نام پژوهشگر: ایمان آهار
ایمان آهار فریدون چوبدار
مصرف نمک طعام در کشور ما 3 برابر کشورهای دیگر (میزان متوسط نمک مصرفی جهانی )می باشد،چون نمک طعام حاوی سدیم می باشد مصرف زیاد آن می تواند بیماری های نظیر فشار خون بالارا در پی داشته باشد.یکی از روش های کنترل بیماری فشار خون بالا نمک های جایگزین است. این نمک های جایگزین اغلب حاوی پتا سیم به جای سدیم می باشند. طعم آنها مشابه نمک خوراکی است . نمک های جایگزین (نمک پتاسیم ) فشار خون را بالا نمی برد اما چون حاوی پتاسیم می باشد ،پتاسیم دارای 3 ایزوتوپ در طبیعت می باشد که یکی از این ایزوتوپ ها پتاسیم -40 است ناپایدار بوده و به طریق واپاشی بتای منفی( 89 %) وتسخیر الکترون وبتای مثبت +? (11%)واپاشی انجام می دهد. واپاشی های هسته ای یون سازند و هر مقدار تابش می تواند مضرر باشد و ریسک ابتلا سرطان را بالا ببرد برای اینکه مقدار پتاسیم مصرفی وتعداد ایزوتوپ های پتاسیم-40 و میزان فعالیت و هم چنین اثرات تشعشع آن که از طریق خوردن نمک جایگزین وارد بدن می شود را اندازه گیری کنیم ،از 3 روش استفاده شده است: 1-گاما اسپکتروسکوپی (که با استفاده از hpge راکتور تهران انجام شد) 2-تجزیه شیمیایی با استفاده از دستگاه flame photometer ( در آزمایشگاه شیمی دانشکده علوم پایه)3- شمارنده گایگر مولر مدل -7996 inspector se در آزمایشگاه گروه فیزیک انجام دادیم .بر اساس این آزمایشات و محاسبات مقدار این پتاسیم در 15 گرم،5/ 5416 میلی گرم ،که تقریباً5/1 برابر حداکثر مقدار مجاز بوده ومیزان فعالیت این 15 گرم نمک جایگزین در بدن bq2 10 × 68/1 می باشد میزان تشعشعات اندازه گیری شده نمک جایگزین طعام درمحدوده low radiation یا دز پایین قرار دارند. با توجه به اینکه اثر دز پایین اشعه به وضوح برروی بدن انسان مشخص نیست و چونکه در دز های پایین خطاهای اندازه گیری قابل ملاحضه است نمی توان به سادگی در مورد ضرر در نمک های جایگزین اظهار نظر کرد .از طرف دیگر بر اساس نظریه های متفاوت اثر تشعشع به هر میزان پتانسیل تخریبی سلولهای زنده را دارد می توان نتیجه گرفت که مصرف نمک های پتاسیم دار برای افراد مسن می تواند سودمند باشد و برای افراد جوان که سلولهای تولید مثل و بافت های نرم و استخوان آنها در حال فعالیت زیادتری است می تواند مضرر باشد .