نام پژوهشگر: فرناز گودرزیان اسد
فرناز گودرزیان اسد یزدان کیوانی
یکی از مسائل بسیار مهمی که صنعت آبزی پروری با آن رو برو است، شیوع و گسترش بیماری در سیستم های پرورشی است. بدین منظور و نیز جهت تحریک و تقویت رشد و بهبود عملکرد جیره های غذایی، استفاده از مواد شیمیایی و به ویژه آنتی بیوتیک ها در حال افزایش است. اما با توجه به مضرات استفاده از این مواد، از جمله افزایش مقاومت به عامل بیماری زا و نیز عدم کارایی آن ها در بهبود و پیشگیری از بروز بیماری در برخی از موارد، توجه پرورش دهندگان به مواد محرک طبیعی رو به افزایش است. این مواد علاوه بر تحریک سیستم ایمنی غیر اختصاصی و در نتیجه افزایش مقاومت به بیماری ها، موجب بهبود رشد، ضریب تبدیل و ارتقای کیفیت لاشه می شوند. سیر یکی از مواد محرک طبیعی است که در منابع علمی بر خواص متعدد دارویی آن تأکید شده است. بر این اساس در تحقیق حاضر خواص پودر سیر بر پارامترهای رشد و تغذیه، ترکیب شیمیایی لاشه، فاکتورهای بیوشیمیایی خون، فعالیت سیستم ایمنی و کیفیت لاشه قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان (1±7 گرم) به شش گروه (تیمارها) و هر گروه به سه زیر گروه (تکرارها) تقسیم شدند. گروه اول به عنوان شاهد با جیره پایه و فاقد سیر و گروه های دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم به ترتیب با جیره های حاوی 10، 20، 30، 40 و 50 گرم پودر سیر به ازاء هر کیلوگرم جیره غذایی به مدت 60 روز، تغذیه شدند. نتایج حاصل نشان داد که پروتئین لاشه تمامی تیمارهای حاوی سیر (به جز تیمار شماره دو) افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد داشت و محتوای چربی بدن در تیمار پنج و شش به طور معنی داری از شاهد کم تر بود (05/0p ?). ضریب وضعیت و ضریب تبدیل غذا و شاخص کبدی تفاوت معنی داری را در بین تیمارها نشان نداد. محتوای پروتئین کل سرم، آلبومین و گلوبولین در تیمارهای حاوی سیر افزایش یافت. میزان گلوکز خون تفاوت معنی داری در بین تیمارهای نداشت. میزان کلسترول و تری گلیسیرید با روند تقریباً مشابهی پایین ترین مقادیر خود را به ترتیب در تیمار شماره پنج و شش نشان داد. سیر موجب کاهش مقادیر این پارامترها در سرم ماهیان گردید. بالاترین مقادیر hdl در تیمارهای شماره سه، چهار و پنج دیده شد که افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد داشتند (05/0p ?). تفاوت معنی داری میان آنزیم های کبدی دیده نشد. فعالیت لیزوزیمی در ماهیان تغذیه شده با g/kg 40 پودر سیر افزایش معنی داری نسبت به سایر تیمارها داشت. افزایش سطح سیر تا g/kg 40 موجب بهبود شاخص های ارگانولپتیک مورد بررسی شامل رنگ، بو، طعم و بافت بود که با این شاخص ها (به ویژه طعم) گردید. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که افزودن سیر در جیره غذایی توانسته است پارامترهای بیوشیمیایی خون و کیفت لاشه را بهبود بخشیده و سبب تحریک و افزایش فعالیت سیستم ایمنی گردد.