چکیده تحقیق حاضر در تپه های جنوب شهرستان مشهد روی نهال ارس (juniperus excelsa m.bieb.) انجام گرفت. بدین منظور نهال این گونه در سنین 2 و 3 ساله به عرصه جنگلکاری انتقال یافتند و در سه تیمار متفاوت خاک (a= 3/1خاک طبیعی + 3/2 خاک زراعی، b= 3/2 خاک طبیعی + 3/1 خاک زراعی و c= خاک طبیعی)، تحت تأثیر سه نوع آبیاری (آبیاری با دوره 20 روزه، آبیاری با دوره 40 روزه و دیم) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی به مدت دو سال اجرا شد. نتایج در پایان اولین و دومین فصل رویش، مشخصه های زنده مانی، رویش ارتفاعی، رویش قطر تاج و رویش قطر یقه را تحت تأثیر آبیاری معنی دار نشان داد. رویش ارتفاعی، قطر تاج و یقه تحت تأثیر بستر خاک در سال اول، و در سال دوم قطر تاج و یقه معنی دار شد. همچنین سن انتقال نهال در سال اول فقط رویش ارتفاعی را معنی دار نشان داد. اما در سال دوم هیچ یک از فاکتورهای مورد بررسی تحت تأثیر سن انتقال نهال معنی دار نشد. فاکتور شادابی نیز تحت تأثیر آبیاری در سال اول و دوم معنی دار شد. همچنین تیمار خاک در سال اول و سن انتقال نهال در سال دوم شادابی را معنی دار نشان داد. لیکن با توجه به کمبود منابع آب در منطقه مورد مطالعه و هزینه بالای آبیاری، برای نگهداری نها ل های ارس آبیاری با دوره 40 روز پیشنهاد می شود. برای مدیریت شرایط دیم، 3-2 بار آبیاری در تابستان ها ممکن است رشد نهال های ارس را بهبود بخشد. نتایج دو ساله این تحقیق آشکار ساخت که با توجه به هزینه های اصلاح خاک و عدم تأثیر معنی داری آن روی استقرار نهال های ارس، برای توسعه جنگلکاری با گونه ارس در چنین مناطقی تغییر بستر خاک توصیه نمی شود. همچنین نظر به عدم تفاوت معنی داری آماری در رشد و استقرار نهال های کاشته شده 2 و 3 ساله این گونه در عرصه جنگلکاری، برای کاهش هزینه های اضافی در نهالستان بهتر است از نهال های پرورش یافته 2 ساله برای انتقال به عرصه جنگلکاری استفاده شود. واژه های کلیدی: ارس، جنگلکاری، آبیاری، رشد، زنده مانی