یکی از آثار و نتایج آلودگی هوا، پدیده باران اسیدی است. در دو دهه اخیر در برخی نواحی صنعتی بر اثر فعالیت کارخانه ها، میزان دی اکسید گوگرد و دی اکسید ازت در هوا افزایش یافته است. این دو ماده در اتمسفر با اکسیژن و بخار آب واکنش شیمیایی داده و به صورت اسید نیتریک و اسید سولفوریک منجر به کاهش ph کمتر از 6/5 و باران اسیدی می شوند. در دو سازند گچساران و آغاجاری صنایع عظیم نفتی، سالانه هزاران تن گوگرد و دی اکسید کربن وارد هوا می کنند و می تواند باعث تولید باران اسیدی شود. در این تحقیق به منظور بررسی فرسایش پذیری سازند های گچساران و آغاجاری به باران اسیدی، بخشی از حوزه آبخیز کوه گچ و مرغا شهرستان ایذه انتخاب گردید. بدین منظور از شبیه ساز باران در 16 نقطه و با 3 بار تکرار و در شدت های بارش 1 و 25/1 میلی متر در دقیقه و مدت بارش 10 دقیقه و با غلظت های آب مقطر و 4=ph و 5=ph استفاده شد. هم چنین عوامل خاکی سازندهای گچساران و آغاجاری مانند درصد شن، ماسه، سیلت و رس، ph، شوری خاک، رطوبت، کربنات کلسیم، ماده آلی و میزان سدیم بررسی گردیدند. به منظور انجام تحلیل های آماری از نرم افزارهای17 spss وexcel 2007 استفاده گردید. در نهایت بیش ترین تأثیرگذاری عوامل خاکی در هر دو سازند نسبت به بارش های اسیدی مربوط به کربنات کلسیم بوده است. در مجموع در سازند های آغاجاری و گچساران به ترتیب میزان رسوب تولیدی در 5=ph و در شدت بارش 1 میلی متر در دقیقه 32/1 و 43/1 برابر بارش با آب مقطر و در 4=ph، 77/1 و 62/1 برابر بارش با آب مقطر و میزان رواناب در همین شدت در 5=ph، 59/1 و 29/1 برابر بارش با آب مقطر و در 4=ph، 72/1 و 39/1 برابر بارش با آب مقطر می باشد. ولی میزان رسوب تولیدی در سازند های مذکور به ترتیب در شدت بارش 25/1 میلی متر در دقیقه و در 5=ph، 43/1 و 49/1 برابر بارش با آب مقطر و در 4=ph، 61/1 و 60/1 برابر بارش با آب مقطر و میزان رواناب در همین شدت در 5=ph، 26/1 و 18/1 برابر بارش با آب مقطر و در 4=ph، 31/1 و 28/1 برابر بارش با آب مقطر می باشد.

یکی از عوامل موثر در فرسایش خاک، زمین شناسی سطحی است که هم از حیث حساسیت به فرسایش و هم از نظر تولید رسوب قابل بررسی است. یکی از عوامل موثر در رسوب­زایی حوزه­های آبخیز، جنس سازند­های موجود در منطقه می­باشد. به­طوری­که سازند­های حساس به فرسایش در مقایسه با سازند­های سخت و محکم دارای پتانسیل رسوب­دهی بیشتری هستند. یکی از فرسایش پذیرترین سازند­های گروه فارس، سازند آغاجاری است که به­طور هم شیب روی سازند میشان قرار دارد. وجود مارن­های ژیپس­دار، این سازند را حساس به انواع فرسایش به خصوص فرسایش­های سطحی، شیاری، هزار دره و حرکت­های توده ای کرده است. در این تحقیق به منظور بررسی حساسیت به فرسایش و رسوب­زایی کاربری­های مختلف نهشته­های سازند آغاجاری، بخشی از حوزه آبخیز مرغا شهرستان ایذه به مساحت 1609 هکتار انتخاب گردید. این تحقیق به منظور تعیین رابطه بین رسوب تولیدی به وسیله باران ساز با برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مانند درصد ماسه خیلی ریز ، شن، رس، سیلت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، رطوبت، کربنات کلسیم و ماده آلی در کاربری­های مختلف سازند آغاجاری انجام گرفت. سپس نمونه­برداری رسوب در 7 نقطه و با 3 بار تکرار در شدت­های مختلف 75/0، 1 و 25/1 میلی متر در دقیقه در سه کاربری مرتع، منطقه مسکونی و اراضی کشاورزی به کمک دستگاه باران ساز انجام شد. به منظور بررسی عوامل موثر در رسوب زایی و فرسایش پذیری، نمونه­برداری از خاک در لایه 0-20 سانتی متری نیز به همان تعداد برداشت رسوب صورت گرفت. به منظور انجام کلیّه تجزیه و تحلیل­های آماری از نرم افزار spss نسخه 5.11 و excel استفاده گردید. سپس مهم­ترین عوامل موثر در تولید رسوب به کمک رگرسیون چند متغیره شناسایی شدند. نتایج نشان داد که رسوب­زایی و فرسایش پذیری در کاربری­ها، در شدت های مختلف بارش اختلاف معنی­داری با هم دارند. مدل های رگرسیونی به دست آمده نشان دادند که در تولید رسوب کاربری­های مختلف از بین عامل­های اندازه گیری شده شاخص های مقادیر سیلت، ماسه خیلی ریز، آهک، شوری، اسیدیته خاک و ماده آلی بیشترین نقش را در تولید رسوب داشته­اند. در مجموع میزان رواناب در کاربری مسکونی بیشترین و در کاربری زراعی کمترین میزان بود. میزان رسوب نیز در کاربری زراعی بیشترین و در کاربری مسکونی کمترین می­باشد.