در این پایان نامه سعی شده تا مهارت های زبانی انگلیسی تعدادی از دو زبانه ها (فارسی-ترکی) با یک زبانه های فارسی زبان مقایسه شود. در این مطالعه جمعا 64 دانش آموز دختر شرکت کردند که شامل 24 دانش اموز دوزبانه و 40 دانش اموز یک زبانه می شود. همه دانش اموزان در کلاس سوم دبیرستان درس می خواندند. آنها در یک دوره چهار هفته ای که شامل دو جلسه در هفته بود شرکت کردند. در تمام کلاس ها معلم یکی بود. قبل از شروع دوره هیچ آزمونی از دانش آموزان گرفته نشد. بنابر این دانش آموزان شرکت کننده انتخابی نبودند. در این دوره کتاب انگلیسی دانش آموزان (انگلیسی3) تدریس می شد. در پایان برای بررسی مهارت های زبانی دانش آموزان یک آزمون نهائی گرفته شد که توسط دکتر فرهادی طراحی شده بود این آزمون شامل بخش های مختلف مانند واژگان، دستور زبان، کاربرد زبان، تلفظ، تست کلوز، درک مطلب کوتاه ودرک مطلب طولانی بود.

تحقیق حاضر به تحلیل انتقادی کلامی گزارشات نیویورک تایمز در سال 2007 می پردازد که این تحلیل بر روی گزارشات سیاسی آن روزنامه حول محور ایران و اسراییل است. سوال اصلی در این تحقیق این است که آیا نگرشهای نویسندگان ممکن است در این گزارشات پنهان باشند و با نوجه به اینکه ایران و اسراییل به ترتیب سخت ترین دشمن و بهترین دوست آمریکا محسوب می شوند آیا این نگرشها در مورد این دو دولت جانبدارانه هستند یا خیر. برای انجام این تحقیق 50 گزارش سیاسی سال 2007 به صورت تصادفی از سایت اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز استخراج شدند. جهت تحلیل انتقادی این متون قالب تحلیلی هالیدی انتخاب گردید. این تحلیل بر روی انتخابهای زبانی در قالب سه نوع معنی در مدل هالیدی تاکید دارد. انتخابهای زبانی که برای این تحقیق انتخاب شده اند عبارتند از: افعال معلوم و مجهول، اسمی شدگی، وابستگی ، مبتدا سازی و همچنین انتخاب واژگان. پس از تحلیل گزارشات و یافتن تعداد انتخابهای زبانی نتیجه این بود که روزنامه نیویورک تایمز از انتخابهای زبانی برای نشان دادن نگرش خویش استفاده کرده است و این نگرشها به نفع اسراییل و بر علیه ایران جانبدارانه بوده اند.

در این تحقیق تلاش شده است رابطه ی میان سطح توانش زبانی دانشجویان زبان انگلیسی و ساختارهای آغازه ای و پایانه ای و نیز پیوستگی واژگانی در نگارش آنها بررسی شود. آزمایش شوندگان در این تحقیق، 60 دانشجو ی سال دوم در رشته ی آموزش زبان انگلیسی بودند. برای این منظور، متون نگارشی آنها بررسی و ویژگی های آن از دیدگاه ساختارهای آغازه ای و پایانه ای و نیز پیوستگی واژگانی نمایان و به گونه ی عددی ارزیابی گردید. سپس اعداد بدست آمده با نمرات آنهاو به کمک راهکارهای آماری بررسی و نتایج زیر بدست آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که میان توانش زبانی این زبان آموزان که به کمک آزمون میشیگان اندازه گیری شد و پیوستگی واژگانی در نگارش آنها رابطه ی معناداری به چشم می خورد. همچنین، میان سطح توانش زبانی آنها و کاربرد گونه ای از ساختار آغازه ای پایانه ای به نام خطی (linear) که در متون نگارشی علمی و دانشگاهی بیشتر دیده می شود نیز رابطه ی معناداری به چشم می خورد. از دیگر یافته های این تحقیق می توان بیش کاربرد گونه ای دیگر از ساختارهای آغازه ای پایانه ای به نام (constant) را یاد کرد که بیشتر در متون داستانی و غیر دانشگاهی یافت می شود. همه ی دانشجویان در این تحقیق، گذشته از سطح توانش زبان شان، این گونه را در نگارش خود، که نگارش دانشگاهی به شمار می رود، بیش از دیگر گونه ها به کار برده اند. در این گونه، آغازه ی جمله و یا جمله واره ی پیشین در آغازه ی جمله و یا جمله واره ی پس از آن تکرار می شود.

تحقیق حاضر متون خبری روزنامه های نیویورک تایمز و تهران تایمز را به صورت تحلیل انتقادی کلامی مورد بررسی قرارمی دهدکه درمورد جنگ به رهبری آ مریکا در افغانستان است. هدف از این تحقیق نشان دادن تاثیر ایدیولوژی و نگرشهای نویسندگان متون خبری است که ممکن است پنهان باشد. برای انجام این تحقیق 20 متن خبری) از هر روزنامه 10 متن خبری) به صورت تصادفی از سایت اینترنتی روزنامه های نیویورک تایمز و تهران تایمز استخراج شده اند. جهت تحلیل انتقادی این متون قالب تحلیلی هالیدی انتخاب گردید. این تحلیل بر روی انتخابهای زبانی در قالب سه نوع معنی در مدل هالیدی تاکید دارد. انتخابهای زبانی که برای این تحقیق انتخاب شده اند عبارتند از: افعال معلوم و مجهول، اسمی شدگی، مبتدا سازی، میزان قطعیت و همچنین انتخاب واژگان. پس از تحلیل و مقایسه متون خبری، این نتیجه به دست آمد که روزنامه های نیویورک تایمز و تهران تایمز از انتخابهای زبانی استفاده کرده اند تا نگرش و طرز فکر خود را به خواننده منتقل کنند. نویسندگان متون خبری، با استفاده از روشهای یاد شده کوشیده اند نقطه نظر های شخصی خویش را بصورت عرف نشان دهند. واژگان کلیدی:گفتمان, تحلیل انتقادی گفتمان,دستورنقشی سازگانی هالیدی, جنگ به رهبری آمریکا در افغانستان, قدرت, ایدیولوژی, هژمونی

خواندن و درک مطلب یکی از اهداف مهم آموزش و یادگیری زبان انگلیسی ( به عنوان زبان خارجی) محسوب می شود. تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که بخش عمده ای از مشکلاتی که زبان آموزان در درک مطلب زبان انگلیسی دارند، مربوط به نبود دانش زمینه ای یا عدم فعال سازی آن می باشد. یکی از روش ها برای فعال سازی دانش زمینه ای استفاده از فعالیتهای قبل از خواندن مبتنی بر دانش زمینه ای است. بر این اساس، در این تحقیق اهمیت تاثیر فعال سازی دانش زمینه ای و فعالیتهای قبل از خواندن مبتنی بر دانش زمینه ای در خواندن و درک مطلب زبان آموزان مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. مطالعات آماری و بررسی ها و مشاهدات کلاسی در طول چند جلسه از سه گروه زبان آموز در یک موسسه زبان انگلیسی، حاکی از آن است که فعالیت های قبل از خواندن مبتنی بر دانش زمینه ای ،سطح درک مطلب زبان آموزن را تا حد زیادی افزایش می دهد و تاثیر این فعالیت ها از فعالیت های مبتنی بر متن بیشتر میباشد. کلمات کلیدی : دانش زمینه ای ، فعالیتهای قبل از خواندن مبتنی بر دانش زمینه ای، فعالیت های مبتنی بر متن، درک مطلب

ارزشیابی قسمتی جدانشدنی از هر سیستم آموزشی سالم میباشد که یکی از کارکردهای آن بهبود برنامه و شیوه های تدریس است. بدین منظور، تلاشی در جهت ارزشیابی گرامر کتابهای درسی دوره دبیرستان انجام شده است. درابتدا، متدی که برای بیان و تدریس گرامر کتابهای درسی استفاده شده، مورد بررسی قرار می گیرد. سپس این متد با دیگر متدهای تدریس زبان انگلیسی مورد مقایسه قرار میگیرد تا مشخص شود با کدام یک از آنها مشابهت بیشتری دارد. در انتها، مدل ویلیس که یکی از جدیدترین و رایج ترین متدهای آموزش زبان انگلیسی است، برای تدریس گرامر پیشنهاد میشود.نتایج این تحقیق نشان میدهد که متد استفاده شده در کتابهای درسی مطابقت بیشتری با متدهای دهه 70 میلادی دارد. این بدین معنیست که متد استفاده شده در کتب درسی جهت تدریس گرامر زبان انگلیسی، قدیمی بوده و نیازمند یک بازنگری کلی میباشد. مدل ویلیس میتواند جایگزین مناسبی برای ارائه گرامر کتابهای درسی دوره دبیرستان باشد.

تعداد 60 نفر از دانش آموزان پایه سوم رانمایی تحصیلی انتخاب شده و به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند که پس از انجام دوره مطالعه دو امتحان پس آزمون و آزمون تاخیری به عمل آمد و نتایج نشان داد که گروه آزمایش در اثر استفاده از کامپیوتر نمرات بهتری کسب کردند.

