نام پژوهشگر: احمد مقدم
احمد مقدم محمد مرشد
الیاف پلی استر به خاطر خواص مکانیکی مطلوب و قیمت مناسب، یکی از بهترین انتخاب ها برای پوشاک، رومبلی، فرش ماشینی، کفپوش، پارچه و منسوجات نبافته می باشد البته این الیاف ضعف هایی نیز دارد که باید با روشهای فیزیکی یا شیمیایی اصلاح شود. پیش از این مهمترین الیاف برای تولید نخ هایبالک، الیاف آکریلیک بود. اما این الیاف قیمت بالایی در مقایسه با الیاف پلی استر دارد، به گرما بسیار حساس است، ریسندگی آن مشکل است و به دلیل استفاده از dmf در فرایند ریسندگی آن، دارای مسایل زیست محیطی است. نخ های هایبالک موجود (اکریلیک و پلی استر) به صورت استیپل می باشند، در این تحقیق سعی شده تا با انجام اصلاحات فیزیکی روی نخ فیلامنتی نیمه آرایش یافته پلی استر، نخ هایبالک پلی استر فیلامنتی تولید شود، این نخ نسبت به نخهای استیپل هایبالک اکریلیک دارای مزیتهایی چون سرعت تولید بالا با حذف مراحل طولانی تولید نخ استیپل ، مواد اولیه ارزانتر، هزینه تولید و استهلاک کمتر و فرایند راحت تر می باشد.ویژگیهای مهم نخ هایبالک فیلامنتی پلی استر تولید شده از قبیل خصوصیات فیزیکی، حجم، مقاومت حرارتی و تخلخل اندازه گیری شده است و با برخی نخ های دیگر مانند نخ هایبالک استیپل اکریلیک و نخ فانتزی بوکله مقایسه شده اند. برای تهیه نخ هایبالک فیلامنتی، نخ نیمه آرایش یافته پلی استر(poy) با نسبت کشش های2/1 تا 2/2 با گامهای 2/0 و در دو دمای°c 25 (دمای محیط) و دمای°c 80 (محدوده دمای انتقال شیشه ای پلی استر) کشیده شده و به عنوان جزء جمع شونده استفاده شدند. از نخ fdy پلی استر که تحت عملیات تثبیت حرارتی قرار گرفته بود، به عنوان جزء غیر جمع شونده استفاده گردید سپس توسط یک جت تکسچره هوا جزء جمع شونده و غیر جمع شونده ترکیب شده و پس از طی مرحله جمع شدگی در هوای خشک و داغ، نخ های هایبالک فیلامنتی تشکیل شد. ترکیب بهینه دو جزء برای دستیابی به بیشترین حجم، 50 درصد جزء جمع شونده و 50 درصد جزء غیر جمع شونده می باشد. از مقایسه مشخصات فیزیکی به دست آمده برای نخ های کشیده شده در دو حالت سرد و گرم و با میزان کشش یکسان دیده می شود که در حالت کشش گرم، ازدیاد طول و کار تا حد پارگی کمتر و مدول بالاتر را به همراه داشته و برای کشش سرد جمع شدگی و حجم بیشتر به دست آمد. گرمای خشک بیشترین و آب جوش کمترین جمع شدگی را برای نخ فیلامنتی پلی استر به همراه دارد. دیده شد که با کاهش میزان کشش در دو حالت سرد و گرم، جمع شدگی افزایش می یابد. نخ هایبالک متشکل از جزء جمع شونده با میزان کشش سرد 2/1، دارای حجمی معادل 11 برابر حجم نخ مصرفی و مقاومت حرارتی بیشتر نسبت به نخ هایبالک استیپل اکریلیک می باشد. شکل ظاهری نخ هایبالک تولید شده شباهت زیادی به نخ فانتزی بوکله دارد البته ماشین آلات مورد استفاده ساده تر و با استهلاک کمتر خواهند بود همچنین شرایط تولید آن آسانتر و هزینه تولید آن کمتر خواهد بود و می تواند جایگزین مناسبی برای نخ فانتزی بوکله باشد.