چکیده: یکی از بحرانهای بزرگ نظام آموزشی که هر ساله منابع انسانی و مادی زیادی از جوامع را به هدر داده و به دنبال خود اثرات ناگواری بر پیکر اجتماع وارد می سازد، مساله ی عدم موفقیت تحصیلی دانش آموزان است. بدون شک ریشه اصلی این پدیده ها به عوامل اجتماعی – فرهنگی موجود در جامعه بر می گردد. آنچه که در این تحقیق بیان می شود بررسی عوامل اجتماعی – فرهنگی موثر بر عدم موفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان دلفان در سال تحصیلی89-88 می باشد. روش تحقیق مطالعه حاضر از نوع پیمایش بوده، داده ها با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری چند مرحله ای بدست آمده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان دلفان که تعداد آنها 3825 می باشد. تعداد نمونه 349 نفر که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده-ها و آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس، رگرسیون چند متغیره و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین ابعاد، پایگاه اجتماعی – اقتصادی ( سواد والدین ، شغل پدر و بعد خانوار)، وضعیت خانوادگی ( بی تفاوتی خانواده، ازدواج زودرس، تقدیر گرایی و عدم آینده نگری والدین ) و نابرابری اجتماعی ( فقر، نابرابری جنسی و نابرابری آموزشی) رابطه ی معنا داری وجود دارد. اما بین عوامل مدرسه ای و عدم موفقیت تحصیلی رابطه ی معنا داری وجود ندارد. در بین عوامل تاثیر گذار، وجود نابرابری جنسیتی، بی تفاوتی خانواده، تحصیلات پدر و ازدواج در سن پایین، بیشترین تاثیرات را بر عدم موفقیت تحصیلی دانش آموزان داشته اند . کلید واژه ها: دانش آموز، فرهنگ، دلفان، نابرابری آموزشی، کلیشه های جنسیتی، شکاف نسلی.