تاثیر کانون کنترل زبان آموزان بروی موفقیت تحصیلی زبان آموزان زبان دوم در ایران خیلی کم مطالعه شده است. این تحقیق بر آن است که رابط? بین کانون کنترل زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی بعنوان زبان خارجی را با عملکرد گرامر و واژگان زبان انگلیسی آنها بعنوان زبان خارجی بررسی کند. علاوه بر این، در این تحقیق رابط? کانون کنترل زبان آموزان با کاربرد راهکارهای یادگیری زبان بین زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی نیز روشن می شود. بدین منظور، محقق ابتدا برای ارزیابی کانون کنترل زبان آموزان، اعتبار نسخه فارسی ارزیابی کانون کنترلici (duttweiler, 1984) را اثبات می کند. همچنین برای اندازه گیری راهکارهای یادگیری زبان شرکت کنندگان نیز از نسخه فارسی تست راهکارهای یادگیری زبان( طهماسبی 1999) استفاده شد. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که (1) بین کانون کنترل زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی و عملکرد گرامر و واژگان آنها رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. (2) بین کانون کنترل زبان آموزان و کاربرد راهکارهای یادگیری زبان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. (3) تقابل کانون کنترل زبان آموزان و جنسیت هیچگونه تاثیر معنی داری بر روی کاربرد راهکارهای یادگیری زبان ندارد. نتایج مصاحبه ها یافته های پرسش نامه ها را کاملا تایید می کند. یافته های این تحقیق خاطر نشان می کند که معلمان باید حس مسولیت پذیری را در زبان آموزان القا کنند تا به منظور دستیابی به عملکرد برتر در گرامر و واژگان راههای موثری را برای بالا بردن کانون کنترل خود پیدا کنند.

بررسی ها نشان می دهد اگرچه در چند سال اخیر مشکلات آموزشی و یادگیری زبان فارسی به غیر فارسی زبانان از مهم ترین موضوعات مورد بحث در محافل علمی و آموزشی کشور بوده است ولی تا کنون تحقیقات هدفمند و منسجمی در مورد تحلیل نیازهای یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان خارجی صورت نگرفته است. در این تحقیق هدف آن است که با انتخاب نمونه آماری از دانشجویان چهل و یک دانشگاه در بیست و دو کشورِ مختلف، به بررسی وضعیت فعلی یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان خارجی بپردازیم. بدین منظور ابتدا با گردآوری نظرات و عقاید استادان و مدرسانِ آموزش زبان فارسی به فارسی آموزان غیر-بومی، عوامل تأثیر گذار و مولفه های مرتبط به آن ها، براساس بیشترین درصد و فراوانی انتخاب شدند، سپس با تلفیقی از سه رویکرد تحلیل نیازها، هفت مولفه در محور پژوهش قرار گرفت تا خواسته ها، کمبودها و نیازهای دانشجویانِ این مراکز علمی شناسایی و ارزیابی شوند و بدین طریق از علل نبود انگیزه و افت تحصیلی دانشجویان و هم چنین علل نقص برنامه های آموزشی این مراکز علمی آگاه شویم. ابزار این پژوهش اکتشافی، پرسشنامه ساختمند و مصاحبه نیمه ـ ساختمند بود. نتایج حاصله از این تحقیق، نشان می دهد که انگیزه مسئله خیلی مهمی در مسیر پیشرفت یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان خارجی است و شرکت کنندگان در پژوهش، برای یادگیری زبان فارسی از انگیزش انضمامی بالایی برخوردار هستند. در مورد میزان علاقه به یادگیری زبان فارسی بین دانشجویان نیز وضعیت مشابه است. بنابراین از طریق تقویت انگیزه مثبت یادگیری، می توان وضع کیفی آموزش و یادگیری زبان فارسی را در دانشگاه های خارجی بهبود بخشید. هم چنین نتایج آزمون ناپارامتریک مان ـ ویتنی u نشانگر آن است که تفاوت معنی داری بین دلایل انصراف از ادامه یادگیری زبان فارسی و سطح تحصیلی دانشجویانِ این دانشگاه ها وجود ندارد، اگرچه نتایج دیگر این آزمون نشان می دهد که بین نیازهای دانشگاهی و سطح تحصیلی دانشجویان، تفاوت معنی داری وجود دارد. از طرف دیگر اغلب شرکت کنندگان در تحقیق حاضر اظهار کرده بودند، نداشتن تمرین کافی در کلاس درس و نبود فرصت گفتگو در خارج از کلاس، صحبت کردن را برای فارسی آموزان بسیار دشوار کرده است. بررسی ها نیز در تأیید گفته های شرکت-کنندگان در تحقیق هستند، بدین معنی که در این مراکز در برنامه های آموزشیِ زبان فارسی، مهارت صحبت کردن و شنیدن در مقایسه با دیگر مهارت های یادگیری کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. در کل نتیجه به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که نظام فعلی آموزش زبان فارسی در اغلب دانشگاه های خارجی با عدم توفیق روبرو است، لذا می بایست در برنامه های درسی و آموزشی این موسسات، تغییرات اساسی و بنیادی صورت بگیرد و اگر به اهداف و خواسته های فارسی آموزان در این برنامه ها توجه شود، بسیاری از مشکلات در کوتاه مدت قابل حل خواهند بود.?

تجزیه و تحلیل کلام یا سخن کاوی، یکی ازگرایش های جدید علم زبان شناسی است که دردهه ی حاضر، بیشترین حجم مطالعات زبان و زبان شناسی معطوف به آن گردیده است. رساله ی حاضر به بررسی انسجام متن از دید گاه هلیدی و حسن (1976) در پیامک های تلفنی فارسی زبانان براساس عامل پیوستگی می پردازد. جامعه ی آماری در پژوهش حاضر ، پیا مهای کوتاه دریافت شده در طی سال 1390 است که تعداد 200 پیام کوتاه به طور تصادفی برگزیده شده اندارسال کنندگان این پیامک ها در فاصله سنی 20 تا 45 سال و با تفکیک جنسیت (100 مورد خانم ها و 100 مورد آقایان) مورد بررسی قرار می گیرند. یافته ها و نتیجه گیری در بررسی و تحلیل پیامک ها به نتایج زیر دست یافتیم: 1 – دربین ابزارهای انسجامی، عامل حذف بالاترین بسامد کاربرد را دارد. نتیجه جالب حاصل از این یافته بیانگر این است که از آنجا که یکی از امتیازات اطلاع رسانی بوسیله پیامک، صرفه جویی در وقت و انرژی است، کاربران برای تسریع در ارسال ودریافت پیام تا حد ممکن سعی در حذف عوامل اضافی و تکراری دارند بدون اینکه خللی در تفهیم پیام ایجاد شود. 2 -خانم هادرسنین 30-20سال، باتفاوت نسبتاًمحسوسی تعداد واژگان بیشتر نسبت به آقایان در همین سن به کار می برند. 3 – آقایان در سنین 40 – 30تعداد واژه های بیشتری نسبت به خانم ها بکار برده اند. 4 – از لحاظ تعداد حذف در خانم ها و آقایان هر چه میزان سن بالاتر می رود میزان حذف بیشتر می گردد . 5– از نظر میانگین تعداد واژه در هر پیامک، خانم ها در سنین 40 – 30 سال واژگان کمتری نسبت به خانم های 30 -20 ساله به کار می برند. 6 – بعد از حذف، در بین آقایان بیشترین بسامد کاربرد مربوط به عامل ربط و در خانم ها ارجاع است. 7 – بطور کلی کاربران تلفن همراه (خانم هاوآقایان) از ابزارهای انسجامی جزء واژگی، شمول معنایی، اسم عام، تقابل معنایی و تباین معنایی یا هیچ گونه استفاده ای نکرده اند و یا به تعداد بسیار محدود به کار برده اند. وبنظر می رسد با توجه به ماهیت پیامک تلفنی، این ابزارها نقش چندان موثری در انسجام متن و رسایی پیام در پیامک هایی با مضمون اطلاع رسانی ندارند.

