همکاری بین‏المللی برای آزادسازی تجاری، ساده و هماهنگ کردن تشریفات، رویه‏ها و فنون گمرکی جهت کنترل‏های مرزی کالاها، با تاسیس جامعه ملل آغاز گردیده و از طریق سازمان‏های بین‏المللی مانند سازمان جهانی گمرک، سازمان جهانی تجارت، کمیسیون اقتصادی ملل متحد برای اروپا و سایر موسسات و نهادهای بین‏المللی، استمرار یافته است. قواعد، اصول و هنجارهای بین‏المللی که در قالب اسناد حقوقی الزام آور نظیر کنوانسیون‏ها و معاهدات، و همچنین در قالب سیستم‏ها و اصول غیر الزامی، بر رویه‏ها و تشریفات گمرکی کشورها حاکم گردیده، بخش قابل توجهی از منابع حقوقی بین‏المللی را تشکیل می‏دهند.در این پایان نامه، قواعد و الزامات مقرر شده در اسناد حقوقی بین‏المللی مربوطه، در قالب سه رویکرد: آزادی تجاری، تسهیلات تجاری، و مبارزه با قاچاق و تخلفات گمرکی، طبقه بندی، تحلیل و با نظام حقوقی ایران بررسی تطبیقی به عمل آمده است. هماهنگی و یکپارچه سازی اقدامات مرزی در سطوح ملی و بین‏المللی نیز، رویکرد دیگری است که از محتوای اسناد بین‏المللی مربوطه، استنتاج و بررسی گردیده است . در پایان، از مباحث مزبور نتیجه گیری به عمل آمده و پیشنهاداتی ارائه شده است.