گاو در تمدن انسان ابتدایی نقش مهمی داشته است بنابراین مطالعه خاستگاه این حیوان می تواند به ما جهت شناختن جنبه های ناشناخته تاریخ کمک کند. نژادهای گاو را می توان به دو گروه اصلی تائورین بدون کوهان و زبوی کوهان دار تقسیم کرد. با توجه به اینکه اکثر گاوهای ایرانی از زیر گروه کوهان دار می باشند، لذا مطالعه آنها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. این مطالعه جهت بررسی توالی جایگاههای ژنی cytochrome b و d-loop در dna میتوکندریایی و در گاوهای bos indicus (سیستانی ، نجدی و گلپایگانی) ایرانی انجام گرفت. نمونه های خون از سه جمعیت از داخل بانک خونی دانشکده کشاورزی گروه علوم دامی تهیه و از هر نژاد 20 نمونه خون (در مجموع 60 نمونه) انتخاب گردید. در این آزمایش از کیت diatom dna prep محصول شرکت biokom مسکو که مبتنی بر استفاده از روش بوم و همکاران (1990 ) بود جهت استخراج dna از نمونه های خون استفاده شد. سپس با استفاده از پرایمرهای اختصاصی دو جایگاه ذکر شده تکثیر و در نهایت برای توالی یابی ارسال شدند. پس از این مرحله نسبت به ثبت توالی ها در بانک جهانی ژن اقدام گردید، همچنین به مطالعه شجره ای آنها بر اساس توالی های dna میتوکندریایی پرداخته شد. نتایج نشان داد که پرایمرهای مورد استفاده دارای اختصاصیت و حساسیت بالایی می باشد. آنالیز شجره ای نشان داد که سه نژاد در یک گروه قرار گرفتند که این امر تاکیدی بر نزدیک بودن این گروه اصلی از گاوهای ایران می باشد. کلید واژه ها: dna میتوکندریایی، گاو بومی، cytochrome b، d-loop.