در سال های اخیر نگرانی های در مورد افزایش احتمال ناباروری در افراد نر تحت تأثیر مصرف موادی چون کافئین وجود دارد. این تحقیق با هدف مطالعه اثرات هیستولوژیک، هیستومتریک و استریولوژیک کافئین بر تکامل پس از تولد لوله های منی ساز موش های صحرایی انجام گرفت. برای این منظور موش های صحرایی ماده نژاد ویستار به طور تصادفی به گروه های کنترل و دو گروه آزمایش تقسیم شدند. موش های صحرایی ماده گروه آزمایش دریافت کننده مقدار بالا و پایین کافئین، به ترتیب طی دوران بارداری و شیردهی از طریق آب آشامیدنی تحت تأثیر کافئین با مقادیر 45 و 35 میلی گرم بر کیلوگرم و 26 و 25 میلی گرم بر کیلو گرم قرار داده شدند. سپس بیضه نوزادان موش های صحرایی گروه های مختلف طی روزهای 7، 14، 28، 60 و 90 پس از تولد از محوطه شکمی خارج و پس از توزین بوسیله ترازوی دیجیتال، در محلول بوئن تثبیت شده و حجم آن ها با استفاده از روش کاوالیه برآورد گردید. جهت انجام مطالعات میکروسکوپی، پس از آماده سازی نمونه های بافتی برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه و با روش هماتوکسیلین -ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از افزایش حفره داخلی لوله های منی ساز و ایجاد فضاهای خالی به شکل واکوئل در اپی تلیوم زایا و کاهش اسپرماتوزنز در گروه های آزمایش بود. همچنین، ارتفاع اپی تلیوم زایا و قطر لوله های منی ساز در مراحل مختلف پس از تولد در گروه های آزمایش بطور معنی داری (05/0>p) کاهش نشان داد، بطوریکه این کاهش در گروه دریافت کننده مقدار بالای کافئین چشمگیرتر بود(01/0>(p. علاوه بر این، کاهش معنی دار(05/0>p) حجم کلی بیضه و نیز حجم نسبی و کلی لوله های منی ساز و اپی تلیوم زایا و افزایش معنی دار (05/0>p) حجم نسبی فضای بینابینی و حفره داخلی لوله های منی ساز در مراحل مختلف پس از تولد در گروه های آزمایش در مقایسه با گروه کنترل مشاهده گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد که کافئین بر روند تکامل پس از تولد لوله های منی ساز تأثیر گذاشته و فعالیت اسپرماتوژنز موش های صحرایی بالغی که طی دوره های جنینی و شیرخوارگی در معرض کافئین بوده اند را تحت تأثیر قرار می دهد.