تحلیل و مقایسه زبان مادری سخنگویان و زبان دوم، از جایگاه بسیار ویژه ای برخوردار است. نظریه تحلیل مقابله ای به معلمان کمک می کند تا بر پایه شباهتها و تفاوتهای دو زبان، مواد و محتوای آموزشی و حجم مطالب را تهیه و تنظیم نمایند؛ از سوی دیگر شناخت معلم نسبت به نظام ساختواژی و بویژه اصول و مراتب وند افزایی اشتقاقی و استفاده درست از وندهای اشتقاقی و به تبع آن امر مهم واژه سازی در زبان مادری، کمک قابل توجهی به مقوله تدریس خواهد کرد. این پژوهش مطالعه ای است توصیفی پیرامون مقایسه وندافزایی اشتقاقی زبان اسپانیایی و فارسی معیار با توجه به ساخت واژه همزمانی و به منظور مشخص نمودن موارد اختلاف و تشابه آن دو زبان در این چارچوب انجام گرفته است. مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و شمّ زبانی پژوهشگر مبنای جمع آوری داده های پژوهش بوده است. مقایسه وندافزایی اشتقاقی در چارچوب حوزه های نحوی، معنایی، آوایی و ساخت واژی میان دو زبان نشان داد در حوزه آوایی ،پسوندافزایی اشتقاقی زبان اسپانیایی موجب تغییر آوایی پایه می شود اما در زبان فارسی این گونه نیست. در حوزه نحو، در زبان فارسی هم پسوندها و هم پیشوندهای اشتقاقی موجب تغییر طبقه دستوری می شوند اما در زبان اسپانیایی فقط پسوندهای اشتقاقی تغییر طبقه دستوری را باعث می شوند. در حوزه معنایی در هر دو زبان فارسی و اسپانیایی این پسوندافزایی است که چندمعنایی را پدید می آورد و پیشوندافزایی ایجادکننده تک معنایی است. در حوزه ساختواژی، دامنه وندافزایی اشتقاقی در زبان اسپانیایی گسترده تر از زبان فارسی است؛ ضمن آنکه تقریباً تمامی وندهای اشتقاقی زبان اسپانیایی قرضی اند و به پایه های غیربومی اضافه می شوند اما در زبان فارسی پیشوندها بومی اند و تعداد اندکی پسوند اشتقاقی قرضی وجود دارد و اینکه وندهای اشتقاقی بومی به پایه بومی افزوده می شوند.

مطالعه ی موردی سندروم لهجه ی بیگانه: بررسی آواشناختی تولیدی، آکوستیکی و عصب شناختی زبان سندروم لهجه ی بیگانه پدیده ی نادری است که در نتیجه ی وجود اختلال در گفتار حرکتی یا به عبارتی حرکت دهنده ی اندام های گفتاری ایجاد می شود. در اثر این اختلال فرد با لهجه ای شروع به صحبت کردن می کند که به وضوح با لهجه ای که با آن رشد کرده و بکار می برده تفاوت می کند و به سبب این امر توسط افراد جامعه ی زبانی خود خارجی و بیگانه بنظر می آید. در این تحقیق که اولین نمونه ی این سندروم در زبان فارسی گزارش می شود، بیمار مورد بررسی مرد، 40 ساله، راست دست و کاربر بومی لهجه های مشهدی و فارسی معیار می باشد که پس از بروز عارضه ی مغزی در لوب های پس سری و گیجگاهی و همچنین شیار کالکارین نیمکره ی راست مغز با تغییر لهجه مواجه می شود و شروع به صحبت کردن با لهجه ای بظاهر یزدی می نماید. بررسی های آواشناختی تولیدی، آکوستیکی و عصب شناسی زبان برروی بیمار صورت پذیرفت تا عوامل یزدی بنظر رسیدن گفتار بیمار مشخص گردد. همچنین گفتار بیمار با دو گروه کنترل یزدی و فارسی معیار و همچنین با گفتار قبل از سکته ی بیمار مقایسه گردید. برای این منظور برای بدست آوردن نمونه های گفتاری مورد نظر، به بیمار و همچنین گروه های کنترل چند کلمه و عبارت و همچنین یک متن نوشتاری ارائه گردید. نتایج بدست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که علت بیگانه بنظر رسیدن گفتار بیمار را می توان به تغییرات صورت گرفته در برخی از عناصر زنجیری از جمله فرایندهای آوایی از یک طرف و بویژه عناصر زبرزنجیری گفتار از جمله آهنگ و تکیه از طرف دیگر نسبت داد. همچنین مشخص گردید که گفتار بیمار از مشخصاتی برخوردار می باشد که نمی توان لهجه ی وی را کاملا یزدی دانست، بلکه لهجه ی وی ترکیبی از مشخصات لهجه ی یزدی، فارسی معیار، اصفهانی و مشهدی می باشد. از دیدگاه عصب شناختی زبان، بیمار پس از سکته با توجه به محدودیت های بوجود آمده بواسطه ی ضایعه ی مغزی، در طی یک فرایند جبرانی برخی از مشخصه های لهجه ی یزدی را برای جبران اختلالات بوجود آمده در لهجه ی فارسی معیار، مورد استفاده قرار می دهد. همچنین تغییرات فیزیولوژیکی بوجود آمده در بیمار بواسطه ی سکته ی مغزی، سبب بروز شرایط جدیدی برای تولید برخی از آواها بویژه همخوان ها بوجود آید، از این روی تولید آن ها به شکلی صورت می پذیرد که گفتار فرد توسط افراد جامعه ی زبانی اش بیگانه به نظر برسد. کلید واژه ها: سندروم لهجه ی بیگانه، تحلیل آواشناختی، تحلیل آکوستیکی، عصب شناسی زبان، لهجه ی یزدی، فارسی معیار، سکته ی مغزی

این تحقیق به بررسی تفاوتهای کاربرد کنش گفتاری پیشنهاد در بین سخنگویان فارسی و انگلیسی میپردازد. پیشنهاد، مانند هر کنش گفتاری دیگر، در همه زبانها اتفاق میافتد. کنش گفتاری پیشنهاد در زبانهای بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. با این وجود، باز هم جنبههای بیشتری از آن میبایست در زبان فارسی مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور، از 240 سخنگوی فارسی زبان و 80 سخنگوی بومی انگلیسی زبان خواسته شد تا یک آزمون تکمیل گفتمان را تکمیل کنند. در این آزمون 12 موقعیت ارائه شده و از شرکت کنندگان خواسته شده بود تا پیشنهاد خود را در آن موقعیت ها ارائه داده و سطح دشواری آن موقعیت را تعیین کنند. یافته های بدست آمده فارسی و انگلیسی از تحقیق به طور جداگانه توسط آزمون کی دو مورد تحلیل قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شدند. سپس دوازده فرضیه صفر مطرح شده که با استفاده از آزمون کی دو تمامی این دوازده فرضیه رد شد. نتایج بدست آمده نشان دهنده تفاوت در ترتیب استراتژی های استفاده شده در بین سخنگویان بومی فارسی زبان و انگلیسی زبان می باشد.

چکیده رساله / پایان نامه : این تحقیق بر مبنای زبان شناسی فرهنگی و در چارچوب نظریه ادب به توصیف و تحلیل 15 واژه و عبارت پرکاربرد مودبانه در زبان فارسی می پردازد. داده ها از گفتار واقعی افراد از سنین و طبقات اجتماعی مختلف واز طریق مشاهده و یادداشت برداری در بافت های مختلفی چون خیابان، مراکز خرید، دانشگاه، مهمانی و غیره گرد آوری شده اند. قابل ذکر است که واژه ها و عبارات مودبانه همیشه به یک معنی نیستند و در بافت های مختلف کارکردهای متفاوتی دارند. به عنوان مثال، "ببخشید" که یکی از پرکاربردترین واژه های مودبانه در زبان فارسی محسوب می شود، علاوه برعذرخواهی، در بافت های مختلف دارای کارکردهای دیگری نیز می-باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که فارسی زبانان گفتار مودبانه را فقط برای انجام کنش های تهدید کننده وجهه به کار نمی برند، بلکه آن را جهت حفظ و تقویت وجهه و احترام به دیگران نیز به کار می گیرند؛ لازم به ذکر است که یکی از محدودیت های نظریه براون و لوینسون(1987) این است که ادب را با تلطیف کنش های تهدیدکننده وجهه توصیف می کنند. همچنین نتایج نشان داد که عمده ترین استراتژی زیربنایی واژ ه ها و عبارات مودبانه، استراتژی ادب منفی است که افراد بیشتر آن را با بافت های رسمی یا نیمه رسمی به کار می برند. به طورکلی، در زبان فارسی ادب با احترام همراه است و به عنوان طرحواره ای فرهنگی تلقی می شود که افراد براساس آن و به کمک دانش فرهنگی مشترک خود با یکدیگر رفتار کرده و به همدیگر احترام می گذارند. همچنین به نظر می رسد که در میان فارسی زبانان، تعارف به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از ادب و احترام درنظر گرفته می شود و افراد آن را در بسیاری از تعاملات، مبنای رفتار مودبانه خود در نظر می گیرند.

