در این تحقیق از مطالعات کمی ساختار-خاصیت جهت مدل سازی و پیش بینی اندیس بازداری یک سری از هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (pahs) استفاده شده است. این ترکیبات به دلیل خاصیت سمی و سرطان زا بودنشان، اثرات مضری بر روی سلامت انسانها و محیط پیرامونشان دارند. به همین دلیل از دیر باز مورد توجه بسیاری از دانش مندان بوده اند. منابع مختلف انسانی و طبیعی از جمله احتراق ناقص سوخت های فسیلی و مواد آلی منجر به تولید دسته ی وسیعی از این هیدروکربن ها می شوند. اندیس بازداری(ri) پارامتری است که برای جداسازی، شناسایی کمی و کیفی بسیاری از هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای استفاده می شود. این خاصیت با روش هایی چون کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و کروماتوگرافی گازی با آشکار ساز طیف سنج جرمی قابل اندازه گیری می باشد. اندیس بازداری بازتابی از برهمکنش مولکول با فاز ساکن ستون گروماتوگرافی است. این برهمکنش وابسته به ویژه گی های ساختاری مولکول می باشد. مطالعات کمی ساختار-خاصیت (qspr) به خوبی ارتباط بین ویژه گی های ساختاری و اندیس بازداری هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای را توجیه کرده و این پارامتر را پیش بینی می کند. به همین منظور ابتدا ساختار ترکیبات با استفاده از نرم افزار hyperchem رسم شد. سپس توصیف کننده های ساختاری با استفاده از نرم افزار dragon محاسبه شدند. سرانجام با استفاده از مقادیر عددی توصیف کننده ها و اندیس بازداری 83 هیدروکربن آروماتیک چند حلقه ای، ابتدا با رگرسیون خطی (mlr) مدل خطی ساخته شد. سپس با استفاده از شبکه ی عصبی مصنوعی (ann) اندیس بازداری برای ترکیبات pah پیش بینی شد. نتایج، برتری مدل غیر خطی را در پیش بینی اندیس بازداری نشان دادند.

در این پایان نامه یک روش ساده و حساس میکرو استخراج مستقیم با قطره معلق در محلول برای پیش تغلیظ مس (ii) با اسپکترومتری جذب اتمی شعله ارائه شده است. روش تجزیه ای بر اساس تشکیل کمپلکس مس (ii) با لیگاند 1- فنیل- 1،2- پروپان دی ان- 2- اکسیم تیو سمی کاربازون می باشد که پس از استخراج کمپلکس تشکیل شده با اکتانول غلظت مس در قطره حلال به روش اسپکترومتری جذب اتمی تعیین مقدار می گردد. تاثیر پارامترهایی مانند ph، غلظت لیگاند، نوع بافر، نوع و حجم حلال آلی، حجم فاز آبی، زمان استخراج، سرعت هم زدن محلول نمونه، دما و قدرت یونی بررسی شده است. همچنین تاثیر یون های مزاحم بررسی شده است. تحت شرایط بهینه شیمیایی و دستگاهی دامنه خطی منحنی کالیبراسیون در گسترده 26/0-0050/0 میلی گرم بر لیتر، حد تشخیص 8/2 میکرو گرم بر لیتر و فاکتور پیش تغلیظ 6/25 بدست آمده است. انحراف استاندارد نسبی برای شش اندازه گیری تکراری با غلظت های 015/0، 030/0 و 22/0 میلی گرم بر لیتر به ترتیب 45/6%، 45/3% و 74/3% بدست آمده است. این روش برای اندازه گیری مس در نمونه های سنتزی با موفقیت بکار برده شده است.

در این پایان نامه یک روش ساده و حساس برای پیش تغلیظ بر-خط و اندازه گیری مقادیر بسیار کم سرب (ii) با استفاده از روش تزریق در جریان پیوسته کوپل شده با اسپکترومتری جذب اتمی شعله ارائه شده است. ستون پر شده با پلی استیرن کلرومتیله اصلاح شده باn,n - بیس (نفتیلیدین ایمینو) دی اتیلن تری آمین (ps-napdien) برای پیش تغلیظ بر- خط سرب (ii) مورد استفاده قرار گرفت. شویش سرب بازداری شده در ستون بوسیله هیدروکلریک اسید 0/2 مولار صورت گرفت. به منظور بررسی پیش تغلیظ کمی و اندازه گیری سرب (ii) متغیرهای شیمیایی و دستگاهی موثر در سیستم طراحی شده بهینه سازی شدند. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون در ناحیه غلظتی 2/0- 008/0 میکروگرم بر میلی لیتر خطی است. مقدار حد تشخیص برای پیش تغلیظ 10 میلی لیتر از نمونه، 005/0 میکروگرم برمیلی لیتر به دست آمد. فاکتور پیش تغلیظ روش در حجم پیش تغلیظ 10 میلی لیتر، 22 می باشد. انحراف استاندارد نسبی برای 6 اندازه گیری تکراری سرب (ii) در سطح غلظتی02/0، 10/0 و 20/0 میکروگرم بر میلی لیتر، به ترتیب، 8/4 % ، 0/2 % و 3/6 % است. تأثیر سایر گونه های مزاحم موجود در بیشتر نمونه های حقیقی مورد بررسی قرار گرفت. صحت روش پیشنهاد شده بوسیله آنالیزنمونه های حقیقی مختلف مورد بررسی قرار گرفت.

