نام پژوهشگر: زینب رشوند

بررسی اجمالی نقاشی طبیعت بی جان در هنر ایران(از صفویه تاکنون)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1388
  زینب رشوند   مینو اسعدی

هنر یکی از متمایزترین شکل های فعالیت اجتماعی است که بطور قطع در شکل بخشیدن به انسان کنونی، پیدائی و تکامل شخصیت و بهبود و پالایش ساخت جسمانی و روان شناختی وی سهم بسزایی داشته است. هنر قلمروی ویژه یا میدان آزمایشی در اختیار انسان گذاشته که عاری از هرگونه مانع غیر ضروری است . به همین دلیل است که انسان هنر را وسیله ای مناسب برای ارضای نیاز خود به آفرینش و باز آفرینی جهانی مطابق با ذوق و برداشت و آرمان خود باز آفرینی جهانی مطابق با ذوق و برداشت و آرمان خود یافته است. دراین پژوهش تحت عنوان ( بررسی اجمالی نقاشی طبیعت بی جان در هنر ایران ( از صفویه تا کنون))، سعی می شود به معنای طبیعت بی جان و تاریخچه توجه به این موضوع پرداخته شود. توجه به این مطلب که نمونه های عینی این موضوع را درنقاشی های غربی می توان مشاهده کرد. و هنرمندان غربی که تا اوایل قرن 20 به این موضوع توجه نشان داده اند مورد توجه و بررسی مختصر قرار می گیرند. رویکرد اصلی این پژوهش توجه به موضوع طبیعت بی جان در نقاشی ایرانی از دوره صفویه تا زمان حال می باشد. و نمونه هایی از نقاشی های این دوره ها و نحوه توجه به این موضوع مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. از نمونه آثار ارائه شده از این دوره ها و تغییرات تدریجی که در نحوه پرداختن به موضوع نقاشی و طرز نگرش به آن چنین استنباط می شود که در ابتدای این دوره درنظر گرفته شده، توجه به موضوع طبیعت بی جان، توجهی غیرمستقیم به آن بوده است و این موضوع در کنار سایر موضوعات و در جهت تکمیل آن سبک و موضوع قرار می گرفته است، در واقع می توان گفت در ابتدا موضوعی وابسته و غیر مستقل بوده است و در دوره ایی که متعلق به دوره کمال الملک می باشد استقلال می یابد و به صورت مستقل در آثار این دوره مشاهده می شود، اما نوع نگاه به آن بسیار متاثر از نوع توجه نقاش غربی به این موضوع است. اما در دوره های متاخرتر نوع نگاه و نحوه توجه و پرداختن به این موضوع تغییر می کند و هنرمندان در این دوره سعی می کنند وجه ایرانی تری به آن داده و به نشانه های تصویری قومی و ملی توجه بیشتری نمایند. به طور کلی می توان گفت در نقاشی ایرانی از دوره صفویه تا کنون گاهی نگاه به این موضوع نگاهی ناتورالیستی و رئالیستی و گاهی نیز در میان هنرمندان نوگرا با شیوه ها و سبکهای گوناگون به این موضوع توجه و پرداخته شده است.