تحلیل خطاهای زبان آموزان یکی از شیوه های اثربخش در اصلاح روش های آموزش زبان دوم است. در واقع، بروز اجتناب ناپذیر خطاها در روند زبان آموزی در هر سطحی، این امکان را برای مدرسان و محققان فراهم می آورد که با بررسی و تحلیل آن ها انواع و علل بروز خطاها را تعیین نمایند و از این طریق، راه های موثری در جهت بهبود و اصلاح شیوه ی آموزشی ارائه نمایند. هدف از نگارش این پژوهش بررسی، طبقه بندی و علت یابی خطاهای نوشتاری 32 نفر فارسی آموز روسی زبان سطح میانی می باشد. خطاهای این دسته از زبان آموزان درمجموع 87 متن نوشتاری، 1504 خطا بوده است که از طریق روش های خودانگیخته (استخراج آزاد) و انشایی گردآوری شده است. خطاهای نوشتاری این گروه از فارسی آموزان با توجه به تقسیم بندی جیمز (1998) به ترتیب در گروه های املایی، مکانیکی، واژگانی و دستوری دسته بندی و هر دسته در زیرمجموعه هایش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. همچنین منشأ وقوع خطاها در دو گروه خطاهای «میان زبانی» (خطاهایی که منشأ تولید آن ها زبان مادری (روسی) می باشد) و خطاهای «درون زبانی» (خطاهایی که منشأ تولید آن ها زبان دوم (زبان فارسی) است) بررسی گردیده است. نتایج پژوهش نمایانگر آن است که خطاهای دستوری 54.89%، خطاهای املایی 28.94%، خطاهای واژگانی 14.84% و خطاهای مکانیکی 1.33% خطاها را شامل می شوند. همچنین تحلیل داده های تحقیق نشانگر آن است که 77.03% خطاها منشأ درون زبانی و 22.97% خطاها منشأ میان-زبانی دارند و این امر تأثیر بیشتر زبان فارسی (دوم) را در بروز خطاها نسبت به زبان روسی (مادری) نشان می دهد.

هدف اصلی این پایان نامه توصیف گویش کرمانجی روستای بیگلر شهرستان قوچان می باشد. کرمانجی مهم ترین گویش زبان کردی است، و از آن جایی که گویش کرمانجی روستای بیگلر نسبت به سایر گونه-های کردی کرمانجی منطقه مجاور خود تفاوت هایی دارد، در این پایان نامه سعی شده است پس از توصیف این گویش، به عوامل بیرونی و درونی تغییرات این گویش نیز اشاره شود. با انجام این توصیف در پایان مشخص شد تفاوت های این گویش با سایر گویش ها در بخش آوایی، ساخت واژی و نحوی است. به نظر می رسد در میان عوامل به وجود آورنده این تفاوت ها، زبان ترکی به عنوان یک عامل برون-زبانی بیشترین تأثیر را داشته است و تأثیر زبان فارسی در جایگاه دوم قرار می گیرد.

دو زبانه ها درصد بالایی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. این گویش وران در بیشتر کشورها از جمله ایران با مشکلات زبانی متعددی مواجه اند. این امر به ویژه در به کارگیری نقش ارتباطی زبان مشهود است به بیانی دیگر گاهی دانش آموزان دو زبانه در تعاملات ارتباطی خود در زبان اول و دوم با اطرافیان احساس ضعف می کنند. در این پژوهش مهارت قصه گویی عناصر مختلفی چون حفظ پیوستگی قصه، حفظ چارچوب اصلی قصه، بیان حالات درونی شخصیت های قصه، به کارگیری زمان دستوری مناسب، استفاده از کلمات ربط مناسب، به کارگیری واژه های مرتبط را در بر می گیرد. ابزاری که برای تولید قصه به کار گرفته شده کتاب مرسر مه یر (1960) موسوم به داستان قورباغه است که شامل 24 تصویر بدون شرح می باشد. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که تاثیر پایه تحصیلی آزمودنی ها بر نمرات مهارت قصه گویی و به کارگیری بسیاری از عناصر فوق خنثی و گاه حتی منفی است. این امر را می توان هشداری برای برنامه ریزان آموزشی و مولفان کتاب های درسی دانست. بر این اساس ضرورت تدوین مواد درسی مناسب که تاکید بیشتری بر آموزش نقش ارتباطی زبان و دوزبانگی داشته باشد احساس می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی کاربرد فراگفتمان و انواع آن، در اخبار مربوط به حادثه 11 سپتامبر در روزنامه های انگلیسی و فارسی و نیز نقش فراگفتمان ها در بازتاب ایدئولوژی در این روزنامه ها، انجام شده است. اخبار روزنامه های انگلیسی برگرفته از آرشیوهای خبری موجود در اینترنت و اخبار روزنامه های فارسی مستخرج از روزنامه های موجود در آرشیو کتابخانه آستان قدس رضوی هستند. شیوه گردآوری داده های تحقیق براساس نمونه گیری دسترسی آسان، شناخته بودن و نیز کثیرالانتشار بودن روزنامه ها است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در متون خبری انگلیسی و فارسی از انواع فراگفتمان ها استفاده شده است؛ اما در نحوه توزیع و بسامد فراگفتمان ها در روزنامه های موردبررسی دو زبان، شباهت ها و تفاوت هایی مشاهده می شود. براساس نتایج آزمون کای دو، عوامل تعاملی در مقایسه با عوامل تبادلی، بیشتر در اخبار به کار برده شده اند. براساس نتایج این آزمون، از بین زیرمقوله های فراگفتمان تعاملی، گذارها و گواهنمایی ها بیشترین کاربرد را در هر دو گروه از روزنامه ها داشته اند. ازمیان زیرمقوله فراگفتمان تبادلی، عبارات احتیاط آمیز، نقش نماهای نگرشی و تقویت کننده ها بالاترین میزان بسامد را دارا بوده اند. افزون براین، نقش نماهای نگرشی، عبارات احتیاط آمیز، تقویت کننده و با هدف دستیابی به قدرت به کار برده شده اند؛ اما نقش نماهای ترغیبی و خودبیانی ها تنها در روزنامه های انگلیسی برای بازتاب ایدئولوژی اقتدارگرایی کاربرد داشته اند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش فرهنگی و توانش ارتباطی در افراد غیر فارسی زبان انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهـش، 40 فارسی آموز خارجی از مراکز آموزش زبان فارسی در شهر مشهد را شامل می شود. هوش فرهنگی در ارتباط با 4 جنبه آن (شناختی، فراشناختی، انگیزشی و رفتاری) و توانش ارتباطی از دو وجه، ارتباطات بین فرهنگی و ارتباطات ناقص از طریق پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفته اند. نتایج گویای آن است که هوش فرهنگی با ارتباطات بین فرهنگی رابطه ی مثبت و معنی داری (38=df ؛0/001>p ؛0/56=r) و با ارتباطات ناقص رابطه ی منفی و معنی داری (38=df ؛0/006=p ؛0/43- =r) دارد. بدین معنا، فارسی آموزانی که از هوش فرهنگی بالاتری برخوردار هستند، در ارتباطات بین فرهنگی خود موفق تر عمل کرده و ارتباطات ناقص و در نتیجه درک همراه با سوءتفاهم کمتری را تجربه می کنند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشـان دهنده آن اسـت که هوش فرهـنگی در مجموع پیش بینی کنـنده ارتباطات بین فرهنگی (51%) و ارتباطات ناقص (60%) می باشد و هوش فرهنگی رفتاری قابلیت بهتری را در پیش بینی ارتباطات بین فرهنگی دارا می باشد. علاوه بر این، در این تحقیق مشخص شد که در متغیر جنسیت تنها در ارتباطات ناقص تفاوت معنی داری وجود دارد که در آن میانگین ارتباطات ناقص زنان بیشتر از مردان است؛ در متغیر سطح تسلط زبان فارسی (در دو گروه مبتدی و متوسط) تفاوت قابل ملاحظه ای دیده نشد و در متغیر سطح تحـصیلات (در دو گروه دیپلم و دانشگاهی)، فارسی آموزان خارجی با تحصیلات دانشگاهی نسبت به افراد گروه دیپلم از هوش فرهنگی رفتاری بالاتری برخوردار بوده اند.

