نام پژوهشگر: بتول احمدزاده
بتول احمدزاده جواد حاتمی
پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی نظرات اساتید دانشگاه پیام نور تبریز درباره تفکر انتقادی و چگونگی اعمال آن در تدریس انجام شده است. به همین منظور از پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی اکتشافی استفاده گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه اساتید دانشگاه پیام نور تبریز که در سال تحصیلی89-1388 در دانشگاه مذکور درحال تدریس بودند می باشد و با استفاده از نمونه گیری هدفمند تعداد 12 نفر از این اساتید جهت شرکت در این پژوهش انتخاب گردید. به منظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه های نیمه سازمان یافته و عمیق استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق کیفی صورت گرفت و نتایج این پژوهش نشان داد که اساتید این دانشگاه تفکر انتقادی را به معنای«اعمال تردید عاقلانه»، «بازنگری تمام زوایای یک پدیده»، «انتقاد از نارسائیها» و«فراتر از دیگران به مسئله نگریستن» می دانند. نتایج دیگر نشان داد که اساتید تفکر انتقادی را شامل مهارتهای «داشتن اطلاعات کافی»، «پرسشگری»، «داشتن جامعیت فکر»، «انعطاف در تفکر»، «تحلیل گر بودن» و «داشتن مهارت شنود» می دانند. علاوه بر این بیشتر اساتید بر اکتسابی بودن تفکر انتقادی و نقش مهم تدریس در این امر تاکید داشتند. همچنین اساتید هدف از تدریس را «انتقال مطالب و مفاهیم»، «تعلیم همراه با تربیت»، «هدف تدریس وابسته به نوع دانشگاه، مقطع تحصیلی، نوع درس»، «ایجاد روحیه پرسشگری» و «توجه به غایات تعلیم وتربیت» می دانند. در نهایت مشخص شد که اساتید پیام نور نقش خود را در رشد تفکر انتقادی دانشجویان در قالب تدریس در موارد زیر می دانند: «دادن فرصت اظهارنظر و ابراز وجود به فراگیر»، «الگو بودن استاد در تفکر انتقادی»، «بها دادن به خرد جمعی»، «طرح مسائل بحث انگیز و ایجاد فرصت برای تفکر»، «ایجاد احساس امنیت در کلاس» و «پژوهش محوری».