای وجود نداشته است.

ژئوتوریسم که از آن به عنوان گردشگری جغرافیایی یاد می شود یکی از گرایش های نو در توریسم است که باعث رونق مناطق از نظر اقتصادی ،اجتماعی ، فرهنگی وسیاسی می شود . یکی از ارکان ژئوتوریسم ،ژئوپارکها هستند که در مرکز توجه ژئوتوریستها قرار دارند ژئوپارک ها میراث به جای مانده از فعالیتهای بشری در سطح کره زمین وگویای تاریخ کهن وپیچیدگی های زمین شناختی هر سرزمین است که پتانسیل مناسبی در راستای توسعه صنعت گردشگری داردو در راستای راهبرد جدید توسعه ،میراث طبیعی ،علمی وفرهنگی منطقه را به صورت یکپارچه مورد توجه قرار داده و در واقع نوعی گردشگری سازگار با عناصر و پدیده های زمین شناسی وژئومورفولوژی یا ژئوتوریسم را حمایت می کند وآن را با آموزش وتوسعه پایدار یک منطقه پیوند می دهد .در این پژوهش به منظور توان سنجی ژئوتوریسم سوا حل دریای عمان از یک منشور جهانی ژئوتوریسم استفاده شده است که پس از سنجیده شدن این معیارها در منطقه ،مشخص شد که منطقه از توان بالایی برای جذب توریسم در زمینه ژئوتوریسم برخوردار است .سپس از دومدل تاپسیس جهت وزن دهی به جاذبه ها واز مدل ahpجهت وزن دهی به عوامل انسان ساخت استفاده شده است ودر نهایت از سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت پهنه بندی عوارض استفاده شده است .نتایج تحقیق نشان دهنده این مطلب است که در مرکز که همان اطراف خلیج چابهار است با ضریب وزنی 377/0بهترین مکان برای تبدیل به ژئوپارک است .

موضوع دسترسی به خدمات شهری از جمله مسائل مهمی است که ابعاد گوناگون امور شهری را تحت تأثیر قرار می دهد. در برخی مواقع عدم دسترسی مناسب به برخی کاربری ها، سلامت افراد را نیز در معرض خطر می اندازد. خدمات بهداشتی- درمانی نمونه ای از این دست است که الزام در دسترسی به موقع و مناسب به آن، برای تمامی افراد جامعه ضروری است. شهر جهرم به واسطه عواملی از قبیل مهاجرت های روستا شهری، افزایش رشد طبیعی جمعیت، اضافه شدن برخی روستاهای مجاور شهر به محدوده خدماتی شهر شاهد رشد جمعیت و همچنین افزایش جمعیت استفاده کننده از مراکز خدماتی شهر و رشد بدون برنامه ریزی در مناطق شهری روبرو بوده است؛ لذا مکان های مناسب از نظر توزیع فضایی بهینه و مکان گزینی عادلانه برای کاربریهای خدمات عمومی خصوصاً خدمات بهداشتی- درمانی که دسترسی سریع و به موقع و راحت به آنها حائز اهمیت می باشد در نظر گرفته نشده است. در این مطالعه چگونگی توزیع مراکز درمانی اعم از (بیمارستان ها، درمانگاه ها، داروخانه ها و مراکز فوریت-های پزشکی) شهر جهرم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) و استانداردهای شهری و شاخص های تأثیر گذار، تحلیل و ارزیابی شده و ضمن ترسیم وضع موجود، چگونگی وضع مطلوب ارائه گردیده است. جهت مطالعه و بررسی کاربری خدمات درمانی، ابتدا وضع موجود را بررسی کرده، سپس با توجه به وضعیت موجود، میزان کمبودها مشخص شده است. تحلیل های مورد نظر با توجه به توانایی های سیستم اطلاعات جغرافیایی، از نرم افزار arc gis 9.3 و تحلیل های موجود در آن استفاده شده است. همچنین در صورت نیاز به مراکز خدماتی جدید جهت مکانیابی آنها با توجه به نوع کاربری ابتدا معیارهای تأثیرگذار در مکانیابی آنها را شناسایی، سپس معیارها را تبدیل به لایه های اطلاعاتی که برای نرم افزار قابل خواندن باشد تبدیل کرده و برای هر یک از معیارها (لایه ها) فاصله های مورد نیاز (حریم ها) ایجاد شده است. سپس با توجه به میزان تأثیر هر یک از لایه ها و مقایسه زوجی آنها توسط نرم افزار expert choiceوزن هر یک از لایه ها محاسبه شد، نهایتاً با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر جهرم برای انتخاب مکان مناسب جهت هر یک از مراکز بهداشتی- درمانی در 5 دسته از بسیارخوب تا بسیار ضعیف تقسیم بندی گردید.

