لیلی محبوب قربانعلی صادقی
هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثر مکمل تغذیه ای روغن ماهی (منبع اسید های چرب امگا-3) و ال- کارنی تین (آنتی اکسیدان، ناقل اسید های چرب به داخل میتوکندری) و فرم محافظت شده ال- کارنی تین بر ویژه گی های اسپرم 10 بز مرخز 3 تا 4 ساله در پنج گروه آزمایشی می باشد. پنج جیره مورد استفاده شامل جیره شاهد، جیره حاوی 5/2 درصد روغن ماهی، جیره حاوی کارنی تین آزاد (1000 میلی گرم در کیلوگرم جیره)، جیره حاوی کارنی تین محافظت شده (1000 میلی گرم در کیلوگرم جیره) و جیره روغن ماهی به همراه کارنی تین آزاد می باشند. پس از طی دوره عادت پذیری تغذیه ای و اسپرم گیری به وسیله واژن مصنوعی، جمع آوری اسپرم به صورت هفتگی و 11 بار انجام گردید. جنبایی، جنبایی پیش رونده، زنده مانی، غلظت و صحت اکروزم با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد و داده های به دست آمده به روش طرح بلوک با چند مشاهده با نرم افزار آماری sas آنالیز شدند. تیمارهای کارنی تین محافظت شده و کارنی تین آزاد به همراه روغن ماهی به طور معنی داری سبب افزایش حجم منی شدند (01/0p<)، و تیمار روغن ماهی و تیمار کارنی تین آزاد اثر معنی داری را بر روی حجم نداشتند. همچنین اثر تیمارها بر روی جنبایی و صحت اکروزوم معنی دار نبود (05/0p>). هیچ کدام از تیمارها نسبت به گروه شاهد اثر معنی داری بر روی جنبایی پیش رونده نداشتند (05/0p>). تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی در غلظت اسپرم مشاهده نشد (05/0p>). زنده مانی به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارها قرار گرفته و زنده مانی تمامی تیمارها کاهش یافت (01/0p<). ارزیابی ویژه گی های منی پس از انجماد و یخ گشایی نشان داد که جنبایی، جنبایی پیش رونده، زنده مانی و صحت اکروزوم کاهش یافت. پس از یخ گشایی در جنبایی بین تیمارها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). مکمل کارنی تین محافظت شده به طور معنی داری سبب افزایش جنبایی پیش رونده گردید (05/0p<) ولی در بین سایر گروه ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد. تمامی گروه ها به غیر از مکمل کارنی تین آزاد به طور معنی داری سبب افزایش زنده مانی پس از انجماد شدند (05/0p>) و مکمل کارنی تین محافظت شده بهترین اثر را در بین مکمل ها نشان داد. صحت اکروزوم پس از زنده مانی به طور معنی داری افزایش یافت (01/0p<) و تیمار روغن ماهی به همراه کارنی تین آزاد بهترین نتیجه را نشان داد. کلمات کلیدی : روغن ماهی، ال – کارنی تین، کارنی تین محافظت شده، انجماد، بز مرخز
