بی‏تردید تربیت از مهم‏ترین و ضروری‏ترین مسئولیت‏ها در عصر حاضر است، به گونه‏ای که به دلیل رشد تعاملات بین جوامع و معضلات عصر مدرن، هم‏اکنون به دغدغه‏ای اساسی تبدیل شده است؛ گرچه در گذشته نیز همواره مورد توجه علما و اندیشمندان اسلامی بوده است. هیچ تربیتی نیست که بعد شناختی نداشته باشد و در نتیجه تعلیم را شامل نشود، این پژوهش نیز به این بعد از تربیت، یعنی تربیت معرفتی می‏پردازد. اما انسان موضوع تربیت است، بنابراین هرگونه طرحی به منظور تربیت وی، مسبوق به نگاه انسان‏شناختی ویژه‏ای است. شناخت عوالم هستی نیز به عنوان مسیر حرکت انسان به سوی تعالی، یکی از ارکان تربیت معرفتی است. با این توضیح تبیین دیدگاه قرآن کریم در بحث ابعاد و مراتب انسان‏ و هستی ضروری می‏نمود. به ویژه که دیدگاه‏هایی جدید و مباحثی نو در حوزه انسان‏شناسی و هستی‏شناسی مطرح شده‏اند و نگاه صرفاً مادی به انسان و جهان دارند و لازم است تفاوت این دیدگاه‏ها با نگاه قرآن مشخص گردد. در نگاه دینی انسان، هستی و قرآن سه نسخه منطبق بر یکدیگرند. از همین رو قرآن کریم تنها مرجعی است که می‏تواند به طور جامع به بحث تربیت انسان بپردازد؛ زیرا معارف لازم برای رشد همه‏ جانبه انسان را دربردارد. قرآن کریم در فرایند رشد و حرکت انسان به سوی تعالی، توجه ویژه‏ای به بحث علم آموزی دارد؛ علم مقدس و مبارکی که طلب آن را بر هر مسلمانی واجب نموده است. اما امروزه دنیای سکولار مفهوم جدیدی از علم ارائه می‏دهد و علم را در پایین‏ترین مرتبه خود یعنی دانش مفهومی حسی منحصر می‏گرداند؛ درحالی که مفهوم علم در فرهنگ اسلامی با مفهوم سکولارِ علم متفاوت است. بر همین اساس انسان‏هایی که در نظام‏ علمی این دو فرهنگ تربیت خواهند شد با یکدیگر متفاوت خواهند بود. این پژوهش مدل تربیتی بر اساس نظام علم قرآنی را مد نظر دارد و از آنجا که خداوند متعال اولین مربی انسان است و هر گونه طرح تربیتی و هر نوع برنامه آموزشی برای وی باید با محوریت کلام الاهی صورت پذیرد، این پژوهش به ارائه یک نظام جامع آموزشی با محوریت قرآن می‏پردازد. در این نظام مفهوم حقیقی علم مورد توجه قرار گرفته ‏است؛ علمی که پیوند ناگسستنی با ایمان دارد. با برقراری آن در جامعه، شاهد ملموس‏تر شدن حضور قرآن در زندگی افراد و تغییر شگرفی در فرهنگ انسان‏ها خواهیم‏ شد.