استفاده از روشهای آبیاری سطحی در حال حاضر بطور وسیعی در منطقه خوزستان بدلیل سنگینی بافت خاک و شوری اراضی و همچنین تبخیر بسیار بالای منطقه، استفاده می گردد. باید راندمان کاربرد آب بالاتر رود، چرا که از یک طرف با عدم انجام آبیاری بی رویه از بالا آمدن سطح آب زیرزمینی، شور شدن اراضی و افزایش مسائل زهکشی جلوگیری و از طرف دیگر امکان استفاده از منابع اّب جهت تبدیل اراضی دیم به فاریاب فراهم می شود. این طرح به روش آماری اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار شامل 3 فاکتور اصلی سطوح آبیاری (a1:100%، a2: 80%، a3: 60% نیاز آبی) و 3 فاکتور فرعی آرایش کاشت (b1: کاشت در کف جوی، b2: کاشت در وسط پشته 75 سانتیمتری، b3: کاشت در دو طرف پشته 75 سانتیمتری بصورت زیگزاگ) انجام شد. اعمال کم آبیاری از دوره میانی رشد آغاز شد. نتایج نشان داد سطوح مختلف آبیاری در سطح 1 درصد بر ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، وزن خشک بلال، وزن خشک چوب بلال،تعداد دانه در بلال، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، کارایی بیولوژیک مصرف آب و کارایی اقتصادی مصرف آب اثر معنی دار داشته و در سطح 5 درصد بر وزن هزاردانه معنی دار شد و بر شاخص برداشت و نسبت وزن چوب بلال به وزن بلال اثر معنی دار نداشت. سطوح الگوی کاشت در سطح 1 درصد بر ارتفاع بوته، وزن خشک بلال، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، کارایی بیولوژِکی مصرف آب و کارایی اقتصادی مصرف آب اثر معنی دار داشت و بر ارتفاع بلال، وزن خشک چوب بلال، تعداد دانه در بلال، وزن هزاردانه، شاخص برداشت و نسبت وزن چوب بلال به وزن بلال اثر معنی دار مشاهده نشد. مقایسه جداگانه تاثیر آب آبیاری و الگوی کاشت نشان داد که اثر آب آبیاری بر عملکرد و اجزاء آن بیش از الگوی کاشت بوده است همچنین اثر متقابل سطوح آبیاری و الگوی کاشت بر هیچ یک از صفات عملکرد و اجزاء آن تاثیر معنی داری نداشت. سطوح a2 وa3 نسبت به سطح a1 (برآورد 100% نیاز آبی) به ترتیب کاهش 46 و 72 درصدی عملکرد دانه را نشان می دهند و سطوح b2 وb3 نسبت به سطح b1 (کاشت کف جوی) به ترتیب کاهش 3/17 و 7/10 درصدی عملکرد دانه را نشان داد. نتایج نشان داد آبیاری با برآورد 100 درصد نیاز آبی و کاشت کف جوی بهترین گزینه بود.

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد ذرت سینگل کراس500 آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در شهر اهواز به مدت یکسال اجرا گردید. عملیات کاشت بذرها در تاریخ 5 مردادماه 1388 انجام شد. این طرح به روش آماری اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار که در آن فاکتور اصلی شامل درصد نیاز آبی در 3 سطح (100%a1=، 80%a2=، 60%a3= نیاز آبی) و فاکتور فرعی آرایش کاشت در 3 سطح شامل: b1= کاشت در کف جوی b2= کاشت در دو طرف پشته =bکاشت در وسط پشته انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که میزان آب آبیاری (a) در سطح 1 درصد بر ارتفاع بوته، طول بلال، عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال، وزن خشک چوب بلال، بیوماس خشک، کارایی اقتصادی مصرف آب و کارایی بیولوژیکی مصرف آب و در سطح 5 درصد بر وزن هزار دانه، اثر معنی دار داشت. آرایش کاشت (b) در سطح 1 درصد بر بیوماس خشک، عملکرد دانه، کارایی اقتصادی مصرف آب، کارایی بیولوژیکی مصرف آب و تعداد دانه در بلال و در سطح 5 درصد بر وزن خشک چوب بلال اثر معنی دار داشت. از نظر تاثیر سطوح مختلف میزان آبیاری بالاترین میزان عملکرد دانه با میانگین 1027 گرم در متر مربع مربوط به تیمار a1 (تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه ) و کمترین میزان عملکرد دانه با میانگین 5/485 گرم در متر مربع مربوط به تیمار a3 (تامین 60 درصد نیاز آبی گیاه ) بود، یعنی با کاهش میزان آب آبیاری از 100 درصد نیاز آبی گیاه به 80 درصد و 60 درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب کاهش 54/23 و 73/52 درصدرا درعملکرد دانه داشت. از نظر تاثیر سطوح مختلف آرایش کاشت، بیشترین عملکرد دانه با میانگین 4/864 گرم در مترمربع