نام پژوهشگر: مالک دهقان
مالک دهقان فرزاد ناظم
امروزه پژوهشگران و متخصصان علوم ورزشی از جمله شیوه های تمرینی که برای افزایش توان انفجاری و ظرفیت گلیکولیتیک عضلات درگیر جهت اجرای مهارت های ورزشی که به سرعت و قدرت و توان وابسته اند، تمرینات با وزنه و پلیومتریک را توصیه می کنند. شواهد علمی نشان می دهد که در میان روشهای مختلف تمرینی، تمرینات پلیومتریک، روش مؤثری در توسعه قدرت، سرعت و در نهایت توان ورزشکاران است. در این تحقیق تأثیر سه شیوه تمرینات سنتی (g1)، پلیومتریک (g2) و وزنه(g3) در ظرف 8 هفته روی شاخص های مطلق و نسبی توان بی هوازی(p) و عملکرد والیبالیست های جوان بررسی می شود. از میان 55 والیبالیست جوان و داوطلب شهرستان ازنا، 36 نفر با میانگین سنی 1 ±18 سال، kg/m2 2± 68/23 =bmi و پیشینة ورزشی منظم حداقل 3 سال در این طرح شرکت کردند.آنها در سه گروه 12 نفری : g3 , g2, g1 به شکل تصادفی جای گرفتند. آزمون لون متغیرهای آنتروپومتریک و بازده های توان را در 3 گروه همسان نشان داد. (p> 0.05). آزمون میدانی rast برای تعیین شاخصهای توان بی هوازی و دو الگوی پرش اسپک و پرش دفاع به منزله شاخص عملکرد والیبالیست ها اجرا گردید. سپس برنامه های تمرینی هر سه گروه در ظرف 8 هفته و با رعایت اضافه بار تحت نظارت پژوهشگر انجام گردید. آنگاه ارزشهای نسبی (p) در سه وضعیت پیش، میان (هفته چهارم) و پایان هفته هشتم اندازه گیری شدند. اندازه گیری ها در نیمروز و تحت دمای محیطی (c230-200) و رطوبت نسبی (45-40 درصد) انجام گرفت. داده ها به کمک واریانس یکطرفه در سطح پذیرش 5درصد بوسیله نسخه16 از نرم افزار spss تحلیل شدند. نتایج:1- اختلاف معناداری در ارزشهای سه گانه حداقل توان نسبی (mp) [بر حسب پارامترهای آنتروپرومتریک (ffm), (mm),(w)] در سه وضعیت از برنامه تمرین بدست آمد. آزمون پیگیرانه توکی، افزایش اندازه های نسبیmp در گروه پلیومتریک را بیشتر از گروه های کنترل و وزنه نشان داد. (0/05> p ) بعلاوه این الگو تغییر مشابهی را در میانگین توان(ap) هر سه گروه از والیبالیست ها آشکار نمود. (0/05 <p ) یافته های مشابهی در ارزش مطلق حداقل توان (وات) مشاهده شد. 2- اندازة پرش اسپک سه گروه تمرینی تفاوت معناداری را نشان داد [ p=0/02 و f(2,33)=4/32]. آزمون توکی آشکار کرد که تمرینات پلیومتریک تأثیر بسزایی نسبت به گروههای g1 و g3 در افزایش میزان پرش اسپک داشت اما تفاوت پرش اسپک گروه های g2 وg3 معنادار نبود. (0/05 <p ) 3- همچنین میزان پرش دفاع روی تور در سه گروه تمرینی تفاوت معناداری به دست آمد. [ p=0/02 و f(2,33)=4/32] آزمون توکی تفاوت معنادار میزان پرش دفاع روی تور گروه های g1و g2 را بیشتر از گروه g3 آشکار نمود. با این حال، تمرینات وزنه به افزایش عمده پرش دفاع روی تور نیانجامید. (0/05 <p) نتیجه گیری: یافته های تحقیق حاضر نشان داد شیوه تمرینات پلیومتریک نسبت به تمرینات وزنه تأثیر بسزایی در افزایش شاخصهای توان بی هوازی مطلق (وات) و نسبی (وزن بدن، جرم عضلات و شاخص جرم بدن) (mp) [mp/(ffm), (mm),(w)] ورزشکاران دارد. بعلاوه، تمرینات پلیومتریک تأثیر بیشتری نسبت به تمرینات وزنه در ارتقاء عملکرد تخصصی (اندازه پرش های اسپک و دفاع) والیبالیستها داشته است. در حالی که این دگرگونی در دو گروه وزنه تمرینی و سنتی مشاهده نشد.