نانوذرات به ساختارهایی گفته می شود که در یکی از ابعاد کم تر از 100 نانومتر باشند. بر اساس مطالعات قبلی، مدت زمان زیادی از نقره به عنوان ماده ای که خاصیت ضدمیکروبی دارد، در شکل های متفاوت استفاده شده است، اما مدتی است که نانوذرات نقره به عنوان یک عامل ضدمیکروب بالقوه معرفی شده است. چون تقاضا برای نانوذرات نقره در صنایع غذایی، پزشکی و غیره افزایش یافته است، تصور می شود مواجهه با نانوذرات نقره روز به روز در حال افزایش باشد. بنابراین درک صحیح اثرات سمی نانوذرات نقره در بدن انسان و دام حائز اهمیت است. در این مطالعه، اثرات سمی نانوذرات نقره با قطر 50 – 30 نانومتر و بدون پوشش در پنج بافت: کبد، کلیه، طحال، ریه و روده بلدرچین ژاپنی مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 100 قطعه بلدرچین 55 روزه با میانگین وزنی 220 گرم به چهار گروه 25 قطعه ای تقسیم شده که شامل گروه کنترل، گروه دوز کم (ppm10)، گروه دوز متوسط (ppm50) و گروه دوز بالا (ppm100) بود. بلدرچین های گروه کنترل یک میلی لیتر آب دیونیزه و گروه های آزمایشی روزانه یک میلی لیتر نانوذرات نقره را به مدت 120 روز با دوزهای 10، 50 و ppm100 از طریق گاواژ دریافت کردند. وزن بدن به طور هفتگی ثبت گردید و تغییرات وزن بدن در پایان مطالعه محاسبه گردید. در ماه های یک، دو و چهار مطالعه، 5 بلدرچین از هر گروه به روش انسانی کشته شدند. نمونه های کبد، طحال، کلیه، ریه و روده (در محل اتصال ایلئوسکال) به دقت برداشته شد، تغییرات ماکروسکوپی بررسی شده و نمونه ها در فرمالین 10% فیکس گردید و با رنگ هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزی شد و تغییرات میکروسکوپی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه، نشانگر معنی دار بودن استعمال خوراکی نانوذرات نقره بر وزن بدن بلدرچین ها بود (p < 0.05) . نانوذرات نقره به طور معنی داری وزن بدن بلدرچین¬های گروه های آزمایشی را کاهش داد، اما این کاهش وزن وابسته به دوز نبود .یافته های هیستوپاتولوژی نشان دهنده تغییرات پاتولوژی در کبد گروه های تیمار بود که این تغییرات شامل پرخونی، هایپرپلازی مجاری صفراوی، پیکنوز هسته، دژنراسیون هپاتوسیت، تجمع سلول های التهابی تک هسته ای، دژنراسیون چربی و فیبروز بود. در میان این ضایعات پرخونی، پیکنوز هسته، دژنراسیون هپاتوسیت، تجمع سلول های التهابی تک هسته ای وابسته به دوز بود. همچنین پرخونی، دژنراسیون چربی و فیبروز وابسته به زمان بود. بر اساس نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که نانوذرات نقره توانایی ایجاد اثرات سمی در کبد بلدرچین ژاپنی را دارد. در این مطالعه دوز ppm10 به عنوان کمترین دوزی که توانایی ایجاد ضایعات هیستوپاتولوژی (loael ) را دارد، معرفی گردید.

برونشیت عفونی بیماری حاد و بسیار مسری دستگاه تنفس طیور است که سالیانه خسارات زیادی به صنعت طیور کشور وارد می سازد. برای انجام این تحقیق 106 نمونه بالینی شامل کلیه، ریه و نای از مزارع پرورش مرغ گوشتی مشکوک به بیماری برونشیت عفونی در استان کرمانشاه جمع آوری شد. نمونه ها در محیط انتقال در کنار یخ به آزمایشگاه بخش تحقیقات دامپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه منتقل، و تا زمان آماده سازی برای تزریق در تخم مرغ های جنین دار 10 روزه در دمای منهای 80 درجه سانتی گراد نگه داری شدند. نمونه ها در محیط انتقال با نسبت (وزن/حجم) به صورت 10 درصد همگن و سانتریفوژ شد. به یک صد میکرولیتراز هریک از نمونه های همگن شده 100 میکرولیتر محیط انتقال اضافه و پس از 4 ساعت انکوباسیون به 3 عدد تخم مرغ جنین دار 10 روزه تزریق شد. بعد از 72 ساعت تخم مرغ ها به یخچال معمولی با دمای 4 درجه سانتی گراد منتقل، و 6 ساعت در این دما نگه داری شدند. مایع آلانتوئیک با استفاده از سرنگ 5 میلی لیتری استریل جمع آوری و آزمایش هماگلوتیناسیون و ممانعت از هماگلوتیناسیون برای تشخیص تفریقی با ویروس های نیوکاسل و آنفلوآنرا انجام شد. سپس با استفاده از کیت استخراج rna (viogene) از نمونه های آلانتوئیک استخراج و آزمایش rt-pcr انجام و محصول آن بر روی ژل آگاروز یک درصد الکتروفورز شد. محصول pcr با استفاده از کیت تجاری (bioneer, korea) تخلیص و جهت تعیین توالی به شرکت بایونیر کره جنوبی ارسال شد. نتایج آزمایش هماگلوتیناسیون نشان داد که 27 نمونه مثبت بود. آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون نیز نشان داد که 10 نمونه نیوکاسل، 7 نمونه آنفلوانزا و 10 نمونه باقی مانده آنفلوانزا و نیوکاسل بود. آنالیز محصول pcr برروی ژل آگارز نشان دهنده مثبت بودن دو نمونه بود. نتایج تعیین توالی و مقایسه آن با توالی ویروس های برونشیت عفونی موجود در بانک ژن با نرم افزار dnastar نشان داد که سوش های جدا شده در این تحقیق مشابهت زیادی با ویروس های برونشیت عفونی گروه qx دارد