تحلیل گفتمان انتقادی شاخه ای میان رشته ای است و حوزه های گوناگونی را برای شناخت و تحلیل بهتر به کار می گیرد. یکی از حوزه هایی که می تواند به این منظور مورد استفاده قرار گیرد، حوزه ی نظریه ی استدلال ورزی است. نظریه ی استدلال ورزی به بررسی مباحثه ها و استدلال های مربوط به آن می پردازد و در پی ارتقای مهارت های استدلال ورزیدن در افراد است. در این رساله به این دلیل که این حوزه در فارسی شناخته شده نیست، ابتدا تبیینی از نظریه ها و رویکردهای مختلف آن آورده شده است. به علاوه، یکی از ابزارهای این نظریه، شاکله های استدلال ورزی است که صورت هایی برای ساختارمند کردن استدلال ها هستند و در آن ها، فرض ها و نتیجه ی استدلال ها –به خصوص استدلال های روزمره- مشخص می شوند؛ در نتیجه، تحلیل گفتمان انتقادی می تواند با به کارگیری آن ها پیش فرض ها و باورهای یک جامعه در باب مبحثی مشخص را بهتر بشناسد. در این رساله، پس از شرح ماهیت و انواع شاکله های استدلال ورزی، برای نشان دادن چگونگی به کارگیری شاکله ها در تحلیل گفتمان انتقادی، پژوهشی در مبحث اجتماعی حجاب صورت گرفته و استدلال های برجسته ی آن بررسی شده اند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی جنس دستوری از دوره میانه تا فارسی جدید است. ما در این پژوهش نخست به بررسی واژه ها در دوره باستان پرداخته و سپس همان واژه ها را در دوره میانه و فارسی جدید بررسی می کنیم تا بتوانیم مقوله جنس دستوری واژه ها را در این سه دوره بررسی کنیم. علاوه بر این در ادامه کار نگاهی به مسئله جنس و جنسیتزدگی در زبان فارسی داریم و با آوردن مثال¬هایی وجود تبعیض جنسیت در ادبیات امروز را نشان می دهیم.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی-کتابخانه ای است و ابزار گردآوری داده ها فرهنگ ایرانی باستان، فرهنگ کوچک زبان پهلوی و فرهنگ فارسی معین می باشد. ابتدا با استفاده از فرهنگ باستان تعداد 800 واژه بررسی و از میان آن ها واژگان مذکر و مونث انتخاب شده، سپس واژه های فهرست¬شده با استفاده از فرهنگ کوچک پهلوی بررسی شد تا روند انتقال آن ها را بررسی کنیم. در پایان با استفاده از فرهنگ معین واژه ها در فارسی جدید مطالعه شدند. در مرحله بعد، به بحث درباره جنسیت زدگی در زبان فارسی می پردازیم. داده های این قسمت مبتنی بر مطالب خوانده و یا شنیده شده پژوهش گر می باشد. همچنین در پایان به بررسی چند گویش فارسی پرداختیم که هنوز مقوله جنس دستوری را در برخی از ابعاد دستور حفظ کرده اند. به طور کلی نتیجه پژوهش نشان می دهد که واژگان مثبت مذکر از کلمه های مثبت مونثی که به فارسی جدید منتقل شده اند بیشتر می باشند، به علاوه واژه های منفی مونث بیشتری نسبت به واژه های منفی مذکر به فارسی جدید رسیده اند. نتیجه دیگر پژوهش این است که نه تنها نگرش زبان فارسی نسبت به دو جنس بی طرفانه نیست، بلکه تا حدی مغرضانه هست. وجود اسامی، صفات، عبارات زیادی نگرش مردمحورانه این زبان را نشان می دهد. بنابراین می توان گفت مقوله جنس در زبان فارسی کاملاً حذف نشده بلکه از سطحی به سطح دیگر آمده است، یعنی در دوره تحول خود از سطح ژرف ساخت به سطح رو ساخت آمده است. همچنین وجود جنس دستوری در برخی گویش ها را می توان دلیلی بر اهمیت تفاوت میان دو جنس در میان مردم دانست.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و توصیف تفاوت¬های نحوی، واژگانی، و آوایی موجود در کلام مردان و زنان و تعیین بسامد صورت¬های زبانی دخیل در ایجاد تفاوت¬های سبکی است. سوال اصلی در این پژوهش آن است که: "چه تفاوت¬های در سطوح مختلف زبانی (اعم از نحوی، واژگانی و آوایی و نتیجتاً سبکی) میان گفتار مردان و زنان به چشم می¬خورد؟" جمعیت نمونه پژوهش شامل 12 گویشور بومی (6 مرد و 6 زن) در رده سنی 30 تا 35 سال با سطح تحصیلات کارشناسی بوده است. داده¬های به¬دست آمده به کمک آزمون تی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری، به¬خصوص در دوسطح واژگانی و آوایی، از نظر بسامد کاربرد صورت¬های زبانی بین مردان و زنان وجود دارد.

چکیده رساله/ پایان نامه: :امروزه بانکها به عنوان یکی از بزرگترین مراکز مراجعات مردمی ، حجم زیادی از تبلیغات رادیو و تلویزیون را به خود اختصاص داده اند. رقابت شدید در میان بانکها اعم از خصوصی و دولتی برای کسب سهم بیشتر از بازار ، نیاز به مطالعات اصولی و علمی در باب گفتمان عرضه شده توسط بانکها از راه تبلیغات ، به عنوان یکی از مجراهای ارتباطی بین مردم و بانکها را صد چندان می کند. در این میان دانش نوین زبان شناسی با بهره گیری از شاخه های خود بویژه تحلیل گفتمان انتقادی، می تواند نقش بسزایی در پیشبرد مطالعات علوم ارتباطات و تبلیغات داشته باشد. تحقیق حاضر با دو هدف ارائه و نمایش الگویی جامع و عملی از مدل تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف و نیز آشنایی و تشویق مدیران صنعت بانکداری به استفاده از تجارب و دانش زبان شناسان، به بررسی 12 تیزر از تیزرهای تبلیغاتی بانک ملی ایران به عنوان بزرگترین بانک دولتی کشور، از منظر تحلیل گفتمان انتقادی سه مرحله ای نورمن فرکلاف پرداخته است. پژوهشگر در این تحقیق برای نخستین بار مدل تحلیل گری فرکلاف را در قالب یک جدول بصورت الگویی جامع تدوین کرد و سپس اقدام به تحلیل تیزرهای انتخابی بر مبنای جدول نمود. در نتایج بدست آمده از بررسی تیزرها چهار نوع ژانر خبری، نمایشی، روایی و مصاحبه ای با تواتر بسیار بالای ژانر خبری شناسایی شد. همچنین بررسی ماتریس روابط اجتماعی تیزرها حکایت از وجود چهار نوع رابطه استیلایی، خانوادگی، عرفی و خلاقانه داشت که رابطه استیلایی با حضور 83 درصدی صاحب برتری بود. در میان وجوه بکار گرفته شده در تیزرها، وجه اخباری با تواتر 71 و وجه عاطفی با تواتر 3 به ترتیب بیشترین و کمترین وجوه بکار رفته بودند. کارگزان تبلیغ در بانک ملی ایران از هشت الگوی مشخص برای بسط گفتمانی این تیزرها استفاده کرده بودند و در هر کدام از تیزرهای مربوطه رده های گفتمانی مختلف و نیز دیدگاههای ایدئولوژیک آشکار و پنهانی از جانب بانک گنجانده بودند. شایان ذکر است که آمار بدست آمده در این پژوهش توسط یک سنجشگر دوم و با استفاده آزمون کوهن کاپا مورد ارزیابی قرار گرفت و با ضریب همبستگی 88/0 توافق بسیار مطلوبی را به نمایش گذاشت.

از آنجایی که انسان موجودی اجتماعی است، یکی از مهمترین نیازهای وی برقراری ارتباط با همنوعان وایجاد رابطه تفهیم وتفاهم است وزبان مهمترین ابزار این ارتباط است.بحث مهمی که در ارتباط با زبان مطرح است، مدیریت زبان می باشد.هدف از انجام این تحقیق بررسی این مسئله می باشد که مدیران آموزشی ما تا چه اندازه برروی مسائل زبانی مدیریت دارند و به طرز صحیح از آن بهره می برند. مدیریت زبانی مدیر گروه آموزشی در این تحقیق در قالب شش بعد ارتباط شفاهی،اداره جلسات علمی گروه، نحوه ارائه مطالب آموزشی، سخنرانی، پویایی گروه، و نامه نگاری مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی در این مطالعه پیمایش، جامعه آماری دانشجویان واساتید گروه¬های آموزشی مختلف در دانشکده ادبیات و علوم انسانی می باشد. حجم نمونه 119 نفر انتخاب شدند. دراین بین 34استاد و85 دانشجو از بین گروه¬های آموزشی مختلف برگزیده شدند. روش نمونه¬گیری نیز طبقه¬ای بود. یافته¬های توصیفی نشان داد که متوسط مدیریت زبانی مدیر گروه آموزشی از نظردانشجویان واساتید تفاوت داشت، به طوری که در بین اساتید، بیشترین میزان مدیریت زبانی مدیر گروه در بعد نامه¬نگاری و کمترین میزان در بعدارائه مطالب آموزشی بود و برای دانشجویان بیشترین میزان مربوط به بعد سخنرانی و کمترین میزان به ارائه مطالب آموزشی تعلق داشت. در مجموع، اساتید در مقایسه با دانشجویان ارزیابی بهتری در تمام ابعاد داشتند. یافته های استنباطی نشان داد که متوسط مدیریت زبانی درتمام ابعاد به جز ارائه مطالب آموزشی از نظر زنان ومردان هم در نمونه اساتید وهم دانشجویان تفاوت معناداری داشت، به طوری که زنان به طور کلی ارزیابی بهتری در مقایسه با مردان در هر دو نمونه داشتند. همچنین در زمینه متوسط مدیریت زبانی در تمام ابعاداز نظر گروه های آموزشی، چه در نمونه اساتید و چه در نمونه دانشجویان، تفاوت معناداری وجود داشت. به طور کلی گروه¬های زبانشناسی، زبان انگلیسی و زبان فرانسه بیشترین ارزیابی مثبت را از مدیریت زبانی مدیر گروه در ابعاد مختلف داشتند؛ ضعیف¬ترین ارزیابی¬ها نیز به ترتیب به گروه¬های جغرافیا،زبان فارسی و تاریخ تعلق داشت.