امروزه ارتباط کمّی ساختار - خاصیت (qspr) برای مطالعه ی وابستگی خواص مختلف فیزیکوشیمیایی ترکیبات با ساختار مولکولی استفاده شده است. در بخش اول این پروژه، از رگرسیون خطی چندگانه (mlr) به عنوان یک روش خطی و از شبکه ی عصبی مصنوعی (ann) به عنوان روشی غیر خطی برای پیش بینی ثابت هنری 333 ترکیب آلی استفاده گردید. سری داده-ها به سری های آموزش (263 ترکیب)، آزمون (40 ترکیب) و ارزیابی بیرونی (30 ترکیب) تقسیم شدند. یک شبکه ی عصبی پیشخور سه لایه پس انتشار خطا با استفاده از چهار توصیف کننده ی مولکولی بدست آمده در مدل mlr، ایجاد گردید. مشخصات آماری بدست آمده به وسیله ی مدل خطی چندگانه (942/0=r2 ، 109/0=mse برای سری آزمون) توانایی پیش بینی آنرا نشان داد، درحالی که توانایی پیش بینی ann تا اندازه ای بهتر می باشد (982/0=r2 ، 039/0=mse برای سری آزمون). در بخش دوم این پروژه، روش های الگوریتم ژنتیک بر اساس رگرسیون خطی چندگانه (ga-mlr) و الگوریتم ژنتیک بر اساس شبکه ی عصبی مصنوعی (ga-ann) برای ایجاد مدل-های qspr میان توصیف کننده ها و ضریب شکست 144پلیمر استفاده شدند. توصیف کننده -هایmor15e ، r2e،r2p و j3d به وسیله ی الگوریتم ژنتیک برای تشکیل مدل های خطی و غیر خطی به منظور پیش بینی ضریب شکست انتخاب شدند. مجذور میانگین مربعات خطای سری های آموزش، آزمون و ارزیابی برای مدل ann به ترتیب، 018/0، 023/0، 018/0 و همچنین ضرایب تعیین (r2)، 929/0، 881/0 و 931/0 هستند.

در این پایان نامه یک روش ساده، حساس و سریع برای پیش تغلیظ و جداسازی مقادیر بسیار کم کروم(iii) و کروم (vi) و اندازه گیری بر-خط این دو گونه با استفاده از روش تزریق در جریان پیوسته و کوپل شده با اسپکترومتری جذب اتمی شعله ارائه شده است. ستون پر شده با پلی استیرن کلرومتیله اصلاح شده با n,n- بیس (نفتیلیدین ایمینو) دی اتیلن تری آمین (ps-napdien) برای پیش تغلیظ بر- خط کروم(iii) و کروم (vi) در نمونه هایی با محیط بافری (7/6=ph)، مورد استفاده قرار گرفت. شویش کروم(iii) بازداری شده در ستون بوسیله هیدروکلریک اسید 5/1 مولار و شویش کروم (vi) بازداری شده در ستون بوسیله دو شویش متوالی با مخلوط 5/2 مولار آمونیوم نیترات و 1 مولار از آمونیاک صورت گرفت. به منظور بررسی پیش تغلیظ کمی و اندازه گیری کروم(iii) و کروم (vi) متغیرهای شیمیایی و دستگاهی موثر در سیستم طراحی شده بهینه سازی شدند. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون در ناحیه غلظتی 0/60-0/5 میکروگرم بر لیتر برای کروم(iii) و در ناحیه غلظتی 0/180-0/10 میکروگرم بر لیتر برای کروم (vi) خطی است. مقدار حد تشخیص برای کروم(iii) و کروم (vi) در پیش تغلیظ 10 میلی لیتر از نمونه به ترتیب برابر 6/0 و 5/2 میکروگرم بر لیتر به دست آمده اند. فاکتور پیش تغلیظ روش در حجم پیش تغلیظ 10 میلی لیتر، به ترتیب 70 و 30 می باشد. انحراف استاندارد نسبی برای 6 اندازه گیری تکراری در محلول های حاوی مخلوط کروم(iii) و کروم (vi) برای کروم(iii) در سطح غلظتی 0/10، 0/20 و 0/40 میکروگرم بر لیتر، به ترتیب، 9/3 % ، 2/45 % و 55/2 % و برای کروم (vi) در سطح غلظتی 0/20، 0/40 و 0/100 میکروگرم بر لیتر، به ترتیب برابر 1/4 % ، 2/2 % و 8/0 % است. تأثیر سایر گونه های مزاحم موجود در بیشتر نمونه های حقیقی مورد بررسی قرار گرفت. صحت روش پیشنهاد شده بوسیله آنالیز نمونه های آبی مختلف مورد بررسی قرار گرفت.

در این پروژه یک روش اسپکتروفتومتری سریع، ساده و گزینش پذیر برای اندازه‏گیری هیدرازین و فنیل هیدرازین پیشنهاد شده است. روش بر اساس واکنش هیدرازین و فنیل هیدرازین باید تولید شده ناشی از یدید و پریدات بوده که ید باقی مانده با متیلن گرین واکنش داده و آن را بی رنگ می‏کند. در این روش اختلاف جذب نمونه و شاهد در طول موج 613 نانومتر به عنوان سیگنال تجزیه‏ای انتخاب شد. تحت شرایط بهینه منحنی کالیبراسیون در گستره 35/0-030/0 میکروگرم بر میلی لیتر هیدرازین و در گستره 1/1-10/0 میکروگرم بر میلی لیتر فنیل هیدرازین خطی است. حد تشخیص روش در اندازه‏گیری هیدرازین برابر 0279/0 میکروگرم بر میلی لیتر و در اندازه‏گیری فنیل هیدرازین برابر 0914/0 میکروگرم بر میلی لیتر به دست آمد. انحراف استاندارد روش برای 6 اندازه‏گیری تکراری غلظت‏های 050/0، 090/0، 10/0 و 350/0 میکروگرم بر میلی لیتر هیدرازین به ترتیب 5/12%، 1/7%، 3/6% و 5/3% و برای 6 اندازه‏گیری تکراری غلظت‏های 200/0، 700/0 و 900/0 میکروگرم بر میلی لیتر فنیل هیدرازین به ترتیب %94/9، %67/2 و %13/4 به دست آمد. قابلیت روش در آنالیز نمونه‏های آبی با اندازه‏گیری هیدرازین و فنیل هیدرازین ارزیابی شده است