مربوط به تیمار ذb1 (کشت در کف جوی) و کمترین میزان عملکرد دانه با میانگین 7/679 گرم در مترمربع مربوط به تیمار b3 (کشت بر روی پشته تک ردیفه) بود. سطوح b2 و b3 نسبت به سطح b1 به ترتیب 82/12 و 37/21 درصد کاهش درعملکرد دانه را نشان داد. در این آزمایش مشخص شد که مقادیر افت نسبی مربوط به کم آبیاری ها، بیشتر از مقادیر افت نسبی مربوط به تیمارهای آرایش کاشت بود و به عبارتی دیگر ذرت دانه ای به کم آبی حساس تر بود تا به تغییرات آرایش کاشت. کارایی اقتصادی و بیولوژیکی مصرف آب در تیمار a2 نسبت به تیمار a1 به ترتیب 98/16 و 64/18 کاهش را نشان داد. لذا به نظر می رسد که در این منطقه جهت دستیابی به حداکثر کارایی های مصرف آب که در واقع راندمان تولید محصول به ازای آب مصرفی است آبیاری کامل قابل توصیه باشد. البته از نظر اقتصادی باید ارزش اقتصادی آب مصرفی و ارزش اقتصادی محصول بررسی شود. براساس مشاهدات مزرعه ای و نتایج بدست آمده به نظر می رسد کشت کف فارو به دلیل ورس کمتر، حذف اثرات شوری خاک و نیاز به مصرف آب کمتر مخصوصاً در اوایل فصل رشد ذرت و قرار گرفتن گیاه در کف جوی آبیاری روشی مناسب جهت تولید و توسعه کشت ذرت در منطقه باشد

ذرت یکی از گیاهان پر عملکرد در شرایط استان خوزستان می باشد. از کل سطح زیر کشت ذرت دانه ای در استان حدود 92 درصد آن در اراضی شمال استان کشت می شود و این در حالی است که جهت توسعه کشت ذرت، اراضی دیگری در شمال استان وجود ندارد و مطابق برنامه چهارم توسعه، سطح زیر کشت ذرت می بایست از 85 هزار هکتار به 200 هزار هکتار افزایش یابد. به همین لحاظ توسعه کشت ذرت در مناطق میانی و شرقی استان ضرورت دارد. اما در برخی از این مناطق مشکل شوری اراضی و کمبود آب وجود دارد که چگونگی رشد ذرت در این اراضی می بایست مورد بررسی قرار گیرد. این طرح به روش آماری اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. فاکتور اصلی در این طرح میزان آب آبیاری در سه سطح a1 ، a2 و a3 (a1 : تامین 100% نیاز آبی گیاه ، a2 : تامین 80% نیاز آبی گیاه و a3 : تامین 60% نیاز آبی گیاه ) و فاکتور فرعی ، آرایش کاشت در سه سطح b1 ، b2 و b3 ( b1 : کشت در کف جوی ، b2 : کشت در وسط پشته 75 سانتی متری و b3 : کشت در دو طرف پشته 75 سانتی متری بصورت زیگزاگ ) بود. اعمال کم آبیاری از اوایل دوره میانی رشد آغاز شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که میزان آب آبیاری (a) در سطح یک درصد بر ارتفاع بوته، طول بلال، وزن بلال ،وزن چوب بلال، تعداد دانه در بلال، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن دانه بلال، کارایی اقتصادی مصرف آب و کارایی بیولوژیکی مصرف آب و در سطح 5 درصد بر وزن هزار دانه، اثر معنی دار داشت. اما تأثیر آن بر نسبت وزن دانه بلال به وزن چوب بلال ، نسبت وزن چوب بلال به وزن بلال و نسبت وزن دانه بلال به وزن بلال معنی دار نبود. همچنین سطوح الگوی کاشت (b) در سطح 1 درصد بر وزن بلال، وزن چوب بلال، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، کارایی اقتصادی مصرف آب، کارایی بیولوژیکی مصرف آب و وزن دانه بلال، و در سطح 5 درصد بر ارتفاع بوته و تعداد دانه در بلال اثر معنی دار داشت. ولی تأثیر آن بر طول بلال، وزن هزار دانه ، شاخص برداشت، نسبت وزن دانه بلال به وزن بلال، نسبت وزن چوب بلال به وزن بلال و نسبت وزن دانه بلال به وزن چوب بلال معنی دار نبود. اثر متقابل کم آبیاری و الگوی کاشت در سطح 1 درصد بر وزن بلال، نسبت وزن چوب بلال به وزن بلال ، نسبت وزن دانه بلال به وزن چوب بلال و وزن دانه بلال معنی دار شده ولی بر روی سایر صفات اثر معنی دار نداشته است. همچنین در مقایسه درصدهای نسبی کاهش یا افزایش عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای در تیمارهای آزمایشی نسبت به تیمار شاهد مشخص شد که ذرت دانه ای به تغییرات کم آبی، نسبت به تغییرات الگوی کاشت حساسیت بیشتری نشان می دهد. نتایج نشان داد که جهت دستیابی به حداکثر محصول و حداکثر کارایی مصرف آب ، تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه و کشت در کف جوی بهترین گزینه بود.