نام پژوهشگر: علی تیغ ساززاده
علی تیغ ساززاده محمد افشارنسب
اهداف: جهت بررسی تغییرات ظاهری و آسیب شناختی و نیز شدت و توسعه آنها در میگوهایی که در معرض شکوفایی جلبکی مضر در شرایط طبیعی بودند، نمونه برداری از استخرهای آلوده به شکوفایی جلبکی و سالم انجام پذیرفت. در عین حال جهت مقایسه شرایط محیطی دو استخر سالم و آلوده نمونه برداری از آب نیز انجام پذیرفت. همچنین میزان و نوع تلفات ناشی از این پدیده در استخرهای تحت تاثیر با استخرهای سالم مقایسه شد. مواد و روش ها: در اواخر پروژه تراکم پذیری میگوی پا سفید غربیlitopenaeuas vannamei که در سال 1388 در استخرهای پرورش میگوی مرکز شهید کیانی در منطقه چوئیبده آبادان انجام پذیرفت، شکوفایی جلبکی مضر منجر به بروز نشانه هایی از بیماری و در نهایت تلفات در یکی از استخرهای این مرکز گردید. نمونه های غیر طبیعی و مشکوک از استخر مورد نظر جمع آوری شدند. در هنگام جمع آوری نمونه ها برخی از علائم ظاهری (ماکروسکوپیک) میگوها در هر مورد ثبت و در فرم جمع آوری نمونه وارد شد. عملیات هیستوپاتولوژی بر روی نمونه های جمع آوری شده بروش دکتر افشار نسب (افشار نسب ، 1386) و دکتر لایتنر (lightner, 1996) که روش استانداردی برای میگو می باشد انجام شد. از سوی دیگر شدت آلودگی بر اساس روش دکتر لایتنر (lightner, 199) محاسبه شد. برخی از فاکتورهای فیزیکی شیمیایی آب استخر مورد مطالعه نظیر دما، اکسیژن، شوری و ph قبل و در هنگام شکوفایی جلبکی ثبت شدند. همچنین مراحل نمونه برداری، تثبیت، تغلیظ و شمارش جهت تعیین گونه و تراکم پلانکتونی مسئول شکوفایی جلبکی انجام پذیرفت. نتایج و بحث: نتایج حاصل از تعیین گونه ای و تراکم فیتوپلانکتونی استخر تحت تاثیر شکوفایی جلبکی مشخص کرد که گونه mesodinium rubrum با تراکم سلولی بسیار بالای (4000000 سلول در لیتر ) گونه غالب و مسئول شکوفایی جلبکی مضر بوده است. در میگوهای تحت تاثیر شکوفایی جلبکی نشانه هایی از قبیل تغییر رنگ آبشش به رنگ قهوه ای تیره و حالت پوسیده ، وجود لکه های سفید بر روی کاراپاس ، قرمز شدگی و پوسیدگی اندامهای حرکتی و دم دیده شد. همچنین نتایج حاصل از عملیات آسیب شناسی نشانه هایی از قبیل تجمع سلول های لنفاوی در آبشش ها، هایپرتروفی و واکوئله شدن سلول های هپاتوپانکراس، وجود گنجیدگیهای مشخص در اندام لنفاوی، حضور تعدادی جلبک m. rubrum بهمراه تعداد زیادی جلبک رشته ای در لومن روده را نشان دادند. نتایج حاصل از تعیین فاکتورهای کیفی آب نشاندهنده افزایش معنی دار شوری – در بین دیگر فاکتورها- در روزهای وقوع شکوفایی جلبکی در استخر تحت تاثیر در مقایسه با استخر شاهد بود (p<0/05). با توجه به اثبات این امر که مزارع پرورش میگو به طور کلی به شکوفایی ها حساس تر اند، شکوفایی هایی همانند این شکوفایی (غیر سمی) می توانند به عنوان علت اولیه، میگوها را برای ابتلا به انواع بیماریها مستعد کنند. در مزارع پرورش میگو عوامل متعددی مسئول شکوفایی جلبکی در نظر گرفته می شوند که شوری مهمترین عامل زیست محیطی در این امر می باشد.