نانوتکنولوژی به عنوان یک فناوری کاربردی در دهه های اخیر مورد توجه قرارگرفته است. فناوری نانو حاصل ارتباط و وابستگی علوم فیزیک، شیمی و زیست شناسی است. یکی از مهم ترین مواد حاصل از فناوری نانو که امروزه به صورت وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد، نانوذرات نقره می باشد. فلز نقره از دیرباز در مصارف پزشکی استفاده های فراوان داشته است. امروزه نیز از نانوذرات نقره در دامپزشکی استفاده های زیادی می شود. با توجه به کاربرد روز افزون نانوذرات نقره در صنعت پرورش طیور، انجام تحقیقات مختلف در زمینه اثرات جانبی این مواد بر روی جنبه های مختلف زندگی بشر (سلامتی محصول، اثرات زیست محیطی و....) ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه اثرات احتمالی نانوذرات نقره با قطر 50-30 نانومتر، بر روی برخی از فاکتورهای هماتولوژیکی و بیوشیمیایی خون بلدرچین ژاپنی مورد بررسی قرار گرفت. به این صورت که 100 قطعه بلدرچین ژاپنی 55 روزه با میانگین وزنی 220 گرم در چهار گروه 25 قطعه ای به طور کاملا تصادفی تقسیم شدند. به گروه کنترل روزانه 1 میلی لیتر آب دیونیزه و به هر کدام از گروه های دیگر روزانه 1 میلی لیتر از محلول نانوذرات با غلظت های 10(کم)، 50 (متوسط) و 100ppm(زیاد) از طریق گاواژ خورانیده شد و این کار به مدت 120 روز تکرار شد. در مقاطع زمانی یک، دو و چهار ماهه از هر گروه 5 قطعه بلدرچین به صورت تصادفی انتخاب شد و اقدام به نمونه گیری از آنان شد. نتایج حاصل از این مظالعه، نشان می دهد که تجویز نانوذرات نقره موجب افزایش وابسته به دوز و زمان تعداد گلبول های قرمز و افزایش وابسته به زمان تعداد گلبول های سفید می شود. با گذشت زمان تعداد هتروفیل ها افزایش و تعداد لنفوسیت ها کاهش یافت. میزان هماتوکریت افزایش وابسته به دوز داشت و بیشترین میزان هماتوکریت در ماه دوم بود. میزان هموگلوبین در تمامی غلظت ها کاهش یافت. گلوکز کاهش وابسته به دوز در گروه 100ppm و افزایش وابسته به زمان داشت. در میزان آنزیم ast تغییری مشاهده نشد. اما آنزیم altافزایش وابسته به دوز در غلظت 10ppm و کاهش وابسته به زمان مشاهده شد. هیچ گونه تغییر معنی داری در میزان پروتئین تام و گلوبولین خون مشاهده نشد. اما میزان آلبومین در ماه چهارم نسبت به دو ماه دیگر افزایش داشت. یافته های این مطالعه بیانگر تاثیر سمی غلظت های مختلف نانوذرات نقره بر روی بلدرچین بود و توصیه می شود، ضمن انجام مطالعات تکمیلی، استفاده از این ماده در پرورش طیور با احتیاط صورت گیرد.

سالمونلوز یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که گسترش جهانی داشته و توسط سویه های مختلف باکتری سالمونلا ایجاد می شود. در میان حیوانات اهلی، طیور به عنوان یکی از مهمترین مخازن سالمونلاها مطرح بوده و با وجود تلاش های بسیار، تاکنون روشی که قادر به حذف کامل سالمونلاها از بدن طیور باشد7 شناخته نشده است. باکتری سالمونلا تمایل بالایی برای حضور در روده های کور ماکیان داشته و نسبت به سایر قسمت های دستگاه گوارش، از محتویات و بافت پوششی روده های کور، سالمونلاها به میزان بیشتری جدا می شود. روده های کور ماکیان یک جفت مجرای با انتهای بسته هستند و مهمترین عمل آنها، تخمیر و هضم میکروبی فیبر جیره است. امروزه از غذای با قابلیت هضم بالا و مزان فیبر بسیار پایین در تغذیه طیور صنعتی استفاده می شود و بنابراین روده های کور نقش بسیار ناچیزی در هضم ایفا می کنند. با توجه به موارد ذکر شده، تصمیم گرفته شد ابتدا پس از برداشت روده های کور بوسیله عمل جراحی (سیسکتومی) تاثیر آن بر میزان رشد و ضریب تبدیل غذایی جوجه های گوشتی بررسی شده و سپس اثر سیسکتومی بر آلودگی و عفونت ناشی از سالمونلا تیفی موریوم فاژتایپ 49 مورد بررسی قرار گیرد.