چکیده اسیدهای چرب غیراشباع با چندین پیوند دوگانه می توانند در روندهای تولید مثلی مختلف از طریق سازوکارهای متنوعی تاثیر بگذارند. در این مطالعه تاثیرات مکمل های اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 بر ویژگی های تکامل فولیکولی و استروئیدزایی تخمدان و همچنین بیان فاکتور رشد bone morphogenetic protein 15 در اووسیت، که در فولیکول زایی تخمدانی نقش دارد، بررسی شد. 30 میش 4-2 ساله-ی غیرشیرده به 3 گروه 10 تایی تقسیم شدند و هر گروه به مدت 50 روز بطور تصادفی با یکی از سه جیره ی آزمایشی یعنی شاهد، امگا 6 و یا امگا 3 تغذیه شدند. با استفاده از سیدر پروژسترون اقدام به همزمان سازی چرخه فحلی گوسفندان شد. تغییرات روزانه دینامیک فولیکول-های تخمدانی با استفاده از اولتراسونوگرافی، طی چرخه فحلی همزمان شده ثبت گردید. خونگیری نیز در طی چرخه فحلی همزمان شده هر 3 روز یک بار و به منظور اندازگیری غلظت هورمون پروزسترون و متابولیت های لیپیدی، انجام شد. فولیکول های تخمدانی در انتهای چرخه فحلی همزمان شده و پیش از تخمک ریزی آسپیره شدند. استخراج rna از اووسیت های فولیکول های 4-2 میلی متری و 5? میلی-متری تخمدان های هر گوسفند بطور جداگانه انجام گرفت. بیان نسبی رونوشت bone morphogenetic protein 15 در سلول های اووسیت به روش quantitative real-time pcr اندازگیری شد. مصرف مکمل اسید چرب امگا 6 سبب افزایش تعداد فولیکول های اندازه متوسط (3-2 میلی متر) و همچنین بزرگ (4 ? میلی متر) در گوسفندان شد. تعداد امواج فولیکولی درگوسفندان گروه امگا 6 یک تمایلی به افزایش نسبت به دو گروه دیگر داشت. یک افزایشی در غلظت کلسترول، hdl و همچنین پروژسترون پلاسمایی گوسفندان گروه امگا 6 نسبت به گوسفندان گروه های امگا 3 و شاهد مشاهده شد. مکمل های اسید چرب هیچ اثری بر غلظت پروژسترون مایع فولیکولی نداشتند. بیان رونوشت bone morphogenetic protein 15 در اووسیت های فولیکول های 4-2 میلی متر گوسفندان مصرف کننده مکمل های اسید چرب امگا 3 و امگا 6 بیش از گروه شاهد بود. اما مکمل های اسید چرب هیچ اثری بر بیان این فاکتور رشد در اووسیت فولیکول های 5? میلی متری نداشتند. همچنین بررسی ها نشان داد که اندازه فولیکول نیز بر میزان بیان رونوشت bone morphogenetic protein 15 موثر بوده است، چنان که بیان bone morphogenetic protein 15 بطور معنی داری در اووسیت فولیکول های 5? میلی متری نسبت به اووسیت فولیکول های 4-2 میلی متری کاهش یافت. به این ترتیب اسیدهای چرب غیراشباع با چندین پیوند دوگانه و به ویژه اسیدهای چرب امگا 6، می توانند با تاثیرگذاری بر بیان فاکتورهای رشد موثر در فولیکول زایی و همچنین افزایش تعداد فولیکول ها و استروئیدزایی تخمدان سبب بهبود روند تولید مثلی گوسفند شوند. واژه های کلیدی: گوسفند، اسیدهای چرب، فولیکول، استروئید، bone morphogenetic protein 15