با مطالعه «فتوت» و «جوانمردی» چه با تأمل در متون منظوم و منثور فارسی چه با بررسی فتوت نامه ها و متون دیگر، در می یابیم که فتوت دارای یک سلسله باورها و اصول عقاید و مراسم خاص است. این مبانی و مراسم شباهت های زیادی با باورها و مراسم ادیان و سنتها ی ایران باستان، شامل دین های زرتشتی، مانوی، مزدکی، اهل حق و ایزدیه و نیز سنت زورخانه و آداب برخی از گروه های اجتماعی در ایران عهد ساسانی مثل اسباران، آزادگان، یاران، سرهنگان و... دارد. از طرفی با مقایسه آیین فتوت با ادیان رازباور شرقی همچون آیین میترایی، دین ایزیس و اوزیریس، دین سیبل و بعل های سوری که تماماً تحت تأثیر تمدن هلنیستی قرار گرفتند، می توانیم به بررسی شباهت های بین هر یک از ادیان و سنت های ایران باستان و ادیان رازباور با فتوت بپردازیم، زیرا یکی از عناصر مهم در تمدن یونانی مآب مولفه فرهنگ و تمدن ایران بوده است. بنابراین در این پایان نامه سعی شده است که با بررسی مشابهت های بسیاری که بین این ادیان و آیین فتوت وجود دارد به این فرضیه که فتوت تحت تأثیر فرهنگ ایرانی است، جواب مثبت داده می شود.