هدف از کار تحقیقی حاضر طراحی و ساخت یک حسگر نوری جدید برای اندازه گیری یون پالادیوم (ii) می باشد. برای ساخت این حسگر، واکنشگر 1- (2- تیازولیل آزو) -2- نفتول روی فیلم پلیمری تری استات سلولز تثبیت گردید. پالادیوم (ii) با لیگاند تثبیت شده روی سطح فیلم در محیط اسیدی 2-10×0/1 مولار هیدروکلریک اسید، کمپلکس تشکیل می دهد و میزان جذب در طول موج 660 نانومتر افزایش یافته که این افزایش با غلظت یون پالادیوم (ii) متناسب است. رابطه بین اختلاف جذب و غلظت پالادیوم (ii) در محدوده ی غلظتی4-10×6/2 -6-10×7/4 مولار خطی است. حد تشخیص روش برابر با 6- 10 ×26/3 مولار ( معادل 35/0 میلی گرم بر لیتر ) با زمان پاسخ 10 دقیقه است. این حسگر با قرار گرفتن داخل محلول اتیلن دی آمین به مدت 4 ثانیه و سپس قرار گرفتن در داخل محلول tan با غلظت 3- 10 ×0/1 مولار به مدت 5 ثانیه تا 15 مرتبه قابل بازیابی است. انحراف استاندارد نسبی برای 5 اندازه گیری تکراری غلظت های 6-10×5/7 ، 5-10×5/8 و 4-10×2/2 مولار پالادیوم (ii)، به ترتیب %3/7، %4/8 و %2/5 بدست آمد. این حسگر تکرار پذیری و تکثیر پذیری مناسبی را نشان داده و زمان عمر آن 6 هفته می باشد. حسگر ارائه شده از گزینش پذیری خوبی برخوردار است و اکثر آنیونها و کاتیونها در اندازه گیری پالادیوم مزاحمت ندارند. همچنین حسگر ارائه شده، برای اندازه گیری پالادیم (ii) در نمونه های آلیاژی سنتزی و آب شهر با موفقیت به کار برده شد.

در بخش اول این تحقیق، ارتباط کمی ساختار – فعالیت (qsar) 56 ترکیب بازدارنده cdk2 با استفاده از دو روش خطی (رگرسیون خطی چندگانه؛ mlr) و غیر خطی (شبکه عصبی مصنوعی؛ ann) مدل سازی شد. بازدارنده های cdk2 (کیناز وابسته به حلقه) ترکیباتی هستند که نقش اساسی در تنظیمات سلولی داشته و از تکثیر اضافی سلول ها توسط cdk2 که دچار فعالیت بیش ازحد شده و منجر به سرطان می شوند جلوگیری می کنند. توانایی پیش بینی مدل ها با استفاده از سری ارزیابی، سری تست، روش رد مرحله ای تک تک و y- تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت و خطای مجذور میانگین (mse) برای سری تست به روش غیرخطی و خطی به ترتیب 063/0 و 069/0 می باشد. نتایج حاصله نشان دهنده ی قدرت پیش بینی بهتر مدل غیر خطی می باشد. در بخش دوم، ارتباط کمی ساختار – ویژگی (qspr) مربوط به شاخص بازداری 196 ترکیب مونومتیل آلکان با استفاده از دو روش غیر خطی (شبکه عصبی مصنوعی؛ ann) و خطی (رگرسیون خطی چندگانه؛ mlr) مدل سازی شد. توانایی پیش بینی مدل ها با استفاده از سری ارزیابی، سری تست، روش رد مرحله ای تک تک و y- تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت و خطای مجذور میانگین (mse) برای سری تست به روش غیرخطی و خطی به ترتیب 21/4 و 96/28 می باشد.

روغنهای ضروری گیاهی و ترکیبات مرتبط، کاربرد گسترده ای در طب سنتی، صنایع غذایی، صنایع عطرسازی و داروسازی دارند. در این تحقیق، مطالعات ارتباط کمّی ساختار - ویژگی بر روی شاخص بازداری 77 و 119 روغن ضروری به ترتیب در بخش های سوم و چهارم انجام پذیرفت. رگرسیون مرحله ای خطی برای انتخاب توصیف کننده ها به کار گرفته شد. برای مدلسازی اندیس بازداری این ترکیبات از روش رگرسیون خطی چندگانه (mlr) به عنوان روش خطی و همچنین شبکه عصبی مصنوعی (ann) به عنوان روش غیر خطی استفاده شد. برای بررسی اعتبار این مدلها علاوه بر به کارگیری سری تست، از روشهای دیگری همانند حذف مرحله ای تک تک داده ها و y-تصادفی استفاده گردید. هر دو روش خطی و غیرخطی توانایی پیش‎بینی خوبی دارند، اما با توجه به نتایج حاصله، مدل ann دارای قدرت پیش بینی بیشتری در هر دو مورد بوده است. در قسمت اول این تحقیق، ضرایب همبستگی سری تست توسط مدل‎های mlr و ann به ترتیب 975/0 و 982/0 و در قسمت دوم آن، ضرایب همبستگی سری تست مدل‎های mlr و ann به ترتیب 941/0 و 956/0 بودند.

در این پروژه، مطالعات ارتباط کمی ساختار- فعالیت ((qsar بر روی ثابت بازداری (ki) 77 ترکیب دارویی از مشتقات پایپرازینیل گلوتامات پیریدین که به عنوان ترکیبات ضد لخته شدن خون عمل می کنند، انجام شد. برای انتخاب مهمترین توصیف کننده ها رگرسیون خطی مرحله ای مورد استفاده قرار گرفت، سپس توصیف کننده های مهم به عنوان ورودی برای ایجاد مدل های qsar با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه (mlr)و شبکه عصبی مصنوعی (ann)، به کار گرفته شد. اعتبار این مدل ها توسط سری تست و تکنیک های حذف مرحله ای تک تک ((loo و y– تصادفی بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب تعیین برای پیش بینی ثابت بازداری ترکیبات سری تست با مدل mlr و ann به ترتیب 9458/0 و 9661/0 است. در بخش دوم این تحقیق، روش های mlr و ann برای مدل سازی و پیش بینی فعالیت ضد hiv یکسری ترکیبات از مشتقات 5،6-دی هیدروکسی پیریمیدین -4- کربوکسامید، استفاده شد. ارزیابی تقاطعی بر روی سری آموزش برای انتخاب بهترین مدل mlr و ann به کار گرفته شد. ضریب تعیین به دست آمده برای سری تست توسط روش های mlr و ann به ترتیب 9836/0 و 9837/0 بودند. نتایج به دست آمده توانایی پیش بینی مناسب مدل های پیشنهادی را نشان می دهد.

