گامبورو از جمله بیماری های ویروسی مهم و خطرناک طیور می باشد که سالیانه خسارات و صدمات فراوانی به مرغداری های کشور و سایر نقاط جهان وارد می کند. واکسن های مختلفی برای این بیماری موجود است که از نظر ایمنی زایی ، تضعیف ایمنی ، اثر بر روی اندام های لنفاوی ، میزان تلفات و تأثیر بر روی ضریب تبدیل با یکدیگر متفاوتند. در این مطالعه واکسن های حدت متوسط و حدت متوسط مثبت ، از نظر ایمنی زایی و اثر بر روی اندام های لنفاوی ، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. 150 جوجه ی یک روزه گوشتی سویه ی راس خریداری و به طور تصادفی به 3 گروه مساوی 50 قطعه ای تقسیم شدند. جوجه های گروه a با واکسن حدت متوسط در دو نوبت 15 و 22 روزگی و جوجه های گروه b با واکسن حدت متوسط مثبت در یک نوبت 15 روزگی واکسینه شدند. جوجه های گروه c به عنوان شاهد غیرواکسینه نگه داری شدند. قبل از واکسیناسیون و روزهای 7 ، 14 ، 21 و 35 بعد از واکسیناسیون ، به طور تصادفی از 10 قطعه جوجه ی هر گروه خون گیری از ورید بال به عمل آمد. همچنین در پایان آزمایش (49 روزگی) ، 5 قطعه جوجه از هر گروه به طور تصادفی انتخاب و وزن آن ها اندازه گیری شد. سپس آسان کشی شدند و بورس ، تیموس و طحال آن ها جدا گردید و توزین شد و نسبت وزن این اندام ها به وزن بدن محاسبه گردید. نتایج این مطالعه نشان داد عیار پادتنِ سرم خون جوجه های واکسینه شده با واکسن حدت متوسط مثبت نسبت به جوجه های واکسینه شده با واکسن حدت متوسط و گروه شاهد در سنین 28 ، 35 و 49 روزگی به طور معنی داری بیشتر بود (05/0>p) و نسبت وزن بورس به وزن بدن در گروه واکسینه شده با واکسن حدت متوسط مثبت به طور معنی داری از دو گروه دیگر کمتر بود (05/0>p). بنابراین می توان گفت واکسن حدت متوسط مثبت بیماری گامبورو با یکبار واکسیناسیون قادر به ایجاد ایمنی زایی بهتری نسبت به واکسن حدت متوسط بیماری گامبورو می باشد ولی منجر به آتروفی بورس فابریسیوس می شود.