نام پژوهشگر: شبنم گلزار مشکی

ساخت وسایل کاربردی چوبی با الهام از برخی نقش مایه های گنبدخانه مسجد شیخ لطف الله
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1389
  شبنم گلزار مشکی   قباد کیانمهر

پرداختن به نمونه هایِ باقیمانده از هنرِ دورانِ گذشته ، همواره از موضوعاتِ اصلیِ پژوهش هایِ عصرِ حاضر بوده است . این نمونه ها از اشیاء کوچک گرفته تا ظروف ، پارچه ، فرش ، وسایل تزیینی و بناهایِ به جا مانده و تزییناتِ آنها ، اشتیاقِ وصف ناپذیری را در دلِ محقّقان ، برایِ کشفِ راز نقش هایِ به کار رفته در آنهاایجاد می کنند . این روند در بینِ هنرهایِ تجسّمی شکلی دیگر به خود می گیرد و پژوهش در چگونگیِ به وجود آمدن و معنایِ نقش ها و زیباییِ آنها توجّه بیشتری را به خود جلب می کند و نتیجه آن به کارگیریِ مجدّد نقش هادر هنرِ امروز می باشد . به همین جهت ، نقش مایه هایِ به کار رفته در گنبد خانه مسجد شیخ لطف الله ، موضوعِ این پایان نامه قرار گرفته است . مسجد شیخ لطف الله که از بناهایِ شاخصِ به یادگار مانده از عصرِ صفویّه است ، نمونه هایِ کم نظیری از کاشی کاری و نقش مایه هایِ جذّاب و زیبا را در درونِ خود جای داده است . نقش هایی که از زمان هایِ دورشکل گرفته و تکامل یافته اند و به تدریج در هنرِ ایرانیِ دوره هایِ بعد به این ترکیب بندی رسیده اند .این پایان نامه به بررسیِ اینکه ارتباط و ترکیب بندیِ نقش ها به چه صورت است ، کدام یک از آنها و برایِ چه طرح و وسیله ای ، مناسب است و برای استفاده آیا فُرم اصلیِ نقش ها بهتر است یا می توان از فرم هایِ تغییر یافته نیز استفاده کرد ، می پردازد . نتیجه تحقیق ، آماده شدن طرح هایِ الهام گرفته شده از نقش مایه هایی است که بیشتر ، شاخصِ فضایِ گنبدخانه مسجد شیخ لطف الله هستند . از ترکیب نقش مایه چلیپایِ به کار رفته در کاشی کاریِ دیوارها و تکرارِ چهار بند اسلیمیِ ساده ، شمعدان ، از تلفیقِ فرمِ لوزی هایِ خمیده (کُلاله) زیرِ گنبد با چلیپا که به صورتِ واگیره 4/1 آماده شد ، آیینه دستی و شانه سَر و با الهام از طرحِ دو بند اسلیمیِ متداخل در مقرنس هایِ محراب ، چراغِ رومیزی ، ساخته شد که همگی از جنس چوب هستند . روش کار در این تحقیق ، تاریخی - تجربی است .