نام پژوهشگر: خدیجه ولی پور
خدیجه ولی پور سید علی معلمی
سازند کربناته فهلیان با سن کرتاسه زیرین ( بریازین- هایتریوین ) یکی از سنگ مخزن های گروه خامی بوده، که در حوضه رسوب گذاری زاگرس نهشته شده است. در این مطالعه سازند فهلیان در برش زیر سطحی چاه شماره 18 میدان نفتی خارک به منظور مطالعه میکروفسیل ها و تعیین زون های زیستی، آنالیز رخساره های میکروسکوپی و تعیین شرایط محیط رسوب گذاری و ارائه مدل حوضه رسوبی مورد مطالعه قرار گرفت. جمعاً تعداد880 مقطع نازک بدست آمده از حفاری چاه شماره 18 میدان نفتی خارک از عمق 12074 تا عمق 12954 فوت نسبت به سطح دریا مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعه میکروفسیل های موجود با تکیه بر منابع معتبر، منجر به شناسایی تعدادی جنس و گونه از فرامینیفرها و جلبک ها گردید. در ادامه 2 بیوزون بر اساس فرامینیفرهای بنتیک و 2 بیوزون بر اساس جلبک ها برای سازند فهلیان در برش مورد مطالعه معرفی شده است. آنالیز رخساره ای و مطالعات پتروگرافی، منجر به شناسایی 13 رخساره میکروسکوپی گردید که در 4 کمربند رخساره ای، جزر و مدی، تالاب پشت سد، حاشیه پلاتفرم (سد) و دریای باز نهشته شده اند. کمربند پهنه جزر و مدی (tidal flat) شامل دو رخساره پکستون پلوئیدی فنسترال و گرینستون اائیدی پلوئیدی است. محیط تالاب پشت سد ((lagoon در برگیرنده پنج رخساره مادستون آهکی فسیل دار، وکستون بیوکلستی، پکستون بیوکلستی پلوئیدی، گرینستون تا پکستون پلوئیدی بیوکلست دار، گرینستون تا پکستون پلوئیدی اینتراکلست دار است. حاشیه پلاتفرم یا سد (barrier) شامل چهار رخساره گرینستون اینتراکلستی اائیدی، گرینستون اائیدی، گرینستون تا پکستون آنکوئیدی پلوئید دار، باندستون (مرجانی هگزاکورال و جلبکی لیتوکودیوم) است و دریای باز open marine) ( شامل وکستون بیوکلستی با کلسیسفر و وکستون بیوکلستی با سوزن اسفنج است. با توجه به الگوی رخساره های میکروسکوپی شناسایی شده و حضور رخساره-های سدی با انرژی بالا، آنکوئیدها و دانه های آگرگات، که خاص شلف های لبه دار است و به ندرت در رمپ های کربناته یافت می شوند. به نظر می رسد این توالی در یک پلت فرم کربناته از نوع شلف با بخش های کم عمق تشکیل شده است. وفور جلبک های آهکی (بویژه خانواده داسی کلاداسه آ) در سازند فهلیان نشان می دهد که محیط رسوب گذاری این سازند ، یک محیط دریایی کم عمق ، با بستر گلی و ماسه ای با فشارco2 کم ، میزان caco3 در حد اشباع یا فوق اشباع ، شوری نسبتا بالا و محیطی با درجه حرارت بالا می باشد