محمدرضا پیرزاد جهرمی جواد سرگلزایی
برای حذف ناخالصی های همراه با گاز طبیعی در سرتاسر خطوط انتقال گاز استفاده از انواع دستگاه های جداسازی مانند سیکلون ها، فیلترهای جداکننده و فیلترهای گاز خشک رایج می باشد. به صورتی که بخش عمده ای از عملیات فیلتراسیون گاز طبیعی در ایستگاه های اندازه گیری و تقلیل فشار گاز طبیعی با استفاده از انواع المنت های موجود در فیلترهای جداکننده و گاز خشک انجام می پذیرد. از آنجایی که محیط فیلتر به عنوان جزء اصلی المنت، نقش بسزایی را در کارایی مطلوب سیستم فیلتراسیون ایفا می نماید، توجه به ویژگی های عمومی و کیفیت آن در رضایتمندی عملکرد نهایی فیلتر بسیار ضروری می باشد. اگرچه توجه به این ویژگی ها، استفاده از مواد گوناگون در ساخت یک محیط فیلتر را محدود می نماید اما همچنان گستره وسیعی از موادی که قابلیت تبدیل شدن به محیط فیلتر را دارند، وجود دارند.بنابراین هدف کلی از تدوین استاندارد در حوزه فیلتراسیون، طرح آزمایشاتی می تواند باشد که نتایج آنها بیان واحد و مشخصی را از خواص محیط فیلتر ارائه نماید. همچنین این خواص باید معرفی از رفتار و عملکرد یک فیلتر باشند به نحوی که با مقایسه آنها در شرایط یکسان، معیاری از برتری یا ضعف فیلتر در مقابل با سایر فیلترهای مشابه بدست آید. در این تحقیق هدف اصلی از معرفی استانداردهای مرتبط با فیلتراسیون، تعریف یکسری اصطلاحات مشترک در این حوزه به منظور شناسایی محیط فیلتر مطلوب و همچنین آشنایی با روش های اندازه گیری خصوصیات و تست ویژگی های عمومی آن می باشد. به صورتی که در نهایت بتوان با توجه به شناختی که در این تحقیق از انواع محیط فیلتر و وضعیت عمومی فیلتراسیون در ایستگاه های تقلیل فشار گاز صورت می پذیرد، مقدمات تهیه و تدوین استانداردهای لازم برای استفاده در شرکت ملی گاز فراهم گردد. در همین راستا، به منظور شناسایی خواص و ارزیابی محیط فیلتر های مختلف، یک سری خصوصیات مشترک آنها که غالباً به صورت کمیت های قابل اندازه گیری می باشند به عنوان ویژگی های اصلی محیط فیلتر در سه بخش مختلف (ویژگی های عمومی و ساختاری، ویژگی های مکانیکی و ویژگی های عملکردی) معرفی شده اند. با توجه به اهمیت یافتن انجام آزمایشات ویژگی های عملکردی فیلتر در غیاب دسترسی به سایر ویژگی های آن از سوی سازندگان فیلتر، در این تحقیق بحث گسترده ای راجع به نحوه صحیح ارائه نتایج و گزارشات مربوط به نتایج آزمایشات بازده فیلتر آورده شده است. همچنین با توجه به تأثیر حضور انواع ناخالصی ها بر روی کیفیت فیلتراسیون گاز طبیعی و بازده فیلترهای موجود در ایستگاه های تقلیل فشار گاز، مطالعه و شناخت دقیق آنها امری ضروری تشخیص داده شد. که در پی آن، نتایج مطالعات کمی و کیفی انجام پذیرفته پیرامون ناخالصی های جمع آوری شده از ایستگاه های مختلف، اطلاعات خوبی را در جهت انتخاب محیط فیلتر مناسب در اختیار قرار گذاشت. در همین راستا، همزمان با طرح و انجام آزمایش اندازه گیری روند تغییرات افت فشار برای چند نمونه از المنت فیلترهای مورد استفاده در شرکت ملی گاز استان خراسان رضوی، مطالعه ای بر روی وضعیت فیلتراسیون در این ایستگاه ها انجام گردید. که در نتیجه این مطالعات، مدل سازی تشکیل لایه کیک ذرات به منظور پیش بینی روند افزایش افت فشار با استفاده از سیستم استنتاج فازی انچام پذیرفت.
