نام پژوهشگر: شبنم زمردیان

تحلیل تجربی و نظری اثرات زیست محیطی پروتکل کیوتو و بررسی پیامدهای اقتصادی آن بر کشورهای اوپک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1388
  شبنم زمردیان   حمید ناظمان

چکیده: این پایان نامه به بررسی تجربی و نظری اثرات و کارایی زیست محیطی پروتکل کیوتو بر تغییرات آب و هوایی می پردازد. مدل تئوریکی از یک اقتصاد چهار بخشی ساده استفاده می کند. جهان به سه گروه شمال،جنوب و اوپک تقسیم می شود و استفاده از سوخت های فسیلی باعث ایجاد گازهای گل خانه ای می شود. به منظور ارزیابی توافق نامه پروتکل کیوتو و اثرات آن بر روی آلودگی جهانی ما حالتی را در نظر می گیریم که کشورهای پیشرفته سقف انتشارشان را کاهش می دهند و کشورهای در حال توسعه می توانند مجوزهای انتشار خود را به کشورهای پیشرفته بفروشند. مدل تئوری این پایان نامه اظهار می کند که ایجاد سقف انتشار در کشورهای پیشرفته منجر به تولید کالای کثیف در کشورها ی پیشرفته می شود. اما این کاهش با افزایش تولید کالای کثیف در کشورهای درحال توسعه خنثی می شود. چون ذخیره سازی سوخت در کشورهای درحال توسعه کمتر است افزایش تقاضای سوخت فسیلی در جنوب و اوپک دامنه وسیعتری از کاهش تقاضا در شمال دارد. بنابراین انتشارات جهانی افزایش می یابد. پروتکل کیوتو شامل مکانیزم های انعطاف پذیر از جمله مکانیزم توسعه پاک می شود که به بنگاه ها در کشورهای پیشرفته اجازه می دهد مجوزهای انتشار را از کشورهای در حال توسعه خریداری کنند با این فرض که این کشورها تشویق به انجام فعالیت های کاهش آلودگی شوند. برای بررسی پروتکل کیوتو ما مبادلات محدود یا بخشی در مجوزها را فرض قرار می دهیم. بررسی اثر مکانیزم توسعه پاک نشان می دهد اگر کشورهای پیشرفته سهم عمده و قابل توجهی از سوخت فسیلی جهان را مصرف کنند انتشار جهانی افزایش می یابد. در نهایت افزایش در قیمت سوخت فسیلی اوپک انتشارات جهانی را کاهش می دهد. دو سوال اصلی که در این پایان نامه به آن پرداخته می شود عبارتند از اینکه؛ اول، آِیا اجرای پروتکل کیوتو موجب کاهش روند انتشار دی اکسید کربن در جهان می شود؟ و دوم اینکه آیا اجرای سیاست های غیر مستقیم کنترل آلودگی از قبیل تغییر روش تولید و نوع سوخت نسبت به سیاست های مستقیم (مالیات بر آلودگی) کاراتر می باشند یا خیر؟ جهت روشن شدن سوالات مطرح شده درا ین رساله و بررسی ابعاد پروتکل کیوتو ما در این رساله به تخمین مدل رگرسیونی منحنی زیست محیطی کوزنتس می پردازیم. در این مدل متغیر اساسی مورد استفاده یعنی درآمد سرانه را به چهار بخش خدمات، کشاورزی ، صنعت و واحد های دیگر تقسیم می-کنیم. در این رساله جهت تخمین مدل از داده های پانل کشورهای جهان استفاده خواهیم کرد. رگرسیون منحنی های کوزنتس با عدم کنترل روی ترکیب ستاده های اقتصاد نشان میدهد که هرچه به سمت کشورهایی با درآمد سرانه بالاتر حرکت می کنیم انتشار سرانه با نرخ کاهنده افزایش یافته و در نهایت کاهش می یابد. مدل تئوری پیش بینی میکند که کشور های ثروتمند بیشتر در تکنولوژی های ذخیره سازی سوخت سرمایه گذاری می کنند که این منجر به کاهش آلودگی منتشره هر واحد ستاده می شود. حتی با کنترل روی ترکیب ستاده اقتصاد همچنانکه درآمد سرانه افزایش می یابد چون کشور های ثروتمند ذخیره سازی سوخت بیشتری را به عهده می گیرند انتشار سرانه با نرخ کاهنده افزایش می یابد. شواهد تجربی کاملا این پیش بینی را تایید می کنند. هم میزان کشش پذیری تخمین زده شده و هم معنی داری آماری دلالت بر این می کنند که ذخیره سازی انرژی کارا تر از کاهش مستقیم آلودگی می باشد. در نهایت تخمین ها نشان می دهد که به سبب واژگونی شدت آلودگی هم کشور های پیوست و هم کشورهای غیر پیوست در پاسخ به اهداف کاهش انتشار معاهده کیوتو تمایل به گسترش نسبی بخش های پاک و کاهش بخش های آلوده دارند. در نتیجه در مقایسه با مدل تئوری در واکنش نسبت به محدود شدن سقف انتشار در کشور های پیشرفته انتشارات جهانی کاهش می یابد.