دوزبانگی در بیشتر کشورهای جهان پدیده ای کاملاً رایج است و این امر دلیل روشنی بر اهمیت مطالعه افراد دوزبانه است. در پژوهش حاضر، مهارت قصه گویی 60 دانش¬¬آموز آذری-فارسی¬زبان شهر شبستر در دو زبان اول و دوم مورد بررسی قرار می¬گیرد. برای گردآوری داده¬ها از آزمودنی¬ها خواسته شد تا به بازگویی اثری موسوم به «داستان قورباغه» که یکی از ابزارهای بسیار رایج در تشخیص مهارت قصه¬گویی است، بپردازند. این اثر توسط مرسر مه¬یر پدید آمده و متشکل از 24 تصویر بدون نوشته می¬باشد. داده¬های گردآوری¬شده بر اساس مولفه¬های مختلفی چون حفظ پیوستگی قصه، حفظ چهارچوب اصلی قصه، استفاده از کلمات ربط مناسب، و غیره مورد بررسی قرار گرفت و نمره¬گذاری شد. پس از نمره¬گذاری به تحلیل و مقایسه آن¬ها در دو زبان ترکی آذری و فارسی و بررسی متغیرهای پایه تحصیلی و جنسیت پرداختیم. نتایج حاصل از تحلیل داده¬ها نشان¬دهنده برابری نسبی تسلط دانش¬آموزان در دو زبان می¬باشد. پایه تحصیلی و جنسیت نیز تأثیر قابل¬ملاحظه¬ای نداشت. اما به طور کلی، دانش¬آموزان در هیچ یک از دو زبان، در زمینه قصه¬گویی عملکرد چندان مناسبی نداشتند.

این فرهنگ دربرگیرنده بیش از 5000 صورت زبانی زرندی است که به الفبای آوانگاری بین المللی 2005 آوانویسی شده است

نام شناسی علم مطالعه ی نام هاست و نام ها جذابند به این دلیل که اطلاعات ارزشمندی را در مورد افراد مختلف و یا جهان اطرافمان در اختیار ما قرار می دهند. در این تحقیق نام تمام اصناف، معابر و مدارس شهرستان تربت حیدریه در دو حوزه ی رسمی و غیررسمی از منظر زبان شناسی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. پیکره ی مورد نظر شامل 6033 نام می باشد که در هردو بخش رسمی و غیررسمی گرایش به نام های انسان مدار بیشتر است و از نظر جنسیت به نام های مذکر بیشتر گرایش دارند و هردو حوزه ی رسمی و غیررسمی از نام های محلی بیش از سایر نام ها بهره برده اند. توجه به مقوله ی انسان مداری و آن هم بیشتر جنس مذکر و نیز هویت محلی در انتخاب نام ها بسیار حائز اهمیت است.

هدف از این پایان نامه بررسی و توصیف گویش گرگانی می باشد. این گویش با دارا بودن ساخت¬ها و واژگان اصیل فراوان یکی از گرانبهاترین گنجینه های زبان فارسی است. مطالعه در مورد گویش این منطقه نشان می¬دهد که گویش مذکور مانند بسیاری دیگر از گویش¬های زبان فارسی رو به نابودی است و گردآوری و توصیف آن امری ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر که اولین بررسی زبان شناختی و نظام مند درباره گویش گرگانی است، نظام آوایی، ساخت¬واژی و نحوی این گویش را مورد بررسی قرار می¬دهد. داده¬های زبانی این پژوهش از طریق مصاحبه و ضبط گفتار برخی گویشوران سالخورده کم سواد و میانسالان باسواد گردآوری شده است؛ نتایج این تحقیق نشان می دهد که گویش گرگانی با زبان فارسی معیار دارای برخی تفاوت های واژگانی، آوایی، ساختواژی، و بعضاً نحوی است. کلیدواژه ها: گویش، گویش گرگانی، زبان معیار، فرایندهای آوایی

هدف از این پژوهش گرد¬آوری و توصیف گویش فاردق است. این گویش یکی از گویش¬های زبان فارسی خراسان است که به دلیل دارا¬بودن تعداد زیادی از واژه¬ها و اصطلاحات فارسی قدیم، بسیار مهم و مفید است و گردآوری و ثبت آن ضرورتی انکار¬ناپذیر است. در این پژوهش ابتدا واج¬ها، فرآیند¬های واجی و ساخت هجا بررسی شده است، سپس به بررسی ساخت¬واژی و توصیف ساخت نحوی جملات در این گویش پرداخته شده، آن¬گاه برخی از واژه¬های تاریخ بیهقی و شاهنام? فردوسی، براساس واژه¬ها و اصطلاحات گویش فاردق واکاوی شده است و در نهایت فهرستی از واژه¬های موجود در گویش، با توجه به تفاوت آن¬ها با فارسی معیار، کاربرد و معنای آن¬ها در این گویش، آورده شده است. روش کار در این پژوهش، بیشتر به صورت مصاحبه با گویشوران مسن و بی سواد و ضبط و ثبت گفته¬های آن ها است. نگارنده خود نیز گویشور این گویش است. نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که این گویش تفاوت¬های واژگانی، آوایی و گاه دستوری با فارسی گفتاری معیار دارد.

پژوهش حاضر که اولین بررسی زبان شناختی گویش خارتورانی است به بررسی و توصیف نظام آوایی، ساخت واژی و نحوی این گویش رو به نابودی احتمالی می پردازد. در نظام آوایی که شامل آواشناسی، دگرگونی های آوایی و واحدهای زبرزنجیری می شود، در گویش خارتوران، 22 همخوان، 6 واکه ی ساده و واکه ی مرکب /ow/ شناسایی شد؛ همخوان «h/ ح» دارای واج گونه ی [h?] است که در بعضی واژه ها شبیه حرف «ح» در زبان عربی تلفظ می شود. واج /v/ فقط در آغاز و میان واژه می آید و در بررسی های نگارنده، واژه ای یافت نشد که به این واج پایان یافته باشد. در بررسی دگرگونی های آوایی گویش، مشخص گردید که فرآیندهای آوایی «ابدالِ» واکه ای و «حذف» از بسامد بالایی برخوردارند. در ادامه روش های ساخت واژه، پیشوندها و پسوندهای رایج در گویش و ساختار جمله مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در بررسی روش ساخت انواع افعال و مقایسه ی آن ها با فارسی معیار، معلوم شد که تعداد افعال ماضی رایج در گویش نسبت به فارسی امروزی بیشتر و روش ساخت زمان آینده ی افعال، متفاوت است؛ همچنین تفاوت های موجود در شناسه ی افعال، ساخت فعل مجهول، نشانه ی مفعول و نشانه ی جمع با فارسی معیار را نشان می دهد. داده های این پژوهش از طریق مصاحبه، ضیط و ثبت سخنان گویشوران سالخورده ی بی سواد گردآوری شده است؛ نگارنده نیز که خود گویشور این گویش است از شم زبانی خود در انجام پژوهش بهره جسته است.

پیش زمینه های متفاوت مترجم و نویسنده از سویی و حضور تأثیرگذار قدرت های آشکار و پنهان سبب شده اند تا بعضاً در هنگام انتقال متنی از زبان مبدأ به زبان مقصد، خواسته یا ناخواسته تعدیلات، اضافات و یا حذفیاتی رخ دهد. اینجاست که یافتن مدلی نظام مند برای ارزیابی کیفی ترجمه به یکی از موضوعات مهم در حوزه ی مطالعات ترجمه تبدیل شده است. چهارچوب های تحلیل گفتمان انتقادی (cda) توانایی تحلیل لایه های زبانی متن (اعم از ساخت واژی، واژگانی و نحوی) و لایه های فرازبانی (اعم از نشانه ای و گفتمانی) را دارد پس می توان از آن ها در ارزیابی کیفی ترجمه استفاده کرد. پژوهش حاضر در وهله ی اول با هدف ارائه چهارچوبی جهت ارزیابی کیفی ترجمه با استفاده از مدل تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و در وهله ی دوم با هدف پیاده سازی کامل مدل پیشنهادی بر روی نمونه ای واقعی انجام شده است. چهارچوب پیشنهادی پس از گذراندن متن مبدأ و متن (متون) مقصد از سه بخش تحلیل صوری، تحلیل پیکره ای و تحلیل گفتمان چندوجهی (که هرکدام دارای ابزارهای مخصوص به خود هستند)، نتایج به دست آمده را با مدل تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف تحلیل و تبیین کرده و در انتها به بررسی میزان همخوانی نتایج متن مبدأ با متن (متون) مقصد می پردازد. داستانک «بوف کور» اثر صادق هدایت به عنوان متن مبدأ (1915، نسخه¬ی دست¬نویس) و ترجمه های کاستلو (1957) و بشیری (2013، ویرایش سوم) به انگلیسی به عنوان متون ترجمه شده انتخاب گردیدند. نتایج حاصله از مدل پیشنهادی در تمامی بخش ها و زیربخش ها با متن اصلی مقایسه شده و با توجه به اهمیت وزنی آن ها مشخص می شود که کیفیت ترجمه متن (متون) چگونه است. نتیجه ی حاصل از بخش صوری مشخص کرد که ترجمه ی کاستلو با عملکرد بهتر در زیربخش های ساختار کلی متن، ساختار بندها و صفحه آرایی کتاب نسبت به ترجمه بشیری، که فقط عملکرد بهتری در قسمت بندی های متن دارد، دارای کیفیت بیشتری است. در زیربخش های علائم نگارشی و فونت هیچ کدام از ترجمه ها عملکرد خوبی نداشته اند. در بخش تحلیل پیکره ای، ترجمه ی کاستلو به علت همخوانی بیشتر با متن اصلی در زیربخش های تحلیل شبکه های رخداد همزمانی و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی به عنوان ترجمه باکیفیت تر انتخاب شد. در بخش تحلیل گفتمان چندوجهی هردو ترجمه ها در زیربخش های عنوان و کلیدعبارات عملکرد خوبی داشته اما در زیربخش تصاویر عملکرد خوبی نداشته اند. ترجمه کاستلو در زیربخش پانوشت ها و ترجمه بشیری در زیربخش طرح جلد عملکرد بهتری داشته اند اما ازآنجاکه اهمیت وزنی زیربخش پانوشت ها بیشتر است، ترجمه کاستلو به عنوان ترجمه بهتر انتخاب شد. علیرغم عدم همخوانی کامل با متن اصلی، درنهایت ترجمه کاستلو به عنوان ترجمه ی باکیفیت تر مشخص شد.

