نام پژوهشگر: نبی الله سعیدی شمس آبادی
نبی الله سعیدی شمس آبادی قربانعلی صادقی
به خوبی ثابت شده است که بعضی از ارقام گندم حاوی سطوح بالایی از پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای هستند که هنگامی که بیش از حد تحمل (آستانه تحمل) پرنده تغذیه شوند اثرات مضری بر عملکرد جوجه های گوشتی دارند. دو آزمایش جهت بررسی اثرات استفاده از ارقام گندم (سرداری، زرین و آذر) با و یا بدون افزودن آنزیم و آب روی عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی انجام گرفت.آزمایش اول: در این آزمایش اثرات سه رقم گندم رایج استان کردستان (سرداری، زرین و آذر)، با و یا بدون مکمل آنزیم تجاری (3/0 gr/kg جیره، گریندازیم gp 15000) از 1 تا 42 روزگی روی عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی بررسی گردید. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و به روش فاکتوریل 2×4 با استفاده از 416 قطعه جوجه گوشتی سویه تجاری راس 308 (نر و ماده)، در 8 تیمار و 4 تکرار و 13 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. آزمایش دوم: در این آزمایش اثرات ارقام گندم با و یا بدون افزودن آب به جیره (افزودن 25/1 کیلوگرم آب به هر کیلوگرم خوراک هوا خشک) در دوره پایانی (42 تا 54 روزگی) بر عملکرد جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. در طول مدت انجام هر دو آزمایش وزن بدن، افزایش وزن روزانه، مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک جوجه ها به صورت هفتگی اندازه گیری شد. در سنین 20 و 41 روزگی، 4 پرنده به ازای هر تیمار برای تعیین اندازه نسبی (وزن و طول نسبی) اندام های داخلی دستگاه گوارش و خصوصیات لاشه اندازه گیری گردید. نتایج آزمایش اول نشان داد که خوراک مصرفی 1 تا 21 روزگی، وزن بدن 21 روزگی و افزایش وزن 1 تا 21 روزگی جوجه های گوشتی تغذیه شده با جیره ذرت-کنجاله سویا (جیره شاهد) در مقایسه با جوجه هایی که جیره های بر اساس ارقام گندم-کنجاله سویا دریافت کردند به طور معنی داری بالاتر بود (05/0>p)؛ ولی تفاوتی در وزن بدن و اقزایش وزن روزانه در 21 تا 42 روزگی مشاهده نگردید. نتایج همچنین نشان دادند که جوجه های تغذیه شده با رقم آذر در مقایسه با دو رقم دیگر (سرداری و زرین)، خوراک مصرفی روزانه بالاتری در 21 تا 42 روزگی داشتند (05/0>p)؛ در حالیکه پرندگان تغذیه شده با رقم سرداری مصرف خوراک پایین تری در مقایسه با شاهد و دو رقم گندم دیگر در 1 تا 42 روزگی داشتند (05/0>p). نتایج نشان دادند که جوجه های تغذیه شده با رقم سرداری، ضریب تبدیل خوراک پایین تری نسبت به گروه شاهد، و میزان تلفات بالاتری در مقابل رقم زرین داشتند (05/0>p). پرندگان تغذیه شده با رقم سرداری در مقابل ارقام زرین و آذر، وزن نسبی دوازدهه و ایلئوم بالاتر در 20 روزگی، وزن نسبی روده باریک بالاتر در 41 روزگی در مقایسه با گروه شاهد؛ وزن نسبی روده باریک بالاتری در 20 روزگی در مقابل رقم آذر و تیمار شاهد داشتند. پرندگان تغذیه شده با رقم آذر در مقابل رقم زرین و تیمار شاهد وزن نسبی سکوم راست بالاتری در 20 روزگی داشتند. پرندگان تغذیه شده با ارقام گندم مورد مطالعه در مقابل تیمار شاهد وزن نسبی کبد بالاتر و درصد لاشه پایین تر در 20 روزگی، و وزن نسبی سنگدان پایین تری در 20 و 41 روزگی داشتند (05/0>p). مکمل آنزیمی در جیره های آزمایشی اثر معنی داری بر وزن بدن، افزایش وزن روزانه و تلفات نداشت، ولی در 1 تا 21 روزگی و 1 تا 42 روزگی خوراک مصرفی روزانه را کاهش و ضریب تبدیل خوراک را پایین آورد (05/0>p)؛ همچنین مکمل آنزیمی در 20 روزگی، وزن نسبی ایلئوم را کاهش و وزن نسبی چینه دان را افزایش داد. در نتیجه نتایج نشان دادند که ارقام مختلف گندم محلی اثرات متفاوتی بر عملکرد طیور گوشتی داشتند و مکمل آنزیم خوراکی جیره اثرات مثبتی بر عملکرد جوجه های گوشتی نداشت. نتایج آزمایش دوم نشان داد که خوراک مصرفی 42 تا 54 روزگی و وزن بدن 54 روزگی جوجه های گوشتی تغذیه شده با رقم آذر در مقایسه با جوجه هایی که جیره شاهد و رقم زرین دریافت کردند به طور معنی داری بالاتر بود (05/0>p). نتایج همچنین نشان دادند که جوجه های تغذیه شده با ارقام آذر و سرداری در مقایسه با جیره شاهد و رقم زرین، افزایش وزن روزانه بالاتری در 42 تا 54 روزگی داشتند (05/0>p). نتایج نشان دادند که جوجه های تغذیه شده با رقم سرداری، ضریب تبدیل خوراک پایین تری نسبت به گروه شاهد و رقم آذر در 42 تا 54 روزگی داشتند (05/0>p). تغذیه خوراک مرطوب وزن بدن 54 روزگی، خوراک مصرفی و افزایش وزن روزانه 42 تا 54 روزگی را افزایش و ضریب تبدیل خوراک 49 تا 54 روزگی را کاهش یا به عبارتی کارآیی تبدیل خوراک را بهبود بخشید. در این آزمایش نیز نتایج نشان دادند که ارقام مختلف گندم محلی اثرات متفاوتی بر عملکرد طیور گوشتی داشتند اما تغذیه خوراک مرطوب اثرات مثبت قابل توجهی بر عملکرد جوجه های گوشتی داشت.