در این پایان نامه، یک روش ساده، حساس و سریع میکرواستخراج مایع-مایع پخشی برای پیش تغلیظ یونهای نقره (i) قبل از اندازه گیری توسط طیف سنجی جذب اتمی شعله ای ارائه شده است. در این روش، ابتدا یون نقره (i) با لیگاند 1- فنیل-2،1-پروپان دیون-2- اکسیم تیوسمی کاربازون (ppdot) کمپلکس تشکیل داده و سپس این کمپلکس بعد از تزریق مخلوط حلالهای استخراج و پخش کننده با نسبت حجمی بهینه به محلول نمونه آبی، به داخل قطرات حلال استخراج، استخراج شد. بعد از سانتریفیوژ کردن، فاز آلی حاوی یون نقره ته نشین شد و پس از جداسازی، فاز آلی رقیق و مقدار نقره توسط طیف سنجی جذب اتمی تعیین مقدار گردید. در این روش، از کلروفرم و متانول به ترتیب به عنوان حلال استخراج و حلال پخش کننده استفاده شد. تاثیر متغیرهایی مانند ph، نوع و حجم بافر، نوع و حجم حلال استخراج، نوع و حجم حلال پخش کننده، غلظت لیگاند، حجم نمونه آبی، زمان استخراج، زمان سانتریفیوژ و قدرت یونی بررسی و بهینه شدند. همچنین تاثیر یونهای مزاحم، مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، دامنه خطی منحنی درجه بندی در محدوده 0.12-0.0060 میلی گرم بر لیتر، حد تشخیص 0.61 میکروگرم بر لیتر و فاکتور پیش تغلیظ 35.5 به دست آمده است. انحراف استاندارد نسبی برای 6 اندازه گیری تکراری با غلظتهای 0.0080، 0.0200 و 0.1000 میلی گرم بر لیتر یون نقره (i) به ترتیب 2.53، 1.48 و 2.49 درصد حاصل شده است. این روش به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری نقره در نمونه های حقیقی به کار برده شده است.

در این پایان نامه یک روش ساده و حساس میکرواستخراج مایع- مایع پخشی برای پیش تغلیظ کبالت (??) قبل از اندازه گیری آن با اسپکترومتری جذب اتمی شعله ای ارائه شده است. روش تجزیه ای بر اساس تشکیل کمپلکس کبالت (??) با لیگاند هیدروکسی نفتول بلو (hnb) می باشد که پس از استخراج کمپلکس تشکیل شده با کربن تتراکلرید به عنوان حلال استخراج و اتانول به عنوان حلال پخش کننده، غلظت کبالت در قطره حلال به روش اسپکترومتری جذب اتمی تعیین مقدار می گردد. تاثیر پارامترهایی مانند ph، نوع و حجم بافر، نوع و حجم حلال استخراج کننده، نوع وحجم حلال پخش کننده، نوع و حجم حلال رقیق کننده، حجم فازآبی، غلظت لیگاند، قدرت یونی، زمان استخراج و سرعت سانتریفوژ بررسی شده است. همچنین تاثیر یونهای مزاحم بر کارایی روش مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، دامنه خطی منحنی کالیبراسیون در گسترده 1/ 0- 002/0 میلی گرم برلیتر، حد تشخیص 149/0 میکروگرم بر لیتر و فاکتور پیش تغلیظ 2/44 بدست آمد. انحراف استاندارد نسبی برای شش اندازه گیری تکراری با غلظت های 02/0، 03/0 و 04/0 به ترتیب 95/4%، 45/3% و 87/4% بدست آمده است. این روش برای اندازه گیری کبالت در نمونه های حقیقی و سنتزی با موفقیت بکار برده شده است.

در این پایان‎ نامه یک روش ساده و حساس برای استخراج فاز جامد بر- خط و اندازه‎گیری مقادیر بسیار کم مس (ii) با استفاده از روش تزریق در جریان کوپل شده با اسپکترومتری جذب اتمی شعله ارائه شده است. در این روش پلی‎وینیل‎کلرید اصلاح شده با لیگاند 3-(?2- تیازولیل‎آزو)-2،6- دی‎آمینو‎پیریدین (tadap) در 0/5ph= به منظور بازداری بر- خط مس (ii) مورد استفاده قرار گرفت. مس بازداری شده در ستون بوسیله هیدروکلریک اسید 0/1 مولار شسته شد و مستقیما وارد مه‎پاش شد. به منظور بررسی پیش‎تغلیظ کمی و اندازه‎گیری مس (ii) متغیرهای شیمیایی و دستگاهی موثر در سیستم طراحی شده بهینه سازی شدند. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون در ناحیه غلظتی 100-1 میکرو‎گرم بر لیتر خطی است. مقدار حدتشخیص و فاکتور پیش‎تغلیظ برای حجم 0/10 میلی‎لیتر از نمونه (زمان پیش‎تغلیظ 200 ثانیه)، به ترتیب 33/0 میکروگرم بر لیتر و 60 به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی برای 6 اندازه‎گیری تکراری مس (ii) در سطح غلظتی 0020/0، 020/0، 050/0 و 10/0 میلی گرم بر لیتر، به ترتیب 0/5%، 0/2%، 2/1% و 0/1% است. تاثیر سایر گونه‎های مزاحم موجود در بیشتر نمونه‎های حقیقی مورد بررسی قرار گرفت. صحت روش پیشنهاد شده بوسیله آنالیز نمونه‎های حقیقی مختلف مورد بررسی قرارگرفت.

در این پایان نامه یک روش ساده و قابل اعتماد برای استخراج گزینشی و سریع مقادیر بسیار کم یون های پالادیم(ii)، بوسیله پیش تغلیظ با روش میکرواستخراج مایع-مایع پخشی (dllme) و اندازه گیری توسط طیف سنجی جذب اتمی شعله ای (faas) ارائه شده است. در روش ارائه شده از لیگاند 2-مرکاپتوبنزایمیدازول (mbi) به عنوان عامل کی لیت دهنده، که قادر به تشکیل کمپلکس هیدروفوب با یون های پالادیم(ii) است، استفاده شده است. همچنین از استون و کلروفرم به ترتیب به عنوان حلال پخش کننده و استخراج کننده استفاده شده است. تاثیر متغیرهایی مانند ph، نوع و حجم بافر، نوع و حجم حلال استخراج کننده، نوع و حجم حلال پخش کننده، غلظت لیگاند، زمان استخراج، زمان سانتریفیوژ و قدرت یونی بررسی و بهینه شدند. همچنین تاثیر یون های مزاحم، بررسی شد. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون در محدوده 1100-15 میکرو گرم بر لیتر، حد تشخیص 8 میکرو گرم بر لیتر و فاکتور پیش تغلیظ 7/20 به دست آمده است. مقادیر انحراف استاندارد نسبی برای 6 اندازه گیری تکراری در غلظت های 020/0، 050/0، 20/0، 50/0 و 90/0 میلی گرم بر لیتر به ترتیب برابر با 8/4، 9/2، 91/0، 42/0 و 26/0 درصد بدست آمده است. این روش به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری یون های پالادیم(ii) در نمونه های آب، خاک و مواد غذایی به کار برده شده است.

