نام پژوهشگر: مژگان عطار
مژگان عطار حسین شریفی طراز کوهی
از آنجاییکه پیش از تصویب کنوانسیون ناپدید سازی اجباری به عنوان اولین سند الزام آور جهانی در رابطه با این جنایت، اسناد دیگری در سطح جهانی و منطقه ای که کنوانسیون نیز از آنها بهره بسیار برده، موجود بوده اند،کنوانسیون مورد نظر سندی اعلامی است که مکمل اسناد پیش از خود می باشد، به همین دلیل بررسی اسنادی که پیش ازکنوانسیون به این مقوله پرداخته اند نیز حائز اهمیت است. براین اساس فصل نخست تحت عنوان مفهوم وتعریف ناپدید سازی اجباری در اسناد بین المللی و منطقه ای در بخش اول به بررسی اجمالی اسناد مزبور و تاریخچه آنها درکنار کنوانسیون و بخش دوم به بررسی تعاریف ارائه شده از این جرم و مقایسه آنها با یکدیگر، و عناصر ذکر شده برای ارتکاب ناپدید سازی اجباری اختصاص داده شده است. با توجه به آنکه یکی از مهمترین مباحث در مورد ابعاد ناپدید سازی اجباری از یک سوتعدد حقوق مورد نقض در حین ارتکاب آن و از سوی دیگر تعهدات دولت در قبال پیشگیری از وقوع این جرم وجبران آن می باشد، فصل دوم تحت عنوان حقوق مورد نقض قربانیان ناپدید سازی اجباری و تعهدات دولتها در قبال ایشان، در دو بخش به ترتیب به حقوق مورد نقض و تعهدات دولت از جمله تعهدات دولت ایران با توجه به قوانین موجود در سطح ملی و کنوانسیون 2006 می پردازد. فصل سوم نیز به نهادهای بین المللی ناظر بر منع ناپدید سازی اجباری شامل گروه کاری ناپدید سازی اجباری در سازمان ملل متحد وکمیته ناپدید سازی اجباری که براساس کنوانسیون پس از لازم الاجرا شدن سند مزبور شروع به کار می کند، در بخش اول و دوم خود می پردازد. بخش سوم نیز به دلیل نقش موثر کمیته بین المللی صلیب سرخ در پیگیری موارد ناپدید سازی اجباری و نیز سازمان غیر دولتی عفو بین الملل، شرح کوتاهی بر تاریخچه تشکیل و فعالیتهای آنها می باشد.