پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای تأثیر ارزشیابی توصیفی و ارزشیابی عددی بر یادگیری درس املای فارسی دانش آموزان پایه ی اوّل ابتدایی انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات ، متن استانداردی است که از طریق مشورت با افراد صاحبنظر در امر تعلیم و تربیت تهیه شده است و روایی آن بررسی و متناسب با اصول مهم تهیه متون املایی است که بتواند تفسیری از داده های آزمون ها را ارائه دهد و همچنین پرسشنامه ای از نمره ی متوسط ماه دانش آموز است که اعتبار و روایی آن نیز تایید شده است. نمونه ی آماری ای پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و ازمیان دانش آموزان دختروپسر پایه اوّل ابتدایی شهر قم انتخاب شده است این دانش آموزان به دو گروه 60 نفری به عنوان گروه آزمایش (دانش آموزانی که ارزشیابی توصیفی را تجربه کرده اند) و گروه شاهد (دانش آموزانی که ارزشیابی توصیفی را تجربه نکرده اند) قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ، از روش های آمار توصیفی و نیز آمار استنباطی استفاده شده است . نتایج عمده ی این پژوهش عبارت است از : الف) بین یادگیری نکات آموزشی املای فارسی در دانش آموزان که از ارزشیابی توصیفی برخوردار بوده اند و گروهی که این دوره را تجربه نکرده اند ، تفاوت معناداری وجود دارد. علت این امر ممکن است بازخوردهای آموزشی و تربیتی باشد که در طرح ارزشیابی توصیفی در هنگام تصحیح املای فارسی انجام شده است. در این طرح به جهت حذف نمره عددی ، شرایط بهتری برای ارائه بازخوردهای اصولی و مناسب در دفاتر املایی است و به دانش آموزان نکات آموزشی املا ،مکرراً آموزش داده شده است لذا در این بخش(یادگیری نکات آموزشی) میزان غلط های املایی دانش آموزانی که طرح ارزشیابی توصیفی را گذرانده نسبت به گروه مقابل، کمتر است و ارزشیابی توصیفی تاثیر مثبتی بر یادگیری نکات آموزشی داشته است. ب) درانتخاب مناسب حروف هم صدای کلمات املای فارسی توسط دانش آموزانی که از ارزشیابی توصیفی برخوردار بوده اند و گروهی که این طرح را تجربه نکرده اند، تفاوت معناداری وجود دارد لذا ارزشیابی توصیفی در انتخاب مناسب حروف هم صدا توسط دانش آموزان تاثیر مثبتی داشته است. ج ) دردقت نوشتن شکل کامل کلمات املای فارسی دانش آموزانی که از ارزشیابی توصیفی برخوردار بوده اند و گروهی که این طرح را تجربه نکرده اند، تفاوت معنا داری وجود ندارد. علت این امر ممکن است وجود یک معیارخاص و معین عددی برای تصحیح املای فارسی در شیوه ارزشیابی عددی ، توجه معلمان و دانش آموزان به موارد ریز متن املا بیشتر از طرح ارزشیابی توصیفی بوده است لذا از لحاظ آماری ارزشیابی توصیفی بر بالا بردن دقـّت دانش آموزان در نوشتن تاثیری نداشته است. د) در کل ، یادگیری املای فارسی دانش آموزانی که از ارزشیابی توصیفی برخوردار بوده اند و گروهی که این طرح را تجربه نکرده اند، از لحاظ آماری تفاوت معناداری وجود دارد. یادگیری املای فارسی توسط روش ارزشیابی توصیفی نسبت به ارزشیابی عددی ، ممکن است به جهت بودن ابزار های اندازه گیری مناسب این طرح از جمله ، پوشه کار ، خودارزیابی ، هم سال سنجی ، آزمون های عملکردی و ایجاد شرایط روانی بهتر و به دور از هر گونه اضطراب در یادگیری باشد.