نام پژوهشگر: عبدالرحیم مظفری
عبدالرحیم مظفری اردشیر بحرینی نژاد
دیوارهای وزنی بلوکی بتنی از جمله سازه های خاکی مرسوم در ساخت اسکله های دریایی می باشد. از مزایای این نوع اسکله ها می توان به تکنولوژی ساده ساخت (نسبت به دیگر انواع اسکله مثل شمع و عرشه و اسکله کیسونی)، ارزانی بتن نسبت به فولاد و بویژه دوام آن ها نسبت به عوامل خورنده در محیط های دریایی اشاره نمود. با توجه به عملکرد این نوع دیوارها در مناطق لرزه خیز و بنابر توصیه آیین نامه های مختلف، استفاده از مقطع گوژپشتی می تواند بهترین عملکرد را داشته باشد. مقطع اسکله بلوکی باید طوری انتخاب گردد که معیارهای پایداری در تراز شالوده و تراز های هر ردیف بلوک، در کلیه مراحل اجرای اسکله و خاکریزی پشت آن برای زلزله سطح 1 (دوره بازگشت 75 سال) ساله ارضا شود. علاوه بر معیارهای پایداری، طبق توصیه آیین نامه ژاپن، مقطع اسکله باید قادر باشد برای زلزله سطح 2 (دوره بازگشت 475 سال) عملکرد مناسبی از خود نشان دهد. لذا با بیان کلیه پارامترهایی که شکل هندسی مقطع را می سازد از جمله پیش آمدگی و عقب رفتگی بلوک ها، طول بلوک ها، شیب بلوک ها، تعداد بلوک های شیبدار، به بهینه سازی مقطع این اسکله با در نظر گرفتن کلیه قیود از جمله قیود پایداری( لغزش، واژگونی، خروج از مرکزیت، ظرفیت باربری بستر)، قیود اجرایی( حداکثر پیش آمدگی بلوک ها به سمت دریا، تناژ جرثقیل) و قیود عملکردی(تغییر مکان) توسط الگوریتم بهینه سازی گروه ذرات، پرداخته شده است. لازم به ذکر است، برای محاسبه عملکرد سازه در زلزله سطح 2 از روش دینامیکی ساده شده بر پایه مدل بلوک لغزشی نیومارک استفاده شده است. در پایان با بررسی مثال موردی پروژه اجرا شده بندر پتروشیمی پارس به بهینه سازی این اسکله پرداخته و حساسیت طرح به برخی پارامترها، متغیرهای اصلی طراحی و نقش آنها در طرح بهینه مشخص شده و درنهایت، توصیه هایی برای طرح اقتصادی اسکله های بلوکی وزنی ارائه گردیده است.