وارد شدن استرس اثرات پیچیده ای بر یادگیری و حافظه دارد.براساس پژوهش های انجام شده استرس بی خوابی می تواند یادگیری و حافظه را بهبود بخشیده، تخریب کرده، یا هیج تأثیری بر آن نداشته باشد.اثرات منفی استرس را می توان با ورزش درمان کرد، ولی شدت های متفاوت تمرین و پروتکل های مختلف برای تعدیل اثرات استرس بر حافظه و یادگیری، یافته های متفاوتی را بدست آورده است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر استرس بی خوابی بر حافظه یادگیری و نقش تعدیل کننده ورزش می باشد. این پژوهش از نوع تجربی می باشد که در آن رت های نر بالغ نژاد ویستار به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند و هر دو گروه تحت مداخله استرس قرار گرفتند، در ادامه به یک گروه ورزش (تجربی) داده شد و گروه دیگر (کنترل) بدون مداخله مطالعه شدند. پروتکل استرس ناشی از محرومیت از خواب با استفاده از دستگاه (mmd) پلیت فرم های اصلاح شده، به مدت 24 ساعت تحت بی خوابی بود، پروتکل ورزش ملایم (30 دقیقه در روز به مدت 7 روز)بود. آموزش و آزمون یادگیری حیوانات با استفاده از ماز آبی موریس انجام شد. برای توصیف آماری از میانگین و برای تحلیل استنباطی از tمستقل استفاده شد . نتایج تحقیق نشان داد که پس از یک هفته تمرین بر روی تریدمیل، گروه ورزش در مراحل اکتساب (05/0p<) و یادآوری (05/0p<) عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل در ماز آبی موریس داشت. در حالی که این دو گروه در مرحله پیش آزمون هیچ تفاوتی با هم نداشتند. 24 ساعت استرس بی خوابی موجب تخریب یادگیری در مرحله اکتساب می شود و ورزش با شدت پایین می تواند از اثرات منفی استرس جلوگیری کند. همچنین نقش ورزش در به یادآوری تجربیات گذشته مشهودتر از اکتساب آن تجربیات است.