ربا در لغت به معنای زیادی و در شرع به مبادله دو هم جنس با زیادی یکی از آنها به شرط مکیل و موزون بودن و همچنین قرض دادن یک جنس به دیگری با شرط بازپرداخت اضافی اطلاق می شود.شدت تحریم ربا اکثر فقها خاصه شهید اول و شهید ثانی را بر آن داشت تا در کتب فقهی خود و ذیل بحث ربا، راه هایی را برای تخلص از ربا عنوان نمایند که از جمله آن می توان به ضمیمه کردن جنس به عوض کمتر و یا به معوضین در مواردی که معلوم نیست کدامیک کمتر است و همچنین فروش مبیع به مقدار مساوی آن و هبه زیادی، و بریء الذمه نمودن متعاقدین پس از قرض و یا هبه اشاره نمود که مستند دیدگاه شهدین، روایات بسیار وارده از معصومین(ع) می باشد، اما امام خمینی با شرح و بیان تفصیلی انواع ربا، روایات موید حیل شرعی را تنها ناظر بر ربای معاملی، آنجا که تفاوت حجمی در اجناس وجود دارد و نه تفاوت قیمی می داند و معتقد است در مورد ربای قرضی و قسم دیگر ربای معاملی، روایاتی وارد نشده و به عبارت دیگر آنچه برای حیله آمده اصلاَ ربا نیست و آنچه رباست حیله ای برای حلال کردنش متصور نمی باشد. این پایان نامه طی چهار فصل به بررسی مشروح راه های فرار از ربا از نظر موافقان و مخالفان و دلایل و اشکالات هر یک از آنان می پردازد و به این نتیجه می رسد که دلایل و مبنای امام خمینی(ره)در رد حیله های شرعی در ربا قابل دفاع و توجیه است. کلید واژه ها: ربا، حیل ربا، راه های فرار از ربا، ضم ضمیمه، تفاوت قیمی و حجمی در اجناس.