نام پژوهشگر: ژاله حاتمی قلعه رشیدی
ژاله حاتمی قلعه رشیدی جواد سرخوش
یکی از بلاهای خانمانسوز که آفتی بر پیکره ی جوامع بشری است مسئله ی مواد مخدر می باشد این مواد عمدتا شامل تریاک و مشتقات آن، حشیش و مشتقات آن و کوکائین و مواد مخدر مصنوعی می شود که در نیم قرن اخیر به علت تنوع، گستردگی، اعتیاد و آثار سوء و زیان آور اجتماعی خصوصیاتی پیدا کرده که می توان آنرا بعنوان یکی از موضوعات مستحدثه محسوب کرد. بدیهی است که مواد مخدر به شکل امروزی در گذشته موجود نبوده و حکمی نیز در مورد این مواد وجود نداشته است جهت دریافت حکم این مواد ناگزیر باید به مقایسه ی این مواد با خمر که در صدر اسلام موجود بوده و حکم به حرمت آن شده است می پرداختیم سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا مواد مخدر دارای حالت سکرآوری می باشند یا خیر؟ در صورت وجود این حالت از میان سه اثر تخدیر، سکرآوری و اعتیادآوری کدام یک می تواند علت تامه ی حرمت این مواد باشد؟ و چه رابطه ای بین حکم تولید و خرید و فروش این مواد با حکم استعمال شان وجود دارد؟ در این راستا ابتدائا به تبیین حالت سکرآوری، اعتیادآوری و تخدیر و سپس به بررسی رابطه ی تخدیر و اعتیادآوری با سکر پرداخته شد و دریافتیم که این دو اثر اعتیادآوری و تخدیر نمی تواند علت تامه ی حرمت مواد مخدر باشد و نیز اثبات کردیم که از نظر علمی کلیه ی مواد مخدر از حالت سکرآوری برخوردار می باشند. در مرحله ی بعد به بررسی فقهی پرداخته و پس از ارائه گزارشی از ادله ی ارائه شده در جهت اثبات حرمت مواد مخدر و ناکافی بودن آنها به اثبات حرمت خمر از طریق آیات و روایات پرداخته و با استفاده از قیاس منصوص العله حکم حرمت خمر به مواد مخدر تسری داده شد و به تبع حرمت این مواد کلیه ی تصرفات اعم از تولید؛ خرید و فروش و استعمال این مواد نیز حرام شمرده شد.