در این پروژه یک روش تزریق در جریان پیوسته برای اندازه گیری تیواوره در آب و نمونه های آبی ارائه شده است. این روش بر اساس اثر بازداری تیواوره بر واکنش متاکرزول پرپل و پتاسیم برومات که توسط یون برمید کاتالیز می شود بوده و زمان القائی متناسب با غلظت تیواوره است. واکنش به طریق اسپکتروفتومتری با اندازه گیری افزایش جذب متاکرزول پرپل در طول موج 525 نانومتر دنبال شد. اثر متغیرهای مهم شیمیایی و دستگاهی بر حساسیت روش مطالعه و به روش تک عاملی و سادکی بهینه شدند. در شرایط بهینه منحنی کالیبراسیون در ناحیه غلظتی 100/0 تا 0/13 میکروگرم بر میلی لیتر خطی بوده و حد تشخیص روش نیز 031/0 میکروگرم بر میلی لیتر است. انحراف استاندارد نسبی برای 6 بار اندازه گیری تکراری در غلظت های 500/0، 00/5 و 0/12 میکروگرم بر میلی لیتر تیواوره به ترتیب 08/4، 82/1 و 24/1 درصد می باشد. این روش برای اندازه-گیری تیواوره در نمونه های آب، آب پرتقال و پوست پرتقال با موفقیت به کار گرفته شد

در بخش اول این پروژه، مطالعات کمی ساختار- فعالیت (qsar) بر روی اثر بازداری (pic50) 40 ترکیب دارویی از مشتقات فنیل آلکیل آمین که به عنوان ترکیبات ضد روان پریشی عمل می کنند، انجام شد. برای انتخاب مهمترین توصیف گرها از روش انتخاب متغیر مرحله ای و الگوریتم ژنتیک استفاده شد. همچنین برای ایجاد مدل جهت پیش بینی اثر بازداری روش رگرسیون خطی چند گانه (mlr) به عنوان یک روش خطی، شبکه عصبی مصنوعی (ann) به عنوان یک روش غیر خطی به کار برده شد. اعتبار این مدل ها توسط سری تست و تکنیک های حذف مرحله ای تک تک (loo) و -yتصادفی بررسی شد. نتایج نشان داد که ضریب تعیین("r" ^"2" ) برای پیش بینی ثابت بازداری ترکیبات سری تست با مدل های sr-mlr، sr-annو ga-ann به ترتیب برابر 918/0 ، 951/0 و 835/0 است. در بخش دوم این پروژه برای انتخاب مهمترین توصیف گرها از روش انتخاب متغیر مرحله ای و الگوریتم ژنتیک برای مطالعه ارتباط کمی ساختار- خاصیت (qspr) شاخص بازداری(ri) بعضی از ترکیبات آلی استفاده شد. همچنین برای ایجاد مدل جهت تعیین شاخص بازداری، روش رگرسیون خطی چند گانه (mlr) به عنوان یک روش خطی و شبکه عصبی مصنوعی (ann) به عنوان یک روش غیر خطی به کار برده شد. مدل های بدست آمده به وسیله تکنیک توقف زود هنگام توسط سری تست و تکنیک های حذف مرحله ای گروهی (lgo) و -yتصادفی اعتبار سنجی شدند، به طوری که مدل های بدست آمده توسط مدل های sr-mlr، sr-ann و ga-ann برای پیش بینی زمان بازداری ترکیبات سری تست که در مراحل ایجاد مدل شرکت نداشتند، به کار برده شد. ضرایب تعیین("r" ^"2" ) برای آن دسته از ترکیبات به ترتیب برابر با 959/0 ، 999/0 و999/0 بدست آمد. کلمات کلیدی= ارتباط کمی ساختار-فعالیت، ارتباط کمی ساختار- خاصیت، اثر بازداری، شاخص بازداری، رگرسیون خطی چند گانه، شبکه عصبی مصنوعی، الگوریتم ژنتیک

در این پایان نامه یک روش ساده و حساس میکرواستخراج مایع- مایع پخشی برای پیش تغلیظ مس (??)، قبل از اندازه گیری آن با اسپکترومتری جذب اتمی شعله‏ای ارائه شده است. روش تجزیه‏ای بر اساس تشکیل کمپلکس مس (ii) با لیگاند n- سالیسیلیدین آنیلین می‏باشد که پس از استخراج کمپلکس تشکیل شده با کربن تتراکلرید به عنوان حلال استخراج کننده و اتانول به عنوان حلال پخش کننده، غلظت مس در قطره حلال آلی، به روش اسپکترومتری جذب اتمی شعله‏ای تعیین مقدار ‏گردید. تاثیر پارامترهایی مانند ph، نوع و حجم بافر، نوع و حجم حلال استخراج کننده، نوع و حجم حلال پخش کننده، نوع حلال رقیق کننده، حجم فاز آبی، غلظت عامل کی‏لیت‏کننده، قدرت یونی، زمان استخراج و زمان سانتریفیوژ بررسی شد. همچنین تاثیر یون های مزاحم بر کارایی روش مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، دامنه خطی منحنی درجه بندی پیش تغلیظ در گسترده 0/130- 0/3 میکروگرم بر لیتر، حد تشخیص 50/0 میکروگرم برلیتر و فاکتور پیش تغلیظ 2/43 بدست آمد. انحراف استاندارد نسبی برای شش اندازه گیری تکراری با غلظت های 020/0، 050/0 و070/0 به ترتیب 54/2%، 38/1% و 14/1% بدست آمد. این روش برای اندازه گیری مس در نمونه های حقیقی و سنتزی با موفقیت به کار برده شد.

