نام پژوهشگر: محبوبه ریاحی
محبوبه ریاحی علی اکبر احسانپور
تنش شوری یکی از مهمترین تنش های محیطی است که موجب کاهش رشد گیاهان و محصولات زراعی در سراسر جهان می شود. انتقال ژن های مربوط به برخی از اسمولیت ها مانند ژن های دخیل در بیوسنتز پرولین منجر به ایجاد ارقام مقاوم به شوری در برخی از گیاهان گردید. با توجه به این که ژن p5cs کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر پرولین است و از طرفی این آمینواسید باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری می شود، انتظار می رود گیاهان حاوی این ژن مقاوم به شوری باشند. هدف از تحقیق بررسی چگونگی پاسخ گیاه تراریخت و غیر تراریخت nicotiana plumbaginifolia l. به تنش شوری در شرایط کشت در شیشه می باشد. برای نیل به این هدف ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن p5cs (پرولین-5-کربوکسیلات-سنتتاز) و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. جهت تایید حضور ژن p5cs در گیاهان تراریخت شده از تکنیک pcr با پرایمر اختصاصی ژن nptii استفاده شد. سپس گیاهان به محیط کشت ms محتوی (0، 100، 150، 200، 250) میلی مولار نمک منتقل گردیدند. پس از 28 روز از زمان تیمار اندازه گیری وزن تر، وزن خشک، کلروفیل کل، سدیم و پتاسیم، پرولین، قند احیاء و محلول، آنزیم آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداسیون لیپید ها صورت گرفت. تکنیک اندازه گیری پروتئین و الگوی پروتئینی، برای بررسی تغییرات وسیع پروتئینی در گیاهان تنباکو تحت تنش شوری استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از وزن خشک ، تر و کلروفیل کل می توان گفت که گونههای تراریخت تنباکو متحمل به شوری و گونه های غیرتراریخت حساس به شوری می باشند. همچنین مقدار سدیم در هر دو گیاه تراریخت و غیرتراریخت افزایش اما مقدار پتاسیم کاهش یافت. این نتیجه نشان می دهد که ورود سدیم از جذب پتاسیم جلوگیری نمود. مشاهده شد که در گیاهان تراریخت و غیرتراریخت تحت غلظت 150 و 200 میلی مولار نمک مقدار پرولین تفاوت معنی داری نشان داد. این نتیجه می تواند مربوط به نقش پرولین در تنظیم اسمزی در غلظت های بالای نمک باشد. مقدار کربوهیدرات احیاء و محلول در گیاهان تراریخت بیشتر از گیاهان غیرتراریخت بود. این مطالعه نشان می دهد که هیدرات کربن به عنوان تطبیق کننده اسمزی سبب افزایش پتانسیل آب بافت برگ در گیاهان تراریخت نسبت به گیاهان غیرتراریخت می شود. همچنین مقدار آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و میزان پراکسیداسیون لیپید ها در هر دو گیاه تراریخت و غیرتراریخت افزایش یافته بود. آنالیز حاصل از داده های پروتئینی نشان داد میزان پروتئین محلول در غلظت زیاد نمک در هر دو گیاه کاهش یافت