جایگاه و منزلت قرآن کریم به ویژه در ارتباط با نقش کلیدی آن در هدایت انسان به سمت و سوی سعادت جاودانه، می طلبد که وی در فراگیری پیام این نامه ی هدایت و نیز تفکّر و تدّبر در آیات و کلمات آن بکوشد. اندیشه و تفکّر در آیات قرآن کریم و ایمان به آیاتش و بحث و تحقیق در معانی آن و جستجوی واژه های عربی که قرآن کریم با آن نازل شده است جهت راه یافتن و هدایت به سوی راهی که معیّن شده و خلق را به سویش دعوت کرده اند و به وسیله ی آن راه مستقیم را واضح و روشن نموده اند؛ لازم و ضروری است. و هم چنین آشنایی با معنای صحیح لغات قرآن کریم در ترجمه و تفسیر تأثیر مستقیم دارد و شناخت آن از شروط مفسر است. از دیرباز برای فهم قرآن کریم قدم های بسیاری برداشته شده است که هر کدام به تنهایی در خور توجه و تقدیر است. در مورد افعال قرآن کریم که هدف این نوشتار است هم، زحماتی کشیده شده است اما متأسفانه امروزه دسترسی به آن ها دشوار می نماید لذا بر آن شدیم تا گامی در این راستا برداریم. بنابراین آن چه در پیش رو دارید در راستای تحقق بخشیدن به این مهم و بستر سازی مناسب برای فهم مفاهیم واژه های قرآن کریم است که در آن چگونگی استفاده از افعال در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. این رساله دارای یازده فصل و دو پیوست می باشد: فصل اول، کلیات مطلب را بیان می کند و فصل های دوم تا یازدهم هر یک به یکی از حروف الفبا اختصاص یافته است در هر فصل ذیل هر ریشه ی فعل موارد زیر بیان می گردد: معنای اصلی ریشه، معنای لغوی ثلاثی یا رباعی مجرد و مزید، جدولی که اطلاعاتی چون تعداد افعال ثلاثی مجرد و مزید، تعداد افعال لازم و متعدی و معلوم و مجهول در آن قید شده است؛ و در پایان شاهد یا شواهدی برای هر نوع فعل و یا هر معنا درج شده است. علاوه بر جداول و نمودارهایی که در پایان هر فصل درج شده است و تعداد افعال ماضی، مضارع و امر به کار رفته در آن فصل را نشان می دهد؛ در پیوستی نیز کلیه آمار و اطلاعات مربوط به کل رساله را بیان کرده ایم. لازم به ذکر است پیوست اول خلاصه و چکیده ای از کل فصول دوم تا یازدهم می باشد تا دسترسی آسان را فراهم کند. در محدوده حرف (همزه) تا (راء) در قرآن کریم از 318 ریشه 7308 فعل استعمال شده است که شامل:3124 فعل ماضی 3144 فعل مضارع و 1040 فعل أمر می گردد.