هدف اصلی از کار حاضر گسترش روش رابطه ی کمّی ساختار- خاصیت (qspr) با استفاده از شبکه ی عصبی مصنوعی برای پیش بینی هدایت گرمایی آلکان های خطی در محدوده ی وسیعی از دما و فشار است. مدل سازی برای پیش بینی این خاصیت با استفاده از سه روش انتخاب توصیفگر شامل رگرسیون خطی چندگانه مرحله ای(mlr)، اتحاد جداسازی داده و انتخاب خاصیت(cdfs) و الگوریتم ژنتیک(ga) انجام گرفت. سپس توصیفگرهای انتخابی هر روش به عنوان ورودی شبکه ی عصبی مصنوعی سه لایه مورد استفاده قرار گرفتند. با استفاده از روش مولفه های اساسی سری داده ها به سه دسته آموزش(798نقطه داده)، ارزیابی (201نقطه داده) و سری تست(216 نقطه داده )دسته بندی شدند. بعد از آموزش و بهینه سازی پارامترهای شبکه (شامل وزن ها و بایاس ها)، مدل های بهینه شده برای ارزیابی داده های سری تست به کار گرفته شدند. میانگین مربعات خطای بدست آمده از سه روش mlr-ann، cdfs-ann و ga-annبرای سری تست به ترتیب مقادیر 1757/1، 0411/1 و 1079/1 است. نتایج نشان می دهند که هر سه مدل غیر خطی طراحی شده برای پیش بینی هدایت گرمایی آلکان های خطی نتایج خوبی ارائه می کنند اما مدل بهینه شده با روش cdfs-ann تا حدی نتایج بهتری دارد.

در قسمت اول این تحقیق، مطالعات ارتباط کمی ساختار- فعالیت (qsar)، برای مدل سازی و پیش بینی فعالیت ضد اختلال خواب یکسری از ترکیبات دی هیدرو کینولین توسعه یافت. روش های رگرسیون مرحله ای (sr) و الگوریتم ژنتیک(ga) برای انتخاب توصیف کننده های مناسب استفاده شدند. توصیف کننده های انتخاب شده توسط این دو روش برای مدل سازی و پیش بینی فعالیت ضد اختلال خواب این ترکیبات وارد شبکه عصبی مصنوعی (ann) شدند. به منظور ارزیابی مدل های بدست آمده از روش های مختلفی مانند به کارگیری سری تست، رد مرحله ای تک-تک داده ها و y- تصادفی استفاده گردید. نتایج به دست آمده بیانگر توانایی پیش بینی مناسب هر دو روش sr-ann و ga-ann می باشد. ضرایب تعیین سری تست با روش های sr-ann و ga-ann به ترتیب 9042/0 و 8402/0 بدست آمد. در قسمت دوم این تحقیق، مدل سازی qsar برای 42 ترکیب از مشتقات پیریدوپیریدازین به عنوان بازدارنده های p38 map کیناز پیشنهاد شد. توصیف کننده های وارد شده بمنظور مدل-سازی شبکه ی عصبی مصنوعی (ann)، توسط دو روش رگرسیون مرحله ای و الگوریتم ژنتیک انتخاب شدند. ضرایب تعیین سری تست با روش های sr-ann و ga-ann به ترتیب 8607/0 و 8027/0 بدست آمد.

در قسمت اول این تحقیق، مطالعات ارتباط کمی ساختار- خاصیت (qspr) بر روی شاخص بازداری 60 ترکیب آلی فرار (vocs) انجام گرفت. دو روش برازش مرحله ای (sr) و الگوریتم ژنتیک (ga) برای انتخاب توصیف کننده های مناسب استفاده شد. توصیف کننده های انتخاب شده از این دو روش برای مدل سازی و پیش بینی شاخص بازداری این ترکیبات وارد شبکه عصبی مصنوعی (ann) شدند. به منظور بررسی اعتبار این مدل ها از روش های مختلفی مانند به کارگیری سری تست، رد مرحله ای تک تک داده ها و y- تصادفی استفاده گردید. نتایج به دست آمده بیانگر توانایی خوب هر دو روش sr-ann و ga-ann برای پیش بینی شاخص بازداری می باشد. ضرایب تعیین سری تست با روش های sr-ann و ga-ann به ترتیب 995/0 و 992/0 بود. در قسمت دوم، مطالعات qspr بر روی شاخص بازداری تعدای از ترکیبات استرول انجام شد. همانند قسمت اول، از روش های sr و ga برای انتخاب متغیرهای مناسب استفاده شد و توصیف کننده های منتخب برای مدلسازی و پیش بینی شاخص بازداری این ترکیبات وارد شبکه عصبی مصنوعی (ann) شدند. ضرایب تعیین سری تست با روش های sr-ann و ga-ann به ترتیب 944/0 و 920/0 بود. نتایج نشان می دهد در این قسمت نیز هر دو روش از قدرت پیش بینی مناسبی برخوردار بودند.

ترکیبات گوگرددار و هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای به عنوان دو گروه آلوده کننده ی پایدار شناخته می شوند. علاوه بر این، این ترکیبات سرطان زا هستند. تکنیک های تجزیه ای مختلفی مانند کروماتوگرافی گازی برای جداسازی و شناسایی این ترکیبات وجود دارد که اندیس های بازداری را با استانداردها مقایسه می کنند. بنابراین اندیس بازداری یک حل شونده، یک پارامتر مهم می باشد که می تواند برای شناسایی ترکیبات گوگرددار و هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای به کار رود. اما از طرف دیگر، این روش ها زمان و هزینه ی زیادی صرف می کنند. از این رو، برای غلبه بر این مشکلات، می توان از روش های کمومتریکس برای پیش بینی اندیس بازداری این ترکیبات استفاده نمود. در بخش اول این پایان نامه، روش جدید جنگل های تصادفی (rf) برای پیش بینی اندیس بازداری یک گروه از ترکیبات گوگرددار به کار گرفته شد. هم چنین عملکرد مدل rf با مدل های شبکه عصبی مصنوعی (ann) و رگرسیون خطی چندگانه (mlr) مقایسه گردید. نتایج این مقایسه نشان داد که جنگل های تصادفی دارای برتری نسبی نسبت به شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطی چندگانه برای پیش بینی این ترکیبات می باشد. در بخش دوم، مانند بخش اول، این مدل ها برای پیش بینی اندیس بازداری بعضی از ترکیبات آروماتیک چندحلقه ای به کار گرفته شدند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که روش جنگل های تصادفی، اندیس بازداری این ترکیبات را بهتر از سایر روش ها پیش بینی نموده است.

