نام پژوهشگر: رقیه تراهی

مقایسه ‏سودآور‏ی ‏کاربری‏های اراضی جنگل‏کاری و کشاورزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده جنگلداری و مهندسی چوب و کاغذ 1389
  رقیه تراهی   محمد هادی معیری

تحقیق حاضر با هدف محاسبه هزینه‏ها، درآمدها و سودخالص کاربری‏های جنگل‏کاری (زراعت چوب) و کاربری‏های کشاورزی (محصولات زراعی) و مقایسه آن‏ها با هم براساس معیارها (ضوابط) اقتصادی می‏باشد. بدین‏منظور جنگل‏کاری‏های صنوبر(4 گونه بومی و غیربومی) و پالونیا فورتونی (? فاصله کاشت) در ناحیه جنگلی شصت‏کلاته گرگان و جنگل‏کاری‏های کاج بروسیا و اکالیپتوس در حومه گرگان و همچنین چهار نوع محصول زراعی شامل گندم، کلزا، کدوآجیلی و گوجه‏فرنگی در اراضی همجوار مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. در هر یک از رویشگاههای جنگل‏کاری، عرصه‏های یک هکتاری (100×???متر) انتخاب و قطربرابرسینه و ارتفاع کلیه درختان در هر قطعه نمونه اندازه گیری و با توجه به تراکم درختان، موجودی حجمی هر یک از جنگل‏کاری‏ها محاسبه شد. سپس هزینه‏های یک هکتار جنگل‏کاری به تفکیک و کل بر مبنای نرخ برآوردی در سال وقوع عملیات و محاسبه ارزش آینده آن‏ها در سال مبنا (????) براساس نرخ بهره مشخص تعیین گردید. درآمدفعلی حاصل از یک هکتار جنگل‏کاری با توجه به میزان محصول‏دهی و سن توده محاسبه و نهایتاً درآمد خالص آن‏ها محاسبه شد. همچنین هزینه‏ها و درآمدهای یک هکتار تولید محصولات زراعی مورد مطالعه با استفاده از آمارهای موجود در ادارات ذیربط و تعدیل آن‏ها براساس داده های واقعی کسب شده از زارعین همجوار اراضی جنگل‏کاری برآورد و میزان سوددهی آن‏ها تعیین گردید. سرانجام کاربری‏های مختلف جنگل‏کاری با هم و کاربری‏های مختلف زراعی با هم براساس شاخص‏های متداول اقتصادی از جمله ارزش‏خالص‏فعلی (npv)، نرخ بازده داخلی(irr) و نسبت منفعت به هزینه (bcr)مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین با استفاده از شاخص خالص معادل یکنواخت سالیانه (neua) هر یک از کاربری‏های جنگل‏کاری (زراعت چوب) با کشاورزی (محصولات زراعی) مقایسه گردید. یافته های تحقیق نشان داد که جنگل‏کاری ?? ساله گونه پالونیا (فاصله کاشت 6×? متر) بیشترین و جنگل‏کاری اکالیپتوس ? ساله کمترین درآمد خالص را فراهم می کند. اولویت‏بندی پروژه‏های جنگل‏کاری براساس ضوابط اقتصادی به ترتیب پالونیا، کاج بروسیا و صنوبرهای غیربومی می‏باشد. در میان محصولات زراعی بیشترین درآمد خالص متعلق به کدوآجیلی و کمترین آن مربوط به گوجه‏فرنگی در اراضی مسطح (سوددهی بیشتر) و اراضی شیبدار (سوددهی کمتر) می‏باشد. ارجحیت انتخاب پروژه‏های کشاورزی به ترتیب کدوآجیلی، گندم، کلزا و گوجه‏فرنگی می‏باشد. نتایج همچنین نشان داد براساس ضابطه خالص معادل یکنواخت سالیانه کلیه‏ی کاربری‏های جنگل‏کاری (زراعت چوب) با فاصله کاشت کمتر نسبت به انواع کاربری‏های کشاورزی برتری و سودآوری مالی بیشتری دارد.