نام پژوهشگر: فاطمه سمنگانی
فاطمه سمنگانی علی افضلی
چکیده آنچه که همواره در میان متفکرینِ مسلمان پایبند به معاد، اختلاف افکنده است، کیفیت تحقق معاد، با مد نظر داشتن این سوال است که، اصل بازگشت و معاد، متعلق به کدام مرتبه وجودی انسان می باشد؟ و چه تشابه ها و تفاوت هایی بین ساختار و شکل دنیوی و اخروی انسان وجود خواهد داشت؟ با توجه به رویکرد فوق عموم نظریه پردازان این حوزه، به دنبال پاسخی دقیق به چگونگی وقوع رخداد حشر نبوده اند و تا به حال پژوهشی که مستقلا و به تفصیل به موضوع حشر و نحوه آن بپردازد، ارائه نشده است. پژوهش حاضر به تبیین "چگونگی وقوع حشر و تمامی مراحل آن" می پردازد و سعی می کند مسئله مذکور را از "قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام" استنباط نماید و پا را فراتر از حد و مرز مشخص شده توسط نقل معتبر، نگذارد؛ چرا که با نگرشی جامع به مبادی آموزه های وحیانی، می توان تصویر نسبتا کامل و منسجمی از کیفیت وقایع مربوط به حشر و جزئیات آن بدست آورد، که با در کنار هم قرار گرفتن همه آنها، تناقض و تضاد بنیادی، به چشم نمی خورد. در این پژوهش به ارائه تعریف جامعی از حشر پرداخته شده و بر اساس آن مراحل سه گانه حشر به تفصیل مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نظریه ای که در این پژوهش، در جهت کشف چگونگی و ماهیت "حشر" ارائه گردیده است، مبتنی بر ارکان ذیل می باشد، که گامی نو در تبیین مسئله حشر است. "مشابهت در نحوه خلقت اخروی انسانهایی که همگی از نسل حضرت آدم بوده اند، با خلقت این دنیایی حضرت آدم" (ابو البشر)، اصل زیر بنایی نظریه فوق می باشد. که با بررسی ادله آن، به نتیجه ذیل می رسیم: کیفیت خلقت آغازینِ انسانها که همان نحو? خلقت آدم می باشد، با کیفیت خلقت اخروی انسانها یکسان است. دومین اصل قرآنی و روایی، که راه این نظریه را هموار می نماید، عبارت است از: "شباهت خارج شدن بدنها از زمین به رویش گیاه از خاک"؛ که با توجه به ادله این مسئله، مسائل متعددی اثبات و مدلل می گردد، به گونه ای که جای هیچ نوع مناقشه ای را باز نمی گذارد. علاوه بر موارد فوق این مجموعه مشتمل بر بررسی انواع محشورین و ویژگی های محشر به طور دقیق نیز می باشد. کلید واژه ها: حشر، نفخ صور، طینت، خلق، بازآفرینی، محشر.