هدف اصلی این تحقیق، ایجاد مدل ارتباط کمی ساختار-خاصیت (qspr) برای پیش بینی ضریب انبساط‎پذیری هم فشار ترکیبات آلی است. شمار زیادی توصیف‎گر توسط نرم افزار دراگون محاسبه شدند و بهترین توصیف گرها از میان این توصیف گرهای محاسبه شده، با روش اتحاد جداسازی داده و انتخاب خاصیت (cdfs) انتخاب شد. در راهبرد cdfs داده ها چندین بار دسته‎بندی شد و هر بار با استفاده از روش رگرسیون مرحله ای sr)) انتخاب توصیف گر انجام گرفت. مدل های به دست آمده از نظر تشابه و عدم تشابه توصیف گرها مقایسه شدند. مدل نهایی مدلی است که توصیف‎گرهای آن در میان مدل های به دست آمده مشترک است. 6 توصیف گر با روش cdfs انتخاب شدند. توصیف‎گرهای انتخاب شده با روش انتخاب توصیف گر، به همراه متغیرهای تجربی دما و فشار به عنوان ورودی برای ایجاد مدل رگرسیون خطی چندگانه (mlr)، شبکه ی عصبی مصنوعی (ann) و ماشین بردار پشتیبان svm)) ارائه شدند. عملکرد هر مدل توسط سری تست ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد که ماشین بردار پشتیبان می تواند ارتباط انبساط پذیری هم فشار و توصیف‎گرهای ساختاری را به خوبی پیش بینی کند. مقدار میانگین مربعات خطا برای سری تست به دست آمد. هم‎چنین عملکرد مدل های غیرخطی با مدل رگرسیون خطی چندگانه مقایسه شد. نتایج برتری مدل غیرخطی نسبت به مدل خطی را نشان می دهد.

در این پایان نامه، یک روش ساده و حساس از میکرواستخراج فاز مایع بر اساس قطره حلال آلی جامد شده برای پیش¬تغلیظ مقادیر جزئی مس قبل از اندازه¬گیری بوسیله اسپکترومتری جذب اتمی شعله¬ای بکار برده شد. برای تشکیل کمپلکس مس از لیگاند 2- هیدروکسی استوفنون¬اکسیم استفاده گردید. در این روش، چند میکرولیتر از حلال 1- آندکانول به سطح محلول حاوی مقادیر کم کمپلکس مس افزوده گردید. پس از هم¬زدن در مدت زمان معینی، ظرف محتوی محلول نمونه در زمان کوتاهی در حمام یخ قرار داده شد. سپس 1- آندکانول منجمد جدا گردید و درون ویال فوراً ذوب و بوسیله اتانول تا حجم 300 میکرولیتر رقیق شد. مس استخراج شده در حلال 1- آندکانول سپس بوسیله اسپکترومتری جذب اتمی شعله¬ای تعیین مقدار گردید. اثر پارامترهای مختلف مانند ph، نوع و حجم بافر، غلظت لیگاند، نوع و حجم حلال استخراج کننده، حلال رقیق کننده، زمان استخراج، قدرت یونی و حجم نمونه آبی مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون خطی در محدوده 0/120- 0/3 میکروگرم بر لیتر، حد تشخیص 8/0 میکروگرم بر لیتر و فاکتور پیش¬تغلیظ 0/67 بدست آمد. انحراف استاندارد نسبی برای شش بار اندازه-گیری تکراری غلظت¬های 00/7، 0/50 و 100 میکروگرم بر لیتر از مس(ii)، به ترتیب %35/4، %01/1 و %50/0 بدست آمد. این روش برای تعیین غلظت مس در نمونه¬های حقیقی متفاوت بکار برده شد.

در این پروژه یک روش ساده، حساس و جدید سینتیکی-اسپکتروفتومتری برای اندازه¬گیری پیروکسیکام در نمونه¬های دارویی ارائه شده است. این روش براساس اثر بازداری پیروکسیکام بر اکسایش کاتالیزوری متیل رد با پریدات در حضور یون برمید است. از بی¬رنگ شدن متیل رد در طول واکنش به صورت اسپکتروفتومتری در طول موج 518 نانومتر استفاده شده است. دامنه¬ی خطی این روش 0/3-20/0 میکرو مولار و حد تشخیص آن 077/0 میکرو مولار است. انحراف استاندارد نسبی برای 5 اندازه¬گیری تکراری در غلظت¬های 40/0 و 80/0 و 0/3 میکرو مولار پیروکسیکام به ترتیب 0/5، 0/5 و 0/3 درصد می¬باشد. این روش با دقت و صحت خوبی برای تعیین مقدار پیروکسیکام در نمونه¬های دارویی به کار برده شد.

در این تحقیق مطالعه ی ارتباط کمی ساختار- خاصیت (qspr)، برای پیش بینی ضریب فعالیت در رقت بی نهایت 58 ترکیب آلی و آب در محیط مایع یونی، 1-بوتیل 1-متیل پیرولیدینیوم تری سیانو متانید [bmpyr][tcm]، در 6 دمای مختلف انجام شده است. تعداد زیادی توصیف کننده شامل 18 دسته‎ی مختلف، توسط نرم افزار dragon محاسبه شدند و سپس برای انتخاب توصیف‎کننده‎های مهم از دو روش رگرسیون مرحله ای (sr) و الگوریتم ژنتیک بر اساس آنالیز حداقل مربعات (ga-pls) استفاده گردید. تعداد 12 توصیف ‎کننده توسط روش sr و 10 توصیف کننده توسط روش ga-pls انتخاب شدند. توصیف کننده های انتخاب شده توسط این دو روش برای مدل سازی و پیش بینی ضریب فعالیت در رقت بی نهایت این ترکیبات به عنوان ورودی به شبکه ی عصبی مصنوعی (ann) و ماشین برداری پشتیبان (svm) داده شدند. عملکرد هر مدل توسط سری تست ارزیابی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان از برتری روش sr-ann نسبت به دیگر روش‎های به کار برده شده جهت پیش بینی ضریب فعالیت در رقت بی نهایت ترکیبات مورد مطالعه دارد. میانگین مربعات خطا (mse) و میانگین درصد انحراف مطلق (aad) سری تست برای روش های sr-ann، ga-ann، sr-svm و ga-svm به ترتیب برابر 0179/0، %430/2 و 0201/0، %483/3 و 0601/0 ، %135/10و 031/4 و %874/28 می‎باشد.

