این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات پنج عصاره گیاهی (آویشن باغی، سیر، کاکوتی، مریم گلی و نعناع فلفلی) و آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین بر عملکرد رشد، سیستم ایمنی، فاکتورهای خونی و نسبت هتروفیل به لنفوسیت در جوجه های گوشتی انجام گردید. 720 قطعه جوجه یکروزه نر به گروه های جیره پایه (شاهد)، جیره پایه با ppm 15 ویرجینیامایسین، 1% عصاره هیدروالکلی آویشن باغی، سیر، کاکوتی، مریم گلی، نعناع فلفلی، مخلوط آویشن باغی و نعناع فلفلی و در نهایت مخلوط کاکوتی و مریم گلی با دوز مشابه تقسیم شدند. بیشترین و کمترین وزن بدن به ترتیب متعلق به تیمارهای ویرجینیامایسین و مریم گلی بود (05/0p<). کمترین و بیشترین ضریب تبدیل غذایی به ترتیب در تیمارهای ویرجینیامایسین و شاهد مشاهده شدند (05/0p<). تیمارهای آزمایشی در خصوصیات لاشه، چربی بطنی و وزن اندام های گوارشی دارای اختلاف معنی دار نبودند. وزن نسبی اندام های لنفاوی (طحال و بورس فابریسیوس) به عنوان دو شاخص ایمنی در بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری را نشان نداد. پاسخ به افزایش حساسیت بازوفیل پوستی (تزریق فیتو هما گلوتنین) و عیار آنتی بادی بر علیه گلبول قرمز گوسفند در تیمار مخلوط کاکوتی و مریم گلی نسبت به سایر گروه ها بالاتر بود(05/0p<). عیار آنتی بادی بر علیه واکسن بیماری نیوکاسل (لاسوتا) تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. عصاره سیر به طور معنی داری سطوح کلسترول، ldl، و تری گلیسیرید سرم را کاهش و hdl را افزایش داد (05/0p<). درصد هتروفیل و لنفوسیت های خونی و نیز نسبت هتروفیل به لنفوسیت تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت، اما بالاترین و پایین ترین نسبت به ترتیب در تیمارهای نعناع فلفلی و سیر مشاهده شد. با توجه به نتایج حاصله استفاده از عصاره های گیاهی می تواند گزینه مناسبی برای استفاده در مکمل های جانشین آنتی بیوتیک ها باشد، که در این میان گیاهان کاکوتی و سیر به دلیل کسب نتایج مطلوب و نیز با توجه به فراهم بودن رشد این گیاهان در کشور ایران، استفاده از آنها در جیره غذایی توصیه می گردد.