نام پژوهشگر: محمد رضا سوادکوهی

نقش واژه شناسی در استنباط فقهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  محمد رضا سوادکوهی   مرتضی ایروانی

واژه ها وسیله انتقال معنا هستند، از این رو چگونگی تفسیر یک واژه نقش بسزایی در تفسیر آیات قرآن کریم دارد. در آیات احکام نیز یکی از مسائل مهم در برداشتهای فقهی از آنها، نحوه تفسیر واژه ها می باشد. اختلاف نظر در معنای برخی از واژه ها در آیات احکام بعضاً به اختلاف در برداشت و استنباط فقهی از آن آیات منجر می شود. این اختلاف دیدگاهها در تفسیر یک واژه ممکن است به دلیل پاره ای از عوامل همچون اشتراک لفظی، یا اختلاف بر سر اصل و ریشه کلمه و یا اختلاف نظر در مصادیق آن واژه و ... باشد. در این تحقیق به منظور بیان تأثیر واژه و واژه شناسی در امر استنباط فقهی از آیات قرآن کریم، به بررسی واژه هایی از قرآن کریم که برداشت از معنای واژه در برداشت فقهی از آن آیه موثر بوده است از طریق: 1- بررسی و کندوکاو ریشه لغت در کتب مربوطه و تفاسیر 2- بیان دیدگاههای مفسرین و فقها و نقد و نظرات نویسندگان کتب آیات الاحکام در ارتباط با آن و همچنین جمع بندی و نتیجه گیری از مجموع گفته ها? پرداخته شده است. این اختلاف دیدگاهها گاه تنها بین مفسرین و فقهای دو فرقه و گاهی علاوه بر آن، بین مفسرین و فقهای هر کدام از فِرَق به طور خاص نیز دیده شده است.