در زمان حاضر یکی از چالش های اساسی دولت ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه، سازماندهی ساختار فضایی مطلوب ملی است، به طوری که چنین ساختاری امکان تقسیم کارکردی، اقتصادی- اجتماعی متعادلی را در سلسله مراتب شهری و منطقه ای فراهم آورد. بر اساس تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی به ویژه در نیم قرن اخیر منجر به بروز نابرابری های شهری و منطقه ای و مسائلی مانند مهاجرت های فزاینده در فضای ملی ممالک در حال توسعه شده و در نتیجه باعث از بین رفتن نظام های سنتی، کارکردهای سنتی شهرهای کوچک و منطقه ای در نظام ملی و منطقه ای و نیز ظهور پدیده برتری شهری در اکثر این کشورها گردیده است. چنین پیامدهایی در دهه های اخیر متولیان و تصمیم گیران برنامه ریزی شهری و منطقه ای را به سمت ضرورت تغییر نگرش های مفهوم توسعه و جهت گیری در ارتقاء کیفی آن - یعنی بازتوزیع عادلانه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در فضای ملی و منطقه ای رهنمون گشته است. برای نیل به این هدف، برنامه ریزان کلان این کشورها با بازساخت نقش های اقتصادی و اجتماعی شهرهای کوچک و میانی از طریق استقرار فعالیت های جدید و نیز احیای کارکردهای بالقوه و سنتی جهت گیری شده است. بررسی روندهای موجود نشان می دهد که در شرایط تمرکزگرایی جمعیت شهری در سطح کشور و همچنین شدت تمرکز و تجمع جمعیت شهری در استان فارس و وجود پدیده نخست شهری؛ تعدیل قطب گرایی و توسعه ی شهری و تمرکززدایی از شهر مسلط، از طریق راهکار تقویت شهرهای کوچک، اقدامی منطقی در جهت توسعه ی فضایی منطقه می باشد و در نتیجه راهبرد توسعه ی شهرهای کوچک می تواند به عنوان راهبرد محوری توسعه ی منطقه ای مورد توجه قرار گیرد. پایان نامه حاضر با عنوان بررسی جایگاه و کارکرد شهرهای کوچک در توسعه ی منطقه ای در قالب پنج فصل، نقش شهر داراب را به عنوان یک شهر کوچک، در توسعه ی اقتصادی منطقه و همچنین در توزیع فضایی جمعیت در سطح منطقه با استفاده از مدل های رتبه- اندازه، کشش پذیری، تاکسونومی عددی، ضریب آنتروپی و ضریب مکانی بیان می کند.

درحال حاضر اقتصاد گردشگری به یکی از ارکان اصلی تجاری در جهان تبدیل شده است. هم چنین در سال-های اخیر(2010-2000) ملاحظات اکولوژیکی و زیست محیطی موجب گردید تا اکوتوریسم به عنوان سازگارترین نوع توریسم بیش از سایر اشکال توریسم مورد توجه قرار گیرد. در واقع این نوع توریسم جهت ارتقای پیشرفت اقتصادی هر کشور، مردم بومی منطقه و حفظ ارزش های طبیعی و فرهنگی مناطق توریسم مناسب تشخیص داده شده است. این در حالی است که شهرستان فیروزآباد به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، دارای پتانسیل های فراوان اکوتوریسم می باشد که تاکنون استفاده بهینه و پایدار از این فرصت نشده است. هدف از این پژوهش بررسی توان های اکوتوریستی منطقه و برنامه ریزی آنها در راستای توسعه پایدار به طوری که منجر به توسعه در سطوح ملی و منطقه ای شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از مدل راهبردی(swot) به شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها به منظور ارائه راهکار در جهت توسعه اکوتوریسم پرداخته شد. بدین منظور جهت وزن دهی به پارامترهای توسعه اکوتوریسم تعداد 370 پرسشنامه در بین جامعه آماری( شهرستان فیروزآباد با116622 نفر) توزیع و سپس نتایج حاصل از آن در نرم افزار spss با استفاده ازآزمون های t-test و f (تحلیل واریانس یک طرفه) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد: 1) اشتغال زایی و ایجاد درآمد پایدار برای جامعه محلی با امتیاز وزنی 45/ ؛ 2) تبلیغات منفی علیه ایران از سوی کشورهای بیگانه با امتیاز وزنی 32/ ؛ 3) دارا بودن آثار تاریخی- فرهنگی غنی در منطقه با امتیاز وزنی 32/ ؛ 4) نامناسب بودن زیرساختها و خدمات زیربنایی توسعه توریسم مانند: جاده ها، مراکز خدمات رسان اقامتی- رفاهی و پذیرایی با امتیاز وزنی 40/ به ترتیب از مهمترین فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف در توسعه اکوتوریسم منطقه به شمار می آیند. در همین راستا، 1) زمینه سازی و بهره برداری از انگیزه مشارکت های مردمی به عنوان عاملی مهم در توسعه اکوتوریسم؛ 2) ایجاد مراکز بازاریابی مربوط به بخش توریسم و اکوتوریسم در سطوح مختلف؛ 3) ایجاد مرکز آموزش راهنمایان محلی با توسعه اکوتوریسم؛ 4) جلب مشارکت های مردمی در ترویج، حفاظت و بهره مندی پایدار از منابع طبیعی و تاریخی– فرهنگی گردشگری منطقه و جلوگیری از تخریب های زیست محیطی و تاریخی- فرهنگی آن، به ترتیب از مهتمرین راهبردهای رقابتی/ تهاجمی(so)؛ تنوع (st)؛ بازنگری (wo)؛ و راهبردهای تدافعی (wt) محسوب می گردد.

چکیده: توریسم و شاخه های مختلف آن به ویژه اکوتوریسم در دهکده جهانی نقش متنوعی در زمینه های گوناگون فرهنگی، اجتماعی و به خصوص بخش اقتصادی ایفا می کنند. اکوتوریسم سفر مسئولانه به مناطق طبیعی به منظور حفظ محیط زیست و بهبود اوضاع اقتصادی جوامع محلی است. شهرستان های استهبان و نی ریز با توجه به داشتن جاذبه های طبیعی متعدد و متنوعی چون دریاچه، آبشار، کوه، دشت، مناطق حفاظت شده و .. شرایط مناسبی را برای توسعه اکوتوریسم فراهم نموده اند؛ بنابراین ارزیابی توانمندی های اکوتوریسمی منطقه و شناسایی و معرفی بهترین مکان ها به عنوان مناطق مستعد رشد و برنامه ریزی در این زمینه امری ضروری است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و از نوع کاربردی است. هدف از این پژوهش، مکان یابی پهنه های مناسب توسعه اکوتوریسم در شهرستان های استهبان و نی ریز با توجه به هفت شاخص جاذبه های ژئوتوریسمی، گردشگری کشاورزی، کوه نوردی، دامنه نوردی، تنوع اراضی طبیعی، جاذبه های آبی، زیرساخت ها و تسهیلات در محیط نرم افزار arc gis می باشد. ارزش گذاری لایه های مورد نظر از طریق روش دلفی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ahp و نرم افزار expert choice صورت گرفته است، نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که 7/37 درصد از کل مساحت دو شهرستان استهبان و نی ریز در پهنه بسیار مناسب و 37 درصد نیز در پهنه مناسب از نظر اکوتوریسمی قرار دارند، این پهنه ها بیشتر در مرکز و جنوب غرب محدوده مورد مطالعه گسترده شده اند. واژه های کلیدی: اکوتوریسم، استهبان، نی ریز، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp)، gis.

کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه که ذخایر نفتی آن به عنوان منبع اصلی کسب درآمد در آینده ای نه چندان دور به پایان می رسد برای ایجاد یک توسعه همه جانبه و پایدار و همچنین جایگزینی منابع جدید بجای منابع نفتی نیازمند استفاده از تمامی امکانات و قابلیت های گردشگری خود می باشد. بر این اساس با توجه به اینکه تفکر ایجاد مناطق نمونه گردشگری می تواند به عنوان یک عامل در پویایی گردشگری کشور باشد لذا بر اساس این تفکر تا کنون بیش از 1000 منطقه نمونه در کشور شناسایی شده است و استان کرمانشاه به عنوان یکی از استان های مستعد کشور در امر گردشگری دارای 50 منطقه نمونه گردشگری می-باشد که به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شده است لذا پژوهش حاضر با هدف رتبه بندی و سطح بندی مناطق نمونه گردشگری استان با استفاده از 10 شاخص اصلی صورت پذیرفت که با توجه به این شاخص ها مناطق هم سطح با نقش ها و کارکردهای متفاوت گردشگری دسته بندی می شود و در ساختار عمودی رتبه بندی می گردند. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که روش تحقیق پژوهش توصیفی – تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پیمایش داده ها میدانی و پرسشنامه ای انتخاب شده، که برای رسیدن به اهداف پژوهش، از شاخص چند معیاره topsis استفاده، که در نهایت به رتبه بندی مناطق نمونه گردشگری قطب های پنجگانه گردشگری در استان کرمانشاه پرداخته است بر این اساس نزدیکی نسبی به وضعیت ایده آل برای 50 منطقه نمونه گردشگری در استان محاسبه شده است. نتایج پژوهش میزان در مناطق نمونه گردشگری طاقبستان، دربند صحنه، آبشار پیران، سراب روانسر و منطقه بیستون از همه مناطق بیشتر می باشد و در سطح بسیار خوب ارزیابی شده اند و مناطق نمونه گردشگری دالانی، چشمه ریزه، سراب سیری جان، چشمه سهراب، بازی دراز 5 منطقه انتهای جدول رتبه بندی می باشند همچنین ارزیابی صورت گرفته نشان می دهد که 8 درصد مناطق نمونه گردشگری استان در سطح بسیار خوب، 20 درصد در سطح خوب، 22 درصد در سطح متوسط، 42 درصد در سطح ضعیف و 8 درصد در سطح بسیار ضعیف ارزیابی شده اند. و در بین قطب های گردشگری استان قطب گردشگری کرمانشاه با 10منطقه نمونه گردشگری دارای بالاترین ظرفیت گردشگری می باشد از سویی دیگر در بین شاخص های تعیین شده برای این مناطق شاخص قرار گیری درکنار ویژگی ها و جاذبه گردشگری رتبه اول و شاخص تسهیلات، خدمات و وضعیت دسترسی به این مناطق دارای پایین ترین رتبه می باشد. لذا بر اساس ارزیابی صورت گرفته مناطق نمونه استان در سطح ضعیف ارزیابی می شوند و نیازمند برنامه ریزی های مدیریتی جهت توسعه می باشند.لذا مدیران و مسئولان گردشگری استان باید توجه داشته باشند که وجود جاذبه یک عنصر لازم و نه کافی در رشد و توسعه این مناطق محسوب می شود و توسعه گردشگری در این مناطق نیازمند شناسایی، ارائه خدمات و تسهیلات مورد نیاز گردشگران جهت توسعه گردشگر استان و کشور می باشد.

ایجاد توسعه ایی همه جانبه و پایدار و همچنین جایگزینی منابع جدید کسب درآمد به جای منابع نفتی نیازمند استفاده از تمامی امکانات و قابلیت ها می باشد، در این راستا صنعت گردشگری که اقتصاد دانان آن را سومین پدیده اقتصاد پویا و روبه رشد پس از صنعت نفت و خودرو سازی می دانند به عنوان یک نیاز اساسی کشور مطرح می شود. اما با توجه به مسایل فرهنگی و مذهبی کشور، ایران یکی از بهترین گزینه ها جهت کسب درآمدهای توریستی و مبحث اکوتوریسم می باشد، از این رو مطالعه و شناخت مناطق مستعد جهت ایجاد این نوع از گردشگری در مناطق مختلف ضرورت می یابد. بنابر این پتانسیل سنجی و برنامه ریزی اکوتوریسم در شهرستان داراب به عنوان یک مساله اساسی در دستور کار این پژوهش قرار گرفت در این پژوهش به منظور بررسی ویژگی های اکوتوریسمی شهرستان داراب که در محدوده 54 درجه و 11 دقیقه تا 54 درجه و 47 دقیقه طول شرقی و 27 درجه و 53 دقیق تا 28 درجه و 59 دقیقه عرض شمالی واقع شده از مدل پرالونگ برای تعیین قابلیت گردشگری جاذبه ها و از شاخص tci برای تعیین فصول مناسب برای گردشگری استفاده شده است. در مدل پرالونگ ابتدا برای هر کدام از مکان های ژئومورفولوژیکی یک شناسنامه تهیه گردید. که پس از سنجش داده ها مشخص شد که منطقه قابلیت بالایی جهت جذب توریسم دارد و گنبد نمکی دارابگرد با 59% امتیاز و چشمه خر تنگ با 18% امتیاز به ترتیب با ارزش ترین و کم ارزش ترین جاذبه های منطقه بودند. هم چنین با استفاده از شاخص tci مشخص شد که عامل اقلیم از فاکتورهای اساسی در توسعه توریسم و اکوتوریسم می باشد به طوری که از میان فصول سال ماه های آذر، بهمن و اسفند دارای شرایط خوب و ماه های فروردین، مهر، آبان و دی دارای شرایط قابل قبول و سایر فصول دارای شرایط کم از نظر گردشگری می باشندو در پایان راهبردهای در جهت توسعه توریسم در منطقه ارایه گردید.

چکیده: برای ایجاد یک توسعه همه جانبه و پایدار و همچنین جایگزینی منابع جدید کسب درآمد به جای منابع نفتی نیازمند استفاده از تمامی امکانات و قابلیت ها می باشیم. در این راستا صنعت گردشگری که اقتصاد دانان آن را سومین پدیده اقتصادی پویا و روبه رشد پس از صنعت نفت و خودرو سازی می دانند. به عنوان یک نیاز اساسی کشور مطرح می شود. اما با توجه به مسایل فرهنگی و مذهبی کشور ایران یکی از بهترین گزینه ها جهت کسب درآمدهای توریستی مبحث اکوتوریسم و ژئوتوریسم می باشد . از این رو مطالعه و شناخت مناطق مستعد جهت ایجاد این نوع از گردشگری در مناطق مختلف ضرورت می یابد.، بنا بر این بررسی ویژگی های ژئومورفیک منطقه تفتان و نقش آن ها در توسعه توریسم به عنوان یک مساله اساسی در دستور کار این پژوهش قرار گرفت. در این پژوهش به منظور بررسی ویژگی های ژئوتوریسم منطقه تفتان از مدل پرالونگ استفاده شده است و برای هر کدام از مکان های ژئومورفولوژیکی یک شناسنامه تشکیل داده شد. که پس از سنجش دادها مشخص شد که منطقه قابلیت بالایی جهت جذب توریسم دارد. و مکان هایی مانند قله تفتان ، دره گل، دره تمین، منطقه سردریا، دارای بالاترین امتیازات جهت توسعه توریسم و ایجاد زیرساخت های لازم می باشند. سپس جهت ارزیابی نقش کل ژئوسایت های موجود در توسعه توریسم از روش swot استفاده شده ست. که نتایج بیانگر این است که ژئوسایت ها منطقه از نظر جاذبه ها و اکوسیستم های طبیعی دارای مزیت بالایی می باشند. مزیت های منطقه شامل: آب و هوای مساعد در اکثر فصول، لند فرم های ویژه ژئومورفولوژی، محصولات کشاورزی و باغی، فرهنگ بومی و... می باشد. نقاط ضعف و تهدیدهای منطقه مواردی مانند: نا امنی، عدم وجود زیرساخت های لازم نزدیکی به مرزهای کشور پاکستان و... می باشد. در پایان راهبردهای در جهت توسعه توریسم در منطقه ارایه گردید.

سرمازدگی یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از دیدگاه کاربردی به بساری از فعالیت های انسانی به ویژه فعالیت های کشاورزی ارتباط پیدا می کند. درباره واژه یخبندان از دیدگاه های مختلف، تعابیر متفاوتی شده است. از دیدگاه هواشناسی، اصطلاح یخبندان موقعی بکار می رود که دمای حداقل روز به صفر درجه سلسیوس نزول کند. در محدود کشاورزی، یخبندان به رویداد دمایی گفته می شود که سبب خسارت به بافت های گیاهی شود این دمای بحرانی الزاماً با دمای صفر درجه سلسیوس هماهنگ نیست. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اثر سرما بر عملکرد و تولید محصول مرکبات در شهرستان داراب است.سرمای بهاره از مهم ترینپدیده های خسارت بار جوی به خصوص در مرحله شکوفه دهی درختان میوه محسوب می شود.بنابراین محافظت گیاهان از سرما و هشدارهای لازم به کشاورزان و جلوگیری از خسارت از اهمیت ویژه ای برخوردار است بدین جهت شناسایی مکانیزم این پدیده هدف اصلی این پژوهش است.در راستای این هدف طول دوره آماری مشخص شده،نیازهای رویشی و زایشی مرکبات مورد برسی قرار گرفت و سیکل های دمایی مشخص شدند، دماهای حداقل در طول دوره آماری جدا شده و رابطه بین دماهای حداقل و میزان عملکرد محصول آزمون شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بین شدت سرمازدگی و میزان محصول مرکبات در ایستگاه داراب رابطه وجود دارد.

چکیده ندارد.

یکی از عوامل پویا و درآمدزا در صنعت گردشگری کشور، ایجاد و توسعه مناطق نمونه گردشگری میتواند باشد لذا بر اساس این تفکر تاکنون 1165 منطقه نمونه در کشور شناسایی شده است و استان همدان به عنوان یکی از استان های مستعد کشور در امر گردشگری دارای 28 منطقه نمونه گردشگری می باشد. پژوهش حاضر با هدف رتبه بندی وسطح بندی مناطق نمونه گردشگری شهرستان همدان با استفاده از 8 شاخص اصلی صورت پذیرفت که باتوجه به این شاخص ها، مناطق هم سطح با نقش ها وکارکردهای متفاوت گردشگری دسته بندی می شود و در ساختار عمودی رتبه بندی می گردند. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و تحلیل داده های میدانی و پرسشنامه ای انتخاب شده است که برای رسیدن به اهداف پژوهش، از شاخص چندمعیارهtopsis استفاده، که در نهایت به رتبه بندی هفت منطقه نمونه گردشگری شهرستان همدان پرداخته شده است؛ بر این اساس نزدیکی نسبی به وضعیت ایده آل برای 7 منطقه نمونه گردشگری در شهرستان محاسبه شده است. در نتیجه این محاسبات منطقه نمونه دره مرادبیگ با توجه به c i* بیشتر نسبت به دیگرمناطق، دارای برد بیشتر ولیکن دارای وضعیت متوسط می باشد. منطقه نمونه سد اکباتان با امتیاز 5841/0 در رتبه دوم و با وضعیت متوسط، تاریک دره با امتیاز 5758/0 در جایگاه سوم و دارای میزان c i* متوسط ، و مناطق نمونه دامنه شمالی الوند، حیدره، باغ میوه و پهن آباد به ترتیب با امتیازات نهایی 5756/0 ، 5730/0 ، 4231/0 و 3883/0 در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. براساس محاسبات صورت گرفته، ظرفیت مناطق نمونه شهرستان همدان عمدتا در سطحی متوسط بوده نیازمند برنامهریزی های مدیریتی مناسب و موثر جهت توسعه میباشند. لذا مدیران و مسئولان گردشگری استان توجه داشته باشند که وجود جاذبه، به تنهایی برای رشد و توسعه این مناطق کافی محسوب نمی شود و توسعه ی گردشگری در این مناطق نیازمند شناسایی، ارائه خدمات و تسهیلات مورد نیاز گردشگران (شامل زیرساختها و مجتمع های اقامتی و پذیرایی) جهت توسعه گردشگری استان و کشور می باشد

مخاطرات سیلاب یکی از مهمترین و پر حادثه ترین مخاطرات طبیعی ایران می باشد که همه ساله در نقاط مختلف باعث خسارت های جانی و مالی زیادی می گردد. این مخاطرات بسته به شرایط اقلیمی و حوضه ای دارای وسعت و شدت متفاوتی می باشد. حوضه آبریز گابریک یکی از حوضه های آبریز بزرگ جنوب شرق ایران می باشد که با مختصات جغرافیایی بین ?45 ?06 °58 تا ?48 ?47 °58 طول شرقی و ?27 ?46 °25 تا ?34 ?47 °26 عرض شمالی، در شرق استان هرمزگان و در فاصله 70 کیلومتری شرق شهرستان جاسک واقع شده و خروجی آن به دریای عمان می ریزد. با هدف کاهش مخاطرات سیلاب و ارائه راهکارهایی در جهت کنترل، مهار و کاهش خسارت های جانی و مالی ناشی از آن، وضعیت هیدروژئومورفولوژی و سیل خیزی حوضه بررسی و تحلیل شده و مخاطرات سیلاب در آن مورد پیش بینی و پهنه بندی قرار گرفته است. در این رابطه برای پیش بینی سیلاب از روش های گمبل، پیرسون نوع 3، لوگ پیرسون نوع 3 و سری های جزئی و برای پهنه بندی سیلاب نیز از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis استفاده شده است. همچنین جهت بررسی پوشش گیاهی حوضه با استفاده از تصاویر ماهواره ای، شاخص ndvi بکار برده شده و به منظور تحلیل رسوبات حوضه، از روش گرانولومتری استفاده شده است. از آن جایی که به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص اقلیمی این منطقه، بارش به صورت رگباری و کوتاه مدت نزول می نماید، اما عامل مهمی که در جریان یافتن سیلاب ناشی از این بارش ها تأثیر زیادی دارد، خصوصیات فیزیوگرافی حوضه می باشد. به منظور تأیید این فرضیه اقدام به بررسی و تحلیل پارامترهای مربوط به این خصوصیات از جمله ویژگی های هیدروژئومورفولوژی، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی، پوشش گیاهی و خصوصیات فیزیکی حوضه آبریز گابریک شده است. یافته های تحیق نشان از تأیید فرضیه و تأثیر بسیار زیاد این ویژگی ها در شدت سیل خیزی حوضه بوده است که می توان مهمترین عوامل را در این زمینه شیب زیاد، نفوذپذیری کم، فرسایش پذیری بسیار زیاد، پوشش گیاهی کم و دیگر عوامل حوضه ای را که در این زمینه موثر هستند نام برد. بنابراین به منظور بهبود وضعیت موجود و کنترل و مهار جریان سیلاب و همچنین استفاده از آب رودخانه جهت مقاصد مختلف، احداث سد لازم و ضروری بوده و به عنوان راهکاری مهم و اساسی پیشنهاد می گردد.