در سال های اخیر در زمینه آموزش زبانهای خارجی گام های بلندی برداشته شده، و با توجه به اهداف مورد نظر، روش¬های گوناگونی به کار گرفته شده است. آموزش زبان فارسی به غیرفارسی¬زبانان نیز از این تحولات چندان بی نصیب نمانده است. در پژوهش حاضر، با توجه به هدف مورد نظر که همانا ارتقای مهارت خواندن و نیز پیشرفت در درک مطلب است، به¬کارگیری روش آموزش تکلیف محور دنبال می شود. بدین منظور، 20 نفر از زبان آموزان غیرفارسی زبانی که در دانشگاه فردوسی مشهد و مکتب نرجس شهر مشهد به آموزش زبان فارسی مشغول هستند، مورد بررسی قرار گرفتند. در ابتدا با برگزاری آزمون تشخیصی و پس از اطمینان از یک دست بودن سطح زبان آموزان که در سطح متوسط قرار داشتند، آنها به دو گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. هر دو گروه در طرح پیش آزمون/ پس آزمون شرکت کردند. گروه کنترل به روند عادی آموزش و یادگیری که به روش نسبتاً سنتی بود ادامه دادند و گروه آزمایش به یادگیری زبان فارسی از طریق روش تکلیف محور پرداختند. از هر دو گروه آزمایش و کنترل در ابتدا و انتهای آزمایش، آزمون مهارت خواندن/ درک مطلب گرفته شد. نتایج به دست آمده، تفاوت معناداری را در اعمال روش تکلیف محور در گروه آزمایش نشان داد.

پایان¬نامۀ حاضر بر مبنای زبان¬شناسی فرهنگی، در چارچوب تابوهای زبانی به بررسی اشعار مثنوی برای دستیابی به صورت¬ها و جلوه¬های گوناگون تابو در مثنوی معنوی می¬پردازد. داده¬ها از شش دفتر مثنوی و به شیوۀ یادداشت¬برداری و طبقه¬بندی در دسته¬بندی شریفی و دارچینیان، گردآوری شده که ضمن معرفی تابو زبانی و انواع آن، به بررسی انواع تابو در مثنوی معنوی، بسامد هر نوع تابو، و نیز دلیل استفادۀ مولوی از تابوها در اشعارش مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری نمونه متشکل از 26000 بیت مثنوی می¬باشد که 1324 بیت آن تابو محسوب شده است. یافته¬های این پژوهش مؤید آن است که در دفتر پنجم بیش از 339 تابو به کار برده شده است و هم¬چنین عنوان نام حیوانات در قالب فحش و ناسزا حدود 24% تابوها را در مثنوی معنوی داراست. به¬طورکلی استفاده از تابو به قول زبان¬شناسان، تعیین بد و خوب در زنجیرۀ گفتار اهل زبان، یک برخورد تجویزی است و به هر حال انگیزۀ مولوی را از این بابت باید تا حدی بر الزام وی به رعایت حال مستمع و توجه وی به مقتضای احوال آن زمان هم دانست. البته مولوی توقع دارد که خواننده در ظاهر تابو توجه نکند و به باطن آن توجه کند و معنی آن را بگیرد زیرا آن را تعلیم و ارشاد می¬داند. هم¬چنین نتیجه گیری شد که حسن و قبح الفاظ تابو مسأله ای عرفی است و تابع شرائط زمان و مکان است. در عصر تألیف مثنوی این الفاظ در عرف قبیح نبوده است و به همین علت الفاظ تابو را در آثار دیگر ادبای آن عصر نیز می بینید.

پژوهش حاضر دارای ماهیتی کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی است و در آن به استخراج و مقایسه ی ضرب المثل های زبانی در دو فرهنگ مختلف انگلیسی و فارسی پرداخته شده است و زن را از دیدگاه جنسیتی و با روش تحلیل گفتمان و در نقش های مادری، همسری، دختری و خویشاوندی در هر دو جامعه مورد بررسی قرار می دهد تا بتواند دیدگاه های منفی و مثبتی راکه نسبت به وی وجود دارد واکاوی و تاثیر آن را دردو فرهنگ فوق تحلیل نماید

چکیده این پایان نامه با عنوان «فرهنگ فارسی برای غیر فارسی زبانان» فرهنگی است مشتمل بر حدود 6 هزار مدخل که اختصاصاَ برای زبان آموزان غیر بومی زبان فارسی تدوین شده است. مدخل ها از واژه های پرکاربرد زبان فارسی گزینش شده اند و هر مدخل دارای داده های آوایی، ساخت واژی، نحوی، ریشه شناختی و معنایی است. افزون بر این برای هر معنا یک یا بیش از یک مثال ارائه شده است و مثال ها به گونه ای هستند که در درک و تولید گفتار به زبان آموز کمک می کنند. همچنین این فرهنگ کاربر محور است، زیرا به منظور پاسخ گویی به نیاز زبان آموزان و با ملاحظه محدودیت های آنان در فراگیری زبان فارسی نوشته شده است. در نگارش این فرهنگ به قدر وسع از یافته های دانش زبان شناسی در زمینه فرهنگ نگاری، از تجارب فرهنگ نگاران و از نقد و نظرها درباره فرهنگ ها ی موجود استفاده شده است. این فرهنگ در دو نسخه چاپی و دیجیتال ارائه شده که نسخه دیجیتال آن قابلیت نصب بر روی تمامی رایانه ها و برخی تبلت ها و گوشی های تلفن همراه را دارد. در نسخه دیجیتال امکان به روز رسانی فرهنگ با توجه به آخرین اصلاحات به سادگی امکان پذیر است و همین امر آن را به نرم افزاری کارا و در عین حال ارزان و در دسترس برای فراگیران زبان فارسی تبدیل کرده است. کلید واژه ها: فرهنگ، فرهنگ زبان آموز، فرهنگ نگاری، فرهنگ نگار، واژه، کلمه، مدخل، تعریف.

چکیده این پایان نامه با عنوان «فرهنگ فارسی برای غیر فارسی زبانان» فرهنگی است مشتمل بر حدود 6 هزار مدخل که اختصاصاَ برای زبان آموزان غیر بومی زبان فارسی تدوین شده است. مدخل ها از واژه های پرکاربرد زبان فارسی گزینش شده اند و هر مدخل دارای داده های آوایی، ساخت واژی، نحوی، ریشه شناختی و معنایی است. افزون بر این برای هر معنا یک یا بیش از یک مثال ارائه شده است و مثال ها به گونه ای هستند که در درک و تولید گفتار به زبان آموز کمک می کنند. همچنین این فرهنگ کاربر محور است، زیرا به منظور پاسخ گویی به نیاز زبان آموزان و با ملاحظه محدودیت های آنان در فراگیری زبان فارسی نوشته شده است. در نگارش این فرهنگ به قدر وسع از یافته های دانش زبان شناسی در زمینه فرهنگ نگاری، از تجارب فرهنگ نگاران و از نقد و نظرها درباره فرهنگ ها ی موجود استفاده شده است. این فرهنگ در دو نسخه چاپی و دیجیتال ارائه شده که نسخه دیجیتال آن قابلیت نصب بر روی تمامی رایانه ها و برخی تبلت ها و گوشی های تلفن همراه را دارد. در نسخه دیجیتال امکان به روز رسانی فرهنگ با توجه به آخرین اصلاحات به سادگی امکان پذیر است و همین امر آن را به نرم افزاری کارا و در عین حال ارزان و در دسترس برای فراگیران زبان فارسی تبدیل کرده است. کلید واژه ها: فرهنگ، فرهنگ زبان آموز، فرهنگ نگاری، فرهنگ نگار، واژه، کلمه، مدخل، تعریف.

