چکیده: در دهه های اخیر شاهد افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ و بویژه پایتخت ،در ایران بوده ایم. این افزایش به خاطر دو عامل رشد جمعیت شهرها و همچنین مهاجرت جمعیت روستاها و شهرهای کوچک تا متوسط به شهرهای بزرگ و بخصوص تهران بوده است. تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ ،باعث شده است که نیاز به خدمات بهداشتی درمانی روز به روز بیشتر شود. در خدمت رسانی شهری نه تنها افزایش تعداد مراکز خدماتی دلیل بر خدمات رسانی بهتر می باشد، بلکه آنچه در این زمینه بیشتر حائز اهمیت می باشد، توزیع بهینه این مراکز می باشد. یکی از مراکز خدماتی که تعیین کننده سطح رفاه ساکنان شهرها می باشد، مراکز بهداشتی درمانی می باشد. بنابراین بحث مکان یابی مراکز بهداشتی درمانی و توزیع بهینه آنها به گونه ای که بتواند در بالابردن سطح رفاه ساکنان و تأمین سلامت آنها تأثیر داشته باشند خیلی مهم می باشد از طرف دیگر ایجاد مراکز مراکز بهداشتی درمانی مستلزم صرف وقت و هزینه های زیاد می باشد. به منظور ارزیابی وضعیت موجود مراکز بهداشتی درمانی مکان یابی مراکز بهداشتی درمانی ، منطقه اسلامشهر جنوب تهران و شهرری بعنوان منطقه مورد مطالعه در این تحقیق انتخاب شد این منطقه تقریباً در جنوب شهر تهران واقع می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از توابع تحلیلی gis و تحلیل شبکه از جمله تحلیل قابلیت دسترسی، تحلیل فاصله، تحلیل چند ضلعی ها تایسن و مدلسازی تخصیص – مکان یابی وضعیت موجود مراکز بهداشتی و درمانی در منطقه مورد مطالعه ،ارزیابی گردید. و نقاطی که از نظر تقاضا دارای کمبود و مازاد مرکز بودند شناسایی گردیدند و همچنین از نظر دسترسی، به سطوح مختلف طبقه بندی گردیدند. نتایج حاصل از این تحلیل ها نشان دهنده این واقعیت هستند که در این منطقه توزیع مراکز بهداشتی درمانی یکنواخت و متناسب با توزیع جمعیت نبوده و در نقاط خاصی از این منطقه در مقایسه با مناطق دیگر، مراکز بهداشتی درمانی متمرکزترند. سپس با استفاده از قابلیت های gis و تحلیل شبکه و مدلسازی تخصیص – مکان یابی و با ساخت سناریوهای مختلف مکان بهینه مرکز بهداشتی درمانی شبانه روزی با توجه به میزان تقاضا و فواصل نسبت به همدیگر پیدا گردیدند و با توجه به استانداردهای موجود و به کمک توابع تحلیلی gis و تحلیل شبکه، ساختمان پزشکانی که مجاز به احداث مرکز بهداشتی درمانی می باشند نیز مشخص شدند. با توجه به نتایج امیدوارکننده حاصل از این تحقیق، استفاده از قابلیت های gis و تحلیل شبکه و مدلهای مکان یابی مبتنی بر آن می توانند در ارزیابی وضعیت موجود و مکان یابی مرکز بهداشتی درمانی و سایر مراکز خدماتی براحتی ، استفاده نمایند.