پس از انقلاب 1919م نویسندگان در آثارشان علاقه مند به تصویر رویدادهای سیاسی و اجتماعی جامعه بودند و دیگر مانند گذشته نمی خواستند جهان دلخواهشان را در خیال و رویا بیابند. زیرا آگاهی آنها نسبت به مسائل اجتماعی زیاد شده و توان بیان و اعتماد بنفس کافی را بدست آورده بودند.از جمله کسانیکه داستانهای او نشان دهند? ویژگی ادبی و اجتماعی این دوره است ، یوسف ادریس است . یوسف ادریس واقع گرا است . او مراحل مختلفی را با آگاهی از دگرگونیهای جامعه طی کرده ، یعنی به اقتضای شرایط جامعه نوع واقع بینی او نیز فرق کرده که به این گونه است : واقع گرایی رومانتیک ، واقع گرایی نقدی ، واقع گرایی سمبلیک … در هر یک از این مراحل آثار قابل توجهی خلق کرده که شایسته بررسی است .

فرم چکیده ی پایان نامه ی دوره ی تحصیلات تکمیلی دفتر مدیریت تحصیلات تکمیلی نام خانوادگی دانشجو: شمس الدینی لری نام: فاطمه ش دانشجویی: 8823421350 استاد راهنما: دکتر حسن مجیدی استاد مشاور: دکتر مهدی خرمی دانشکده: الهیات و معارف اسلامی رشته: زبان و ادبیات عرب گرایش: ادبیات مقطع: کارشناسی ارشد تاریخ دفاع: پاییز 1390 تعداد صفحات:176 عنوان پایان نامه: بررسی مقایسه ای حکایات احمد شوقی و ابن مقفع (مضمون و محتوا) کلیدواژه ها: بررسی مضامین، مقایسه، حکایت، احمد شوقی، ابن مقفع چکیده در لباس افسانه و قصّه بسیاری از گفتنی ها را که به طرز دیگر، گفتن آنها دشوار و گاه ممتنع است، می توان بیان کرد. این افسانه ها گاه به صورت قصّه ها یا حکایاتی کوتاه از زبان حیوانات بیان می شوند. در این حکایت ها، قهرمانان جانوران هستند و اغلب رفتارهای حیوانات نماد اعمال و رفتار انسانی است. به عنوان مثال شیر تصویرگر شاهان و حاکمان، روباه سمبل فریبکاران یا گلّه نماد وحدت و یکپارچگی اجتماعی است. در میان آثار منثور، کلیله و دمنه و در میان آثار منظوم حکایات احمد شوقی مشهورترین آثاری هستند که تعداد زیادی از این حکایت ها در آن ها نمود پیدا کرده است؛ در این تحقیق بر آن بوده ایم تا با مقایسه ی کلیله و دمنه ی ابن مقفع و حکایات شاعر مصری، احمد شوقی، به بررسی مضامین مشترک موجود در این دو اثر بپردازیم. نتایج به دست آمده نشانگر این مطلب است که آثار یاد شده در مضامینی چون: اخلاق، دین، سیاست و مسائل اجتماعی وجوه مشترکی دارند. کلید واژه ها: بررسی مضامین، مقایسه، حکایت، احمد شوقی، ابن مقفع امضای استاد راهنما: دکتر حسن مجیدی

یکی از نتایج آشنایی با فرهنگ و تمدّن اروپایی در عصر بیداری در کشورهای عربی و آستانه‏ی مشروطیّت در ایران، انعکاس مسأله ی زن در ادبیّات می‏باشد. پیشرفت و تحوّل در شوون اجتماعی باعث شد که هم زنان خود به آفرینش آثاری دست بزنند و هم مورد توجّه و اعتراض روشنفکران قرار بگیرند و در این کوشش ها شاعران و نویسندگان در صف اوّل قرار داشتند. از آن جایی که صادق هدایت سازنده ی اصلی ادبیّات داستانی، نقد ادبی و نخستین مترجم با قریحه ی آثار نویسندگان نو آور اروپایی در ایران هم چنین توفیق الحکیم پدر نمایشنامه نویسی معاصر عرب به نوعی با عصر بیداری و مشروطه و تحوّلات آن در ارتباط بودند، آثار این دو منبع خوبی برای بررسی این موضوع قرار گرفت. مهم‏ترین مضامین مطرح شده در داستان‏های هدایت و توفیق الحکیم مضامین اجتماعی وفرهنگی به خصوص جایگاه اجتماعی زنان در آن دوره است و گاهی مضامین اصلی حولِ موقعیّت زنان می‏چرخد؛ زنانی که در نوشته‏های هدایت حضور می‏یابند متأثّر از اوضاع اجتماعی آن دوره، زنانی مغموم، ستمدیده، دور از محیط‏های علمی ـ فرهنگی جامعه، محصور در خانه‏ها و در بسیاری از مسائل بی‏اختیار و تحت سلطه‏ی مردان می‏باشند که مطابق با هنجارهای آن دوره زندگی می‏کنند، البتّه در برخی از داستان‏ها، شخصیّت زنان تحت تأثیر تغییرات فرهنگی جامعه، متحوّل می‏شود و آنها به برخی حقوق از دست رفته‏ی خود دست می‏یابند. امّا شخصیّتِ زن در نمایشنامه‏های توفیق الحکیم اکثراً شخصیّتی منطقی وقانع‏کننده نیست و بیشتر بر اساس افکار، فرضیّات، ‏حکایت‏های دینی یا اسطوره‏های عامیانه بنا گردیده که به ندرت با شخصیّت واقعی ومنطقی زن مطابق است، لکن برعکس نمایشنامه، او ‏در ترسیم شخصیّتِ زن در رمان، موفقیّت بیشتری داشته، زیرا شخصیّتی که از زن در رمان نشان می‏دهد به شخصیّت واقعی وی نزدیک‏تر است این زنان برخی آرمانی، هوشمند و فداکارند وبرخی متجدّد، فاسد و بی‏بند و بار هستند

احمد دحبور، شاعر متعهد فلسطینی مضامین مختلف شعری را آزموده اما آن چه از عناوین قصایدش چون حِکایه الوَلَد الفلسطینی، عِرس عَلی الطَریقه الفِلسطینه و الوَلد یَدعو إلَی الکَلمهِ الّتی حَذفَتها الرِقابَه و ...مشخص است؛ وقف بیشتر اشعار او در راه آرمان فلسطین است. دحبور در اشعارش دردها و رویاهای هم وطنان خویش را به تصویر کشیده است، هم چنان که شعر او آینه ی تمام نمای اوضاع تأسف بار ساکنان اردوگاه ها، مشکلات زنان بی سرپرست، کودکان یتیم فلسطینی، فقر، بی عدالتی سران عرب و دعوت به قیام و مبارزه است. او با نگاهی عمیق به خطرها و محنت های مردم معاصر فلسطین به موضوعات قهرمانی می پردازد. احمد دحبور برای رساندن فریاد مظلومیت فلسطین به گوش مخاطبان، تلاش نموده از تمامی ظرفیت های هنری و فنی شعر عربی استفاده نماید که عبارتند از: بهره گیری از نمادهای تاریخی و دینی، الهام پذیری از شخصیت ها و حوادث تاریخی - سیاسی و اقتباس از قرآن کریم می توان نام برد. شعر دحبور، شعری مردمی است که از دل ملت مظلوم فلسطین، تراوش می کند و الفاظ زشت و رکیک در آن وجود ندارد.

ادبیات پایداری، گونه‎ی از ادبیات است که با فراز و نشیب‎های فراوان مواجه بوده و اکنون حضوری فعال و پویا در عرصه‎ی ‎ادبی دارد. اشغال فلسطین و حمله عراق به ایران به‎عنوان دو رخداد بزرگ، باعث خلق آثاری بی‎نظیر در حوزه‎ی ادبیات پایداری شدند.احساس تعلق به سرزمین و دفع متجاوزان و اشغال‎گران خارجی از عوامل اصلی بروز عناصر مقاومت در شعر پایداریست. محمود درویش از بزرگ‎ترین قله‎های شعر جهان به‎شمار می‎آید.وی از همان اوان کودکی طعم آوارگی و تبعید را چشیده و تجربه زندان‎های بی‎شمار، وی را جاودانه ساخت. سید حسن حسینی نیز یکی از شاعران پارسی‎گو، که در میان هم‎عصرانش درخشید و شعرهای خود را ماندگار ساخت. اشعار حسینی، بازتاب واقعی شخصیت و افکار دینی و میهنی اوست.شعر این دو ادیب، تپنده، پرشور و حرکت‎آفرین است. وطن، دعوت به مبارزه، ستایش رزمندگان و شهیدان، ایثار در کنار امید، نابودی ظلم، از سازه‎های اصلی شعر آنان است. گرایش به اسطوره‎ها و نمادها نیز در آثار منظوم و منثور این دو شاعر به چشم می‎خورد.

بدون شک هر آغازی را پایانی است و مطابق کلام وحی و أقوال پیشینیان دین، خصوصا پیامبر اکرم(ص) پایان جهان نیز اتفاق خواهد افتاد. مسلماً روایاتی گوناگون از پیامبر(ص) و علماء دین در موضوع نشانه های قیامت صغری و کبری وارد شده است. همان‏طور که شاهد هستیم در جهان کنونی برخی از این نشانه ها ظاهر شده و برخی دیگر نیز به وقوع نپیوسته است. اما قبل از پایان جهان و در این دنیای سرشار از فتنه و فساد و ظلم، مهدی منجی که تنها امید برگرداندن عزّت و قدرت به جامعه اسلامی است، ظهور خواهد کرد. مولف در ابتدای این پژوهش به پیشگویی های کتب مقدس پیرامون آینده جهان از جمله نابودی آمریکا که خود از نشانه های آخرالزمان است، پرداخته است. سپس به برخی از نشانه های قیامت صغری و کبری اشاره نموده و در ذیل هر کدام از این نشانه ها به علایمی از برپایی قیامت با استناد به روایاتی از پیامبر(ص) اشاره کرده است و در پایان نیز مختصری از احوال مهدی منجی(ع) و نشانه هایی از ظهور آن حضرت را پیش روی مخاطب قرار می دهد.