نام پژوهشگر: سعید بهادری خلیلی
سعید بهادری خلیلی علیرضا سرداریان
یکی از روش هایی که در سال های اخیر در سنتز ترکیبات شیمیایی بسیار مورد توجه قرار گرفته استفاده از کاتالیزور های هتروژن جامد بوده که هم می توانند به صورت یک بستر جامد هتروژن در یک محلول و هم به صورت یک کاتالیزور جامد و در شرایط بدون حلال مورد استفاده قرار گیرند. یکی از کاتالیزور های ارزشمند که در این زمینه ارائه شده است پتاسیم فلوئورید است که بر روی بستری از آلومینا قرارداده شده می باشد و به صورت kf/al2o3 نمایش داده می شود. این کاتالیزور مزیت های فراوانی دارد که موجب شده در تحقیقات شیمیایی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از این کاتالیزور، ناخالصی ها و مواد واکنش نداده موجود در محیط واکنش به راحتی و تنها با یک مرحله صاف کردن ساده از محصول مورد نظر جدا شده و هیچ نیازی به انجام مراحل مشکل، وقت گیر و پر هزینه از قبیل روش های کروماتوگرافی ستونی و یا استخراج های مایع-مایع نیست. همچنین با توجه به این که هیچ پیوند کوالانسی میان کاتالیزور و مواد موجود در ظرف واکنش بر قرار نمی گردد، مشاهده پیشرفت واکنش و آنالیز آن به راحتی و با روش های استاندارد و معمولی مانند رزونانس مغناطیسی هسته، پرتو نگارهای جرمی، پرتو نگاری زیر قرمز و... ممکن می گردد. چنین خواص ارزشمندی موجب شده که در سال های اخیر از این کاتالیزور در تحقیقات متعددی از جمله n-آلکیل دار کردن آمید ها، اپوکسید دار کردن، واکنش سوزوکی، واکنش سونوگاشیرو و... استفاده شود. برای شناسایی مکانیسم احتمالی واکنش های کاتالیز شده توسط این کاتالیزور، مطالعات زیادی انجام شده است. در یکی از این مطالعات که توسط واینستوک و همکارانش انجام شده، نسبت پتاسیم فلوئورید به آلومینا مورد بررسی قرار گرفته است. در نتایج این مطالعات پیشنهاد شده که در ساختار نهایی کاتالیزور kf/al2o3 تعداد 12مولکول پتاسیم فلوئورید به ازاء هر مولکول آلومینا وجود دارد که موجب می شود که این کاتالیزور به عنوان یک کاتالیزور بازی قادر به انجام واکنش هایی باشد که نیاز به ایجاد شرایط بازی خیلی قوی دارند. در ادامه این بحث به معرفی شیمی و روش های سنتزی بنزایمیدازول، بنزاوکسازول، بنزوتیازول و بیس بنزایمیدازول می پردازیم. ترکیبات هتروسیکلی نام برده به دلیل کاربرد های فراوانشان به عنوان انواع دارو ها بسیار مورد توجه قرار گرفته اند و به همین دلیل ارائه روش های سنتزی مناسب و راحت با راندمان بالا و قابلیت جداسازی راحت مطلبی است که موضوع تحقیق بسیاری از شیمیدانان بوده است. با توجه به خصلت بازی کاتالیزور، از واکنش میان مشتقات بنزن شامل ارتو فنیلن دی آمین، ارتو آمینو فنول، ارتو آمینو تیوفنول و 3و3-دی آمینو بنزیدین و مشتقات کربوکسیلیک اسید ها برای سنتز محصولات مورد نظر استفاده کنیم. در این تحقیق، با توجه به آزمایش هایی که بر روی فعالیت مشتقات مختلف کربوکسیلیک اسید ها انجام شد، از اسید انیدرید ها، اسید کلرید ها و استر ها به عنوان مشتقات کربوکسیلیک اسید ها استفاده می شود.