شته مومی کلم یکی از آفات مهم خانواده کلمیان می باشد. این آفت در حال حاضر در استان همدان با استفاده ازآفت کش ها کنترل می شود ولی به علت مصرف بی رویه و نامطلوب آفت کش ها این شته نسبت به سموم مقاوم شده است. بنابراین امروزه کاربرد دشمنان طبیعی به عنوان روش کنترل بیولوژیک مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق پارازیت ها و هیپرپارازیت های شته مومی کلم شناسایی شده و درصد پارازیتیسم آنها روی کلزا محاسبه گردید. علاوه براین پویایی جمعیت شته و دشمنان طبیعی نیز بررسی شد. نمونه برداری ها از فروردین تا خرداد 1389 از مزارع کلزای سم پاشی نشده (رقم اکاپی) واقع در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی در منطقه دستجرد و مزرعه ای در شهرستان نهاوند هر یک به مساحت حدود 1000 متر مربع انجام شد. هر هفته تعداد 30 گیاه به صورت تصادفی انتخاب شد و هر نمونه در کیسه پلاستیکی جداگانه قرار گرفته و به آزمایشگاه منتقل شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ها تا زمان پارازیتوئیدهای بالغ نگهداری شدند. نسبت جنسی پارازیتوئیدها نیز تعیین شد. در این تحقیق یک گونه پارازیتوئید (mc’intosh) diaeretiella rapae و سه گونه هیپرپارازیتوئید pachyneuron aphidis (bouche)، alloxysta fuscicornis (ashmead) و asaphes suspensus (nees) تشخیص داده شد. برطبق مشاهدات تغییرات جمعیت شته و پارازیتوئید در طول فصل نوسانات مشابهی را نشان دادند ولی جمعیت هیپرپارازیت ها در اوخر فصل افزایش یافت. میانگین درصد پارازیتیسم d. rapae در دو کشت آبیاری بارانی و غرقابی منطقه دستجرد و شهرستان نهاوند به ترتیب 65/5، 6/4 و 5/3 درصد به دست آمد. میانگین درصد هیپرپارازیتیسم p. aphidis 97/1، 59/1 و 03/6 درصد و برای a. fuscicornis 04/0، 06/0 و 008/0 درصد به ترتیب در دو کشت آبیاری بارانی و غرقابی منطقه دستجرد و شهرستان نهاوند ثبت شد. نسبت جنسی نیز با افزایش نرخ رشد به نفع ماده ها افزایش یافت. بنابراین با توجه به پایین بودن درصد پارازیتیسم شته مومی کلم در زراعت کلزا در منطقه می توان اینگونه بیان کرد که برای کنترل شته در کنار حفظ و حمایت از عوامل مفید باید مجموعه ای از روش های پیشگیری و کنترل نظیر استفاده از حشره کش های انتخابی و ارقام مقاوم به شته مومی کلم در چارچوب برنامه مدیریت انبوهی آفت (ipm) می تواند مورد استفاده قرار گیرد.