نام پژوهشگر: نسرین شمسیان
نسرین شمسیان فتح اله تاری
مطالعه حاضر به شناسایی وضعیت رقابتی صنعت بانکداری در اقتصاد ایران با استفاده از داده های پانل 15 بانک دولتی وخصوصی طی دوره 87 – 1375 می پردازد. هدف از این تحقیق اندازه گیری درجه رقابت در سیستم بانکی کشور ا ست تا در نتیجه ساختار بازار صنعت بانکداری ایران و میزان انحصاری بودن آن مورد سنجش قرار گیرد. در شناسایی وضعیت ساختار بازار بانکی، پژو هش حاضر به تبیین درجه تمرکز بازار بانکی کشور از طریق ا ستخراج شاخص تمرکز بازار لرنر می پردازد. با توجه به میزان شاخص مشاهده شد که بازار بانکی از بسیاری جهات به الگوی غیر رقابتی شبیه است وتنها با ورود بانک های خصوصی تغییراتی در جهت حرکت به رقابت خصوصاً در بازار تسهیلات به چشم می خورد. شاخص لرنر محاسبه شده در پژوهش حاضر نمایانگر شرایط رقابت انحصاری در سیستم بانکی کشور است. ا لبته باید توجه داشت که عدد این شاخص نزدیک به شرایط انحصاری است و هنوز با شرایط مطلوب رقابتی فاصله داریم. در شبکه بانک های دولتی نیز مشاهده می شود که با ورود بانک های خصوصی، بانک های دولتی مجبور به عکس ا لعمل شده اند و افزایش رقابت را در سیستم شاهد هستیم. تعداد بانک ها در بازار به حدی است که در صورت داشتن آزادی عمل می توانند بر قیمت ها در این بازار تأثیر فاحش بگذارند. شاید بتوان گفت مهم ترین تأثیر بانک های خصوصی بر بانک های دولتی ایران ارتقای کیفیت اعتبارات آن بانک ها بوده است. بانک های خصوصی پیشرو در ارا ئه خدمات جدید بانکی بوده ا ند؛ که این موضوع باعث شد تا تعدادی از بانک های دولتی به پیروی از آنها، خدمات مشا به ارائه کنند و می توان گفت که بخش اعظم افزایش رقابت درشبکه بانکی کشور با ورود بانک های خصوصی از همین ناحیه می باشد. باید توجه داشت که موفقیت بانک های خصوصی و نقشی که این بانک ها می توا نند در توسعه وسرمایه گذاری ایفا نمایند، درگرو اعمال سیاست پولی مناسب و عدم دخالت های نسنجیده و غیرمنطقی خواهد بود و تدوین سیا ست هایی که هدف آنها افزایش کارآیی وایجاد بستر رقابتی ا ست بدون شناخت عناصر بازار موفق نخواهد بود.