ایرج اسکندری یکی از سیاستمداران بزرگ جنبش چپ در ایران است. دوره ی زندگانی او (1286 – 1364.ش) با بسیاری از رویدادهای مهم داخلی وخارجی همچون کودتای رضاشاه ، جنگ جهانی اول و دوم، اشغال ایران توسط متفقین ، تشکیل حزب توده و فرقه آذربایجان مصادف بود که تأثیر بسیار مهمی در تاریخ معاصر ایران داشته اند. موقعیت خانوادگی و شرایط تاریخی دوران کودکی و نوجوانی اسکندری در شکل گیری شخصیت او نقش زیادی داشتند. او بعد از اتمام تحصیلات در ایران جهت ادامه تحصیل راهی فرانسه شد. در اروپا از طریق عمویش سلیمان میرزا با دانشجویان فعال سیاسی ایران از جمله مرتضی علوی آشنا و از این طریق وارد فعالیت های سیاسی شد. او در سال 1310 هـ .ش به ایران بازگشت. آشنایی او با تقی ارانی نقطه عطفی در زندگی سیاسی اوست. او به همراه ارانی و بزرگ علوی مجله دنیا را منتشر کرد. در سال 1316 هـ .ش به جرم فعالیت های کمونیستی، همراه گروه موسوم به پنجاه وسه نفر دستگیر و به 5 سال زندان محکوم شد. بعد از سقوط رضا شاه در شهریور1320 هـ .ش نقش مهمی در تشکیل حزب توده ایران ایفا کرد و یکی از کادرهای اصلی حزب گردید. درسال 1323 هـ .ش وارد مجلس چهاردهم شد. سال1325 هـ .ش درکابینه ائتلافی قوام با حزب توده به وزارت پیشه وهنر منصوب شد، اما بعد از 75 روز کار از وزارت بر کنار شد. بعد از شکست فرقه آذربایجان مجبور به ترک وطن شد وبه اروپا رفت و تا سقوط شاه به ایران بازنگشت. در این پایان نامه به فعالیتهای سیاسیش در روند این حوادث پرداخته شده است.