سرب یکی از سمی ترین آلاینده های محیط زیست به شمار می آید، این فلز، از طریق پساب های صنعتی مختلف وارد منابع آب می شود. حضور سرب در منابع آب یک مشکل مهم زیست محیطی محسوب می شود؛ بنابراین، حذف آن از پساب های صنعتی بسیار ضروری است.

در این تحقیق، یک روش ساده و حساس از میکرو استخراج فاز مایع بر اساس قطره ی جامد با کمک سورفاکتانت و امواج مافوق صوت برای پیش تغلیظ و اندازه گیری هم زمان مقادیر کم کلرودیازپوکساید و آلپرازولام به وسیله ی کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با آشکار ساز طول موج متغیر ماوراء بنفش به کار برده شد. از حلال 1-آندکانول به دلیل سمیت پایین، چگالی کم و دمای ذوب مناسب نزدیک به دمای اتاق به عنوان حلال استخراج استفاده شد. از آنجاییکه این حلال در فاز آبی غیر قابل امتزاج است، برای افزایش پراکندگی حلال استخراج و در نتیجه کارایی استخراج از سسورفکتانت ctab به عنوان امولسیفایر استفاده گردید. بعضی از پارامترهای موثربر استخراج مانند ph، نوع و حجم حلال استخراج، نوع و غلظت سورفکتانت و اثر نمک با روش طراحی آزمایش بهینه شدند. تحت شرایط بهینه، منحنی کالیبراسیون خطی برای دو داروی کلرودیازپوکساید و آلپرازولام در محدوده ی 01/0 تا 5/3 میلی گرم بر لیتر خطی بوده همچنین حد تشخیص 020/0میلی گرم بر لیتر برای کلرودیازپوکساید و 021/0 میلی گرم بر لیتر برای آلپرازولام، فاکتور پیش تغلیظ برای کلرودیازپوکساید 3/108 و برای آلپرازولام 1/102 و در نهایت انحراف استاندارد نسبی برای سه اندازه گیری تکراری در غلظت های 5/0 و 1 و 3 میلی گرم بر لیتر به ترتیب 3/3 و 2/4 و 8/4 برای کلرودیازپوکساید و 4/3 و 9/3 و 08/4 برای آلپرازولام بدست آمد. این روش برای تعیین غلظت این داروها در نمونه های حقیقی متفاوت به کار برده شد.

یک مطالعه ارتباط کمی ساختار-خاصیت بر روی شاخص های بازداری(ri) ترکیبات آلی انجام شد. استراتژی رگرسیون مرحله ای برای انتخاب توصیف کننده به کار گرفته شد. مدل سازی جهت ارتباط میان توصیف کننده های مولکولی انتخاب شده و شاخص های بازداری داده ها از طریق روش های خطی(رگرسیون خطی چندگانه؛ mlr) و غیر خطی (شبکه عصبی مصنوعی؛ ann) مورد بررسی قرار گرفته است. مدل های qspr به وسیله تکنیک توقف زود هنگام اعتبار سنجی شدند به طوری که مدل برای پیش بینی زمان بازداری ترکیبات سری بیرونی که در مراحل ایجاد مدل شرکت نداشتند، به کار برده شد. هر دوی روش های خطی و غیر خطی توانایی پیش بینی دقیقی دارند اگر چه مدل ann نتایج دقیق تری دارد. خطای مربع میانگین (mse) سری تست توسط مدل های mlr و ann به ترتیب 75/549و34/714 بودند. در بخش دوم، روش های mlr و ann برای پیش بینی زمان بازداری 126 دی فنیل اتر برومینه شده(pbde) بر روی فاز ساکن db-1 ستون کروماتوگرافی گازی به کار برده شد. خطاهای مربع میانگین سری تست به دست آمده توسطمدل های mlr و ann برای آن دسته از ترکیبات به ترتیب 0/028و 0/017بودند.

این پژوهش تحت عنوان "بررسی رابطه رضایت زناشویی با منیع کنترل در کادر ذرمانی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 77-78 انجام شد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه مولفه های رضایت از زناشویی (رضایت از دیدگاه همسر، درک و تفاهم و رضایت جنسی) با منبع کنترل افراد (شامل گرایش های سه گانه درونی (1)، اعتقاد به قدرتمند بودن دیگران (p)، و شانس (c) و تعیین سهم هر یک از این متغیرها (منبع کنترل) در پیش بینی رضایت از زناشویی در هر سه مولفه بوده است . جامعه پژوهش شامل که در درمانگران دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. حجم نمونه پژوهش 93 زن و مرد بوده است . جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه "آزمون سنجش منبع کنترل با گرایشهای (ipc) لونسون و "پرسشنامه رضایت از زناشویی راف ، نسخه فارسی که توسط محقق تحلیل عاملی شده است ، انجام گرفته است . این پرسشنامه در یک مطالعه مقدماتی بر روی 318 نفر زن و مرد از جامعه تحقیق اجرا شد که با ظاهر شدن سه عامل اصلی در آن، روایی و پایانی آن بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل یافته های، علاوه بر روشهای آمار توصیفی از تحلیل عوامل و تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام استفاده شده است . تحلیل آماری بر روی داده های پژوهش نشان داد که بین منبع کنترل درونی (1) و مولفه های رضایت زناشویی یعنی (رضایت از دیدگاه همسر، رضایت جنسی و درک و تفاهم) رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. از طرف دیگر یافته ها نشان داد که بین منبع کنترل با گرایش اعتقاد به قدرتمند بودن دیگران (ح) و رضایت زناشویی (رضایت از دیدگاه همسر، درک و تفاهم) رابطه منفی و معنادار وجود دارد. اما بین منبع کنترل اعتقاد به قدرتمند بودن دیگران و رضایت از زناشویی (رضایت جنسی) رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین یافته ها نشان داد که بین منبع کنترل با گرایش شانس (c) و ابعاد رضایت از زناشویی (رضایت از دیدگاه همسر، درک و تفاهم و رضایت جنسی) رابطه منفی وجود دارد. که در مولفه اول (رضایت از دیدگاه همسر) و متغیر مولفه دوم (درک و تفاهم) این رابطه معاندار است . اما این معناداری به حدی نیست که وارد معادله رگرسیون شود. و در مورد متغییر ملاک سوم (رضایت جنسی) با منبع کنترل با گرایش شانس (c) رابطه معناداری وجود ندارد.