نام پژوهشگر: مریم وظایفی
مریم وظایفی فرید شکاری
دانه های روغنی از مهمترین محصولات کشاورزی در سطح جهان می باشند. از سال 1998 تا 2002 میانگین تولید جهانی دانه های روغنی در جهان 312 میلیون تن در سال بوده است (ماتسون و همکاران، 2004). بر اساس گزارش شرکت توسعه کشت دانه های روغنی کشور در سال زراعی 82-1383 میزان دانه کلزای خریداری شده از کشاورزان حدود 95287 تن بوده (صنیعی، 1384). کلزا در قلمرو گیاهان آوندی ، در گروه گیاهان گلدار ، در رده گیاهان دو لپه ای ، در راسته کاپارالس ، خانواده براسیکاسه ، جنس براسیکا و گونه ناپوس قرار دارد (آلیاری و همکاران 1379؛ یو اس دی ای، 2004). تجارت جهانی عمدتا روی دو گونه b. napus و b. rapa متمرکز شده است. دانه های این گیاه بطور معمول حاوی 40% یا بیشتر روغن و کنجاله ای حدود 35-40% پروتئین می باشد (آلیاری و همکاران 1379). تلاش های گسترده در کانادا در سال 1974 منجر به تولید ارقام کلزا با اسید اروسیک پایین در روغن و گلوکوزینولات اندک در کنجاله گردید. این ارقام را برای تشخیص از سایر ارقام کلزا، رقم های دو صفر یا کانولا نام نهادند (آلیاری و همکاران 1379 ). brassica napu بر اساس گزارش ایکاردا (2002)، سطح زیر کشت کلزا در ایران 48 هزار هکتار با میانگین عملکرد 43/1 تن در هکتار بود که نسبت به میانگین تولید جهانی در وضعیت بالاتری قرار داشت. سطح زیر کشت کلزا بر اساس گزارش شرکت تهیه و تولید دانه های روغنی در سال 82-83، 79198 هکتار بوده است و در سال زراعی 83-84 این روند 139721 هکتار پیش بینی شده بود (خبرنامه طرح تولید دانه های روغنی کشور، 1383).