در چند دهه اخیر، نگرش زبانی یکی از مهمترین موضوعات مطرح در حوزه مطالعات زبان و به خصوص جامعه شناسی زبان به شمار می رود. مطالعه نگرش زبانی افراد می تواند اهداف گوناگونی را به دنبال داشته باشد، از جمله: بررسی رفتار اجتماعی افراد نسبت به زبان موردمطالعه، آگاهی از موقعیت آن زبان از منظر اعضای آن جامعه زبانی، و پیش بینی وضعیت آن زبان در آینده؛ علاوه برآن، از آنجا که نگرش زبان آموزان تأثیر بسیار زیادی بر روند و سرعت یادگیری زبان دارد، یافته های حاصل از مطالعات مربوط به این حوزه را می توان در زمینه کاربردی ترین اهداف که عبارتند از آموزش زبان و برنامه ریزی آموزش زبان نیز به کار گرفت. با توجه به اهمیت مبحث نگرش زبانی افراد دوزبانه، پژوهش حاضر به بررسی نگرش زبانی اقلیت کردزبان ساکن در شهر سنندج نسبت به زبان فارسی معیار می پردازد و با بهره گیری از دو ابزار پرسشنامه و آزمون تطبیق صدا، نگرش شناختی و عاطفی دوزبانه های کردزبان-فارسی زبان را مورد سنجش قرار می دهد. برای این منظور، 148 زن و مرد دوزبانه، در دو گروه سنی (18-15 ساله و 32-22 ساله) و سه سطح تحصیلی متفاوت (دانش آموز دبیرستان، دیپلمه و دانشجو) در شهر سنندج به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس از توزیع پرسشنامه و اجرای آزمون تطبیق صدا، داده ها جمع آوری شده و مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته های حاصل حاکی از آن است که به طورکلی، نگرش زبانی کردزبانان ساکن شهر سنندج نسبت به زبان فارسی معیار برابر با 2/93 می باشد که براساس معیار تعیین شده، نشان دهنده آن است که نگرش شرکت کنندگان موردنظر نسبت به زبان فارسی معیار مثبت نیست، بلکه خنثی و متمایل به مثبت محسوب می شود. بهره گیری از آزمون تطبیق صدا به عنوان ابزاری غیرمستقیم، به همراه پرسشنامه، و همچنین سنجش دو نوع نگرش زبانی متفاوت به طورهمزمان را می توان وجه تمایز این پژوهش با دیگر پژوهش های انجام شده در ایران دانست.

هدف از انجام این پژوهش تولید پیکره ی زبان آموز فارسی برای فارسی آموزان عرب زبان سطح متوسط است. در این پیکره، خطاهای نوشتاری 20 نفر از زبان آموزان، براساس چهارچوب جیمز (1998) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت که در پنج حوزه ی اصلی خطاها طبقه بندی شدند. بسامد وقوع خطاها به ترتیب بسامد به این صورت بود که خطاهای نحوی، 44.62%؛ مکانیکی، 15.50%؛ املایی، 14.87%؛ ساختواژی، 14.55%؛ و واژگانی، 10.44% خطاها را شامل می شدند. بنابراین فارسی آموزان عرب زبان سطح متوسط بیشتر در بخش نحوی دچار خطا شده اند.

در این بررسی، از اطلس زبانی انگلستان (1978) به عنوان الگو بهره گرفته شده، اما برخی اقلام واژگانی و صورت های آوایی آنها بیشتر مورد تأکید قرار داشته، در عین حال به چند مورد صرفی هم پرداخته شده است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که بیشترین تنوع صورت های زبانی در مرز های بخش و به ویژه در شرق و شمال شرق، و غرب مشاهده می شود. شاید این تغییرات را بتوان به مجاور بودن این نقاط با روستا های کرد زبان و ترک زبان بخش ها و شهرستان های همجوار نسبت داد. بیشترین تنوع آوایی و واژگانی به روستا های شمال، شمال شرق، و شمال غرب مربوط می شود که این مناطق چند خط مرز گویشی متفاوت را شامل می شوند. بیشترین تغییرات صرفی نیز به روستای فهنه مربوط است که در شمال شرقی حوزه مورد بررسی قرار دارد و این تغییرات بیشتر شامل صرف افعال می شود که واقعا تفاوت چشمگیری با بقیه نقاط حوزه مورد بررسی دارد و این تغییرات می تواند در نتیجه مهاجرت در دوره اخیر باشد.

این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر علوم میان رشته ای همچون زبان شناسی ،روان شناسی ،علوم آموزش وپرورش و.... دریچه ای به سوی آموزش زبان فارسی به خارجیان بگشاید این پایان نامه بوسیله پژوهشهای کتابخانه ای تحقیقات میدانی ودانش تجربی نگارنده در زمینه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان فراهم آمده است پایان نامه در دوبخش وهفت فصل تنظیم شده است بخش اول کلیات واصول آموزش زبان به خارجیان ،تاریخچه آموزش زبان خارجی /دوم در جهان وبعضی مقدمات دیگر را شامل می شود .بخش دوم با نگاهی انتقادی ،به بررسی وضعیت آموزش زبان فارسی در ایران می پردازد وبا گذری بر سیر آموزش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی در ایران ،با ارایه یک طرح درس به معرفی روش سازماندهی منطقی کلام با تکیه بر واژگان وساختاهای دستوری برای آموزش زبان فارسی می پردازد

رابطه ابزارهای پیوستگی و نمره های انشاهای فراگیران ایرانی زبان انگلیسی توسط: مهدی علی مردانی هروی در این پایان نامه محقق به بررسی رابطه بین ابزارهای پیوستگی و نمرات داده شده به انشاهای فراگیران زبان انگلیسی می پردازد و در پی آن است که ببیندبا افزایش یا کاهش تعداد ابزارهای پیوستگی و نمرات داده شده تغییری پیدا می کند یا خیر. برای انجام دادن این پژوهش از مدل هلیدی و حسن (m.a.k. halliday & r.hasan,1976)برای مشخص کردن نوع وتعداد ابزارهای پیوستگی بعنوان چارچوب عملی استفاده شده است، که بر اساس آن تعداد 180 انشاهای فراگیران زبان انگلیسی درسه نوع نوشتاری(انشا توصیفی، انشا توضیحی ، انشا استدلالی) مورد بررسی قرار گرفته است. ابزارهای پیوستگی که مورد بررسی قرار گرفته اندعبارتند از : واژگانی، ارجاعی، ربطی، جایگزینی و حذفی. بعد ازانجام محاسبات و تحلیل داده ها، محقق به این نتیجه رسیده است که بطور کلی باافزایش تعداد ابزارهای پیوستگی ، نمرات داده شده به انشاهای فراگیران زبان انگلیسی فوق الذکرافزایش می یابد. واژگان کلیدی: ابزارهای پیوستگی (واژگانی، ارجاعی، ربطی، جایگزینی و حذفی) ، انشا توصیفی، انشا توضیحی ، انشااستدلالی، واژگانی،

تحقیق حاضر تلاشی است برای مقایسه راهکارهای ادب درکنش گفتار درخواست که میان دو گروه فارسی زبان و انگلیسی زبان انجام گرفته است. بررسی تاثیرات جنسیت بر بکارگیری راهکارهای ادب متفاوت، از اهداف دیگر این تحقیق می باشد. شرکت کنندگان در این تحقیق 87 دانشجو بودند که به دو گروه فارسی زبان و انگلیسی زبان تقسیم شدند. علاوه بر این، هر کدام از این گروها شامل دو زیر گروه مونث و مذکر بودند. برای جمع آوری داده ها ، پرسشنامه ای بر اساس تحقیقات گذشته تهیه گردید که شامل 12 موقعیت متفاوت بود. هر کدام از این موقعیت ها شامل توضیح درباره یک موقعیت خاص بود. از شرکت کنندگان خواسته شد که پس از خواندن هر کدام از موقعیت ها ، خود را در آن تصور کرده و نحوی درخواست خویش از مخاطب را بنویسند و سپس میزان دشواری درخواست را علامت بزنند. آنها ابتدا مخاطب را هم جنس و سپس از جنس مخالف در نظر می گرفتند. پس از انجام نمونه آزمایشی و ایجاد تغییرات لازم ، نسخه نهایی پرسشنامه تهیه شد. همچنین برای گرد آوری داده ها از دانشجویان آنگلیسی زبان، نسخه انگلیسی پرسشنامه فراهم گردید. برای رد یا قبول فرضیه ها از آزمون مربع خی استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق، تفاوت معنی داری را میان دو گروه فارسی زبان و انگلیسی زبان در استفاده از راهکارهای ادب نشان داد. همچنین میزان دشواری و ترتیب استفاده از راهکارهای ادب در این گروهها متفاوت بود. علاوه بر این، جنسیت مخاطب در گروه فارسی زبان موثر بود اما در گروه انگلیسی زبان این تاثیر معنی دار نبود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که کنش گفتار درخواست ممکن است موجب بروز مشکلاتی در تعاملات میان گویشوران فارسی زبان و انگلیسی زبان گردد.