رساله حاضرحاوی سه بخش کلی ومشتمل بر6 فصل بررسی وارائه میگردد . بخش یکم بطورکلی مطالعات اقیانوس شناسی و بسترشناسی حوضه خزر جنوبی بویژه منط شمال غرب بندرانزلی می باشد که پس ازارائه جدیدترین اطلاعات درمورد مکانیک خ بستردریای خزر که طی سالهای 1366 الی 68 با همکاری عملی نگارنده در آبهای جنوبی خزر کشورمان صورت گرفته به یک نتیجه گیری کلی و اساسی خواهد رسید ودست آوردهای آن برای تاسیسات درون دریائی بسیارمفید خواهدبود . بخش دوم : مشتمل بر چینه شناسی و زمین شناسی و تکنونیک دریای خزر عموماو منتهی الیه بخش جنوبی (مشتمل بر آبهای ایران) بطور ویژه می باشد.که بررسی ها چون اولین بار در حوضه خزر ایران صورت میگیرد،فرضیه هائی که تااین زمان ازسواحل شمالی وامتداد طبیعی آن به زیر بستر خزر ارائه گردیده و نیز حقایقی که درطی اکتشافات نفتی در حوضه میانی خزر شوروی صورت گرفته،مقایسه و چینه شناسی کواترن خزر از نگاه لیتواستراتیگرافی و بیواستراتیگرافی بررسی می گردد بخش سوم : گونه شناسی جانوران موجود در خزر از شاخه نرم تنان)phylum mollusk(مشتمل بررده های دوکفه ایها)bivalvia(و شکمپایان خزر جنوبی)gastropoda(با نگاهی به راسته های مهم وانواع بومی و بعضا غیربومی که با محیط خزر کاملا خو گرفته وتکثیر شده اندمی باشد که دراین بخش سعی میشود از نظر اکولوژی و اکوسیستم محیط این جانوران بررسی و سرانجام یک ترسیم کلی از جغرافیای دیرینه خزر جنوبی برای دوره های نئوژن